Белл Александр Грэхем (ааҥл. Alexander Graham Bell, 18471922) — Шотландияттан төрүттээх АХШ аудиолога уонна айааччыта.

Белл Александр Грэхем

Белл Александр Грэхем портрета
c.1914–19
Төрөөбүтэ 1847 сыл кулун тутар, 3
Эдинбург, Шотландия
Өлбүтэ Атырдьах ыйын 2 1922 (сааhыгар 75)
Beinn Bhreagh, Nova Scotia, Canada
Cause of death Диабеттан ыалдьан
Үөрэҕэ Эдинбур университета
Лондон колледж университета
Идэтэ Айааччы
Чинчийэччи
Инженер
Профессор (Бостон университетыгар)
Истибэт дьон учуутала.
Тугунан биллэр Төлөпүөн айбытын иһин

Эдинбурга 1847 сыллаахха кулун тутар 3 күнүгэр төрөөбүт[1]. 1871 с. аҕата Александр Мелвилл Белл айбыт саҥаны визуализациялыыр ньыматыгар консультация биэрэр сыалаах АХШ-ка көспүт. Бостоҥҥа дьүлэйдэр учууталларын үөрэтэр оскуола арыйбыт (1872). 1876 сыллаахха электрическэй боруобатынан саҥарбыт бастакы киһинэн буолбут. Ол сыл төлөппүөнү патеннаабыт, 1877 с. Bell Telephone хампаанньаны олохтооччулартан биирдэстэрэ буолбут[1].

1880 с. французтар Вольта бириэмийэлэрин үбүнэн Вашингтоҥҥа Вольта лабораториятын арыйбыт. Бу лабораторияҕа фотофон (сырдык көмөтүнэн саҥаны биэрии), аудимометр (кулгаах истэрин кээмэйдиир), графофон (дорҕоон суруйар судургу тэрил) айыллыбыттара. Science (Билим) сурунаал төрүттээччилэриттэн биирдэстэрэ буолбут, дьүлэйдэри саҥарарга үөрэтэр ассоциацияны тэрийбит (1890), туох баар олоҕун истибэт буолууну үөрэтиигэ анаабыт[2].

1922 с. атырдьах ыйын 2 күнүгэр Бейн Бри диэн сиргэ Канаадаҕа өлбүт.

Быһаарыылар уларыт

  1. 1,0 1,1 Лабораторная тетрадь Александра Грейама Белла, 1875–1876 гг. (1875-1876). Тургутулунна 24 От ыйын 2013.
  2. Britannica Большой иллюстрированный энциклопедический словарь, 2009, Астрель