Бикипиэдьийэ:Ыстатыйаны ааттааһын

Ыстатыйаны ааттааһын — бу Бикипиэдьийэҕэ баар ыстатыйалары ааттааһын туһунан ыйыылар, сиэр ирдэбиллэрин хомуурунньуктара. Бастатан туран саха тылын энициклопедиятын уонна наукатын истииллэрин быраабылатыгар олоҕураллар, ону тэҥэ Бикипиэдьийэ тэриллиититтэн уонна бырагыраамматытан тутулуктаахтар.

Бу ыйыылар быстах кэмҥэ туттуллаларын өйдөө, биирдэ ылыллан баран хаһан да уларытыллыбат тааска охсуллбут сокуоннар буолбатахтар. Википедия улаатар, сайдар, уларыйар. Ону кытта ыйыылар эмиэ уларыйыахтарын сөп.

Ыстатыйаны ааттыырга саха дьоно өйдүүр, дөбөҥнүк билэр аатыгар тохтуу сатаа.

Сүрүнэ уларыт

Улахан кыра буукубалар уларыт

Аат бастакы тылын бастакы тыла улахан буукубаттан тахсыахтаах. Атын тыллар саха тылын таба суруйуутун быраабылатыгар сөп түбэһиэхтээх.

Тыл бэрээдэгэ уонна утаарыылар уларыт

Ыстатыйа аатыгар олоҕурбут бэрээдэги туһаныллыахтаах: холобур, Саха сирин архыыба (Архыып Саха сирэ буолбатах). Аат туттуллар барылларыттан утаарыылары оҥорордоххуна өссө үчүгэй. Холобур Тобуроков Петр Николаевич диэн сүрүн ыстатыйа, Бүөтүр Тобуруокап диэн утаарар сирэйдээх буолуон сөп.

Биир ахсаан, ааттыы падеж уларыт

Туох баар ааттар биир ахсааҥҥа, ааттыы падежка сурулаллар, бу быраабылаттан тахсар түбэлтэлэр бааллар:

  • таба суруйуу быраабылата ирдиир буоллаҕына;
  • аат биир уонна элбэх ахсааҥҥа турдаҕына араас өйдөбүллэнэр буоллаҕына, Вода и Воды;
  • өйдөбүл биир ахсаанынан туттуллбуат буоллаҕына, Регионы мира (нельзя же назвать статью «Регион мира»);
  • ыстатыйаҕа хас да бэйэ бэйэлэрин кытта сибээстээх понятиелар туһунан суруллар буоллаҕына Изобразительные искусства.

Чопчулааһын уларыт

Биир тиэрмин хас да суолталаах буоллаҕына, ыстатыйалар чопчулааһыннаах ааттаналлар: тыл кэнниттэн пробел суруллар уонна быһаарар тыл ускуопка иһигэр кыра буукубаттан бэриллэр.

Өскө тыл биир суолтата киэҥник тарҕаммыт буоллаҕына, сороҕор ол ыстатыйа ускуобка иһигэр быһаарыыта суох бэриллиэн сөп. Ол гынан баран ол ыстатыйа саҕатыгар тыл атын суолтатыгар сигэнэр куолу.

Ымпык-чымпык уларыт

Дьон аата уларыт

(сиһилии нууччалыы көр ru:Википедия:Проект:Персоналии/Именование статей)

Дьон туһунан ыстатыйалары маннык бэрээдэктээх ааттаныллар: Фамилия Аат Аҕатын аата нууччалыы ааттарга уонна Фамилия Аат эбэтэр Фамилия Аат Ортоку аат омуктарга[1] «Аат Фамилия» диэн көрүҥнээх утаарыы сирэй оҥоруохха сөп.

Географияҕа сыһыаннаах ыстатыйалар уларыт

(подробнее см. ru:Википедия:Именование статей/Географические названия)

Күөл, байҕал, өрүс эбэтэр атын айылҕа сирэ туһунан анал ааттаах буоллаҕына, ол аатынан ыстатыйаҕытын ааттааҥ. Холобур: Байкал диэн, Байкал күөл эбэтэр Байкал (күөл) буолбатах.

Оттон бу аатынан өссө атын эттик ааттаммыт буоллаҕына, быһаар — хайата ордук бигэ суолталааҕый, ордук биллэрий, уонна ол арыый «мөлтөх» эттик (миэстэ) аатын кэнниттэн быһаарыы тылы ускуопка иһигэр суруйуҥ, холобур, Бүлүү (куорат).

Муосталар, уулуссалар, болуоссаттар, тупиктар ааттара хас да тылтан турар буоллаҕына барытын улахантан суруллар. Холобур Улахан Тараах уулуссата, Оччугуй Төгүрүк болуоссат. (Источнига: Мильчин А. Э., Чельцова Л. К. «Справочник издателя и автора. Редакционно-издательское оформление издания.»)

Спортка сыһыаннаах ыстатыйалар уларыт

См. ru:Википедия:Именование статей/Спортивные команды.

Аналлаах сирэйдэр уларыт

  • Навигацияҕа туттуллар халыыптар үксүн элбэх ахсааҥҥа тураллар, холобур {{Языки программирования}}. Ол гынан баран бары өйдөбүллэри холбуур биир өйдөбүл баар буоллаҕына биир ахсааҥҥа туруон сөп, холобур, {{Солнечная система}}.
  • Категориялар эмиэ бу быраабыланы тутуһан суруллаллар, холобур, «Куораттар», «Куорат» буолбатах. Куорат диэн категория баар буолуон сөп, ол эрээри туһаныллар эйгэтэ чуолаан куораттарга буолбатах, куораты кытта сибээстээх өйдөбүллэргэ, холобура, киин куорат, урбанистика уо.д.а. туһаныллар.

Өссө маны көр уларыт


  1. Нуучча википедиятыгар куоластааһын түмүгэр атын бэрээдэк туттуллар ru:Википедия:Голосования/Изменения правил именования статей о персоналиях#Порядок_написания_имени,_отчества_и_фамилии.