Сонор (оонньуу)
Профессор Григорий В. Томскай 1988 сыллаахха айбыт оонньуута. Саха сиригэр түргэнник биһирэммитэ, атын дойдуларга биллэн эрэр 2500 версиялаах ЖИПТО (JIPTO – Jeux Intellectuels de Poursuite de Tomski) диэн ааттаах оонньуу базовай, төрүт версията буолар.
Сүрүн өйдөбүл уларыт
JIPTO ассоциация уларыт
Г.В. Томскай Париж куоракка 1993 сыллаахха Жипто норуоттар икки ардыларынаа5ы федерациятын (ФИДЖИП - FIDJIP - Federation Internationale du Systeme JIP) тэрийбитэ.
Сигэ уларыт
Мир ЖИПТО Архыыптаммыт 2007, Кулун тутар 3 күнүгэр.