Химия формулата

Химия формулата диэн химия холбоһугун иһилигин уонна тутулун суруйан көрдөрөр ньыма. Формуланы суруйарга химия ууһуктарын бэлиэлэрэ, сыыппаралар, хаам, тире тутталлар. Химия бэлиэтэ латыын бичиктэринэн суруллар. Бу бичик атом ханнык ууһук буоларын көрдөрөр. Субурҕа аннынааҕы кыракый сыыппара (алын индекс эбэтэр субскрипт) атом ахсаанын көрдөрөр. Химия формулатынан тэҥнэбилгэ химия хардатын көрдөрөллөр.

Холобурдар:

• Метан биир харыалык (С) атомнаах уонна түөрт уулук (Н) атомнаах, химия формулата маннык: CH₄
• Глюкоза алта харыалык (С) атомнаах, уон икки уулук (Н) атомнаах, алта абалык (О) атомнаах, химия формулата маннык: C₆H₁₂O₆

Көрүҥнэрэ

Химия билимэ араас кэрэхсэбиллээх буолан араас формула типтэрэ бааллар. Кинилэр хас биирдиилэрэ уратылардаахтар уонна туһаныылаахтар.

Эмпирик формула

Эмпирик формула (судургу формула, дьиҥ формула, рационал формула) атом бэлиэтиттэн уонна индекстан турар. Бу холбоһук иһилигин көрдөрөр ордук судургу формула буолар. Атом бэлиэлэрин суруллуутун сурума холбоһук тибын критерийынан быһаарыллар. Критерийа суох буоллаҕына бэлиэлэр алпабыыт сурумунан суруллаллар. Туорааһын быһыытынан, харыалык холбоһуктарга бастакынан С бичик турар, иккиһинэн Н.

BrClH3N2NaO2Pt

C10H10ClFe

NO2

Тутул формулата

Тутул формулата молекула атомнара куйаарга хайдах оруннаахтарын ойуулаан көрдөрөр. Атомнар бэйэ бэйэлэрин кытта ситимнэрэ сурааһыннарынан бэлиэтэнэллэр. Тутул формулалара икки (2D) уонна үс (3D) кээмэйдээхтэргэ арахсаллар.

Ацетон тутулун формулалара

икки кээмэйдээх хаптаҕай кылгатыллыбыт икки кээмэйдээх толору үс кээмэйдээх толорута суох дьардьама икки кээмэйдээх дьардьама үс кээмэйдээх мөкүчүктэрдээх