Алиев Энвер Алиевич
Алиев Энвер Алиевич (төр.05.08.1927-өлб.23.05.2017) - крымскотатарскай сэбиэскэй механизатор, ССРС Үрдүкү Сэбиэтин үс созывын депутата. Социалистыы Үлэ Дьоруойа (1973).
1927 с. атырдьах ыйын 5 күнүгэр Симферопольга (Сейит-Сеттар диэн былыргы мечеть оройуонугар)төрөөбүтэ. Аҕата - Али Абдулганиев(1899-1944)оспуоччук этэ. 1935 с.баайын Сэбиэскэй былааска биэрэн баран, фаэтонщиктар артыалларын салайааччынан, кэлин, "Маляркисть" диэн кырааскалыыр артыалга үлэлээбитэ. 1944 с.муус устарга трудовой аарымыйаҕа ыҥырыллан, Казахсаҥҥа, Гурьев куоракка, ниэби переработкалыыр собуот тутуутугар үлэлээбитэ. Ийэтэ - Муневер Тагаева типография үлэһитэ этэ.
Дьиэ кэргэҥҥэ түөрт оҕо баара. 1944 с. Алиевтар дьиэ кэргэннэрин Узбекистаҥҥа депортациялаабыттара. 1955 с. диэри, Энвер Алиев "Пятилетие Узбекистана" сопхуоска боростуой тракториһынан үлэлээбитэ. Онтон, биэс бастыҥ тракториһы кытта, Ташкеҥҥа, "Трудовые резервы" техникумҥа, "механизатор широкого профиля" диэн идэҕэ үөрэхэ ыытыллыбыта. 1958 с. Энверы звено биригэдьииринэн, онтон, механизированнай комплекснай биригээдэ биригэдьииринэн анаабыттара. Биригээдэ хозрасчетка көһөрүллүбүтэ. 1960-ус сыллартан саҕалаан Энвер Алиев, КП КК бастакы сэкирэтээрэ Шараф Рашидовтыын хаста даҕаны көрсүбүтэ уонна кини ытыктабылын ылбыта. Партия Ташкеннааҕы обкомун хамыыһыйатын састаабыгар баара. Кини үлэлиир сопхуоһа үчүгэй үлэлээх буолан, бородууксуйалара ВДНХ-ҕа кыһыл көмүс, үрүҥ көмүс уонна икки боруонса мэтээли ылбыта.
ССРС Үрдүкү Сэбиэтин 8-10 созывын(1970-1984) Национальностар Сэбиэтин Узбекскай ССР Янгиюльскай 131 нүөмэрдээх быыбардыыр уокуругуттан дьокутаата. Национальностар сэбиэттэрин сибээскэ уонна тырааныспарга хамыыһыйатын чилиэнэ. Докутаат быһыытынан бырабыыталыстыба араас көрсүһүүлэригэр сылдьыбыта. ССКП КК генеральнай сэкирэтээрин Горбачеву, Индияҕа барыан иннинэ Ташкеҥҥа кэлбитин көрсүбүтэ. 1973 с. татаардар бөлөхтөрө бэйэ омугун быраабын чөлүгэр түһэрэргэ модьуйар суруктарын Москубаҕа ыыппыттарын, ССКП КК сэкирэтирийээтигэр тириэрдибитэ. Кэлин, кырыым татаардара дойдуларыгар төннөр бырааптарын Узбекистан КП салалтатын иннигэр көмүскээбитэ.
ССКП КК генеральнай сэкирэтээрэ Л.И.Брежневы уонна кубинскай лидер Фидель Кастроны кытта тус көрсүтэлээбитэ. Узбекскай ССР Үрдүкү Сэбиэтин докутаата, Узбекскай ССР Үрдүкү Сэбиэтин Президиумун чилиэнэ, 1966 с. ССКП чилиэнэ.ССКП XXVI сийиэһин делегаата, ССРС профсоюһун XVIII сийиэһин делегаата(24-28.02.1987). 1987 с.пенсияҕа тахсан, республиканскай суолталаах пенсионер буолбута. 1990 с. дьиэ кэргэнин кытта, дойдутугар Кырыымҥа көспүтэ. Симферопольскай оройуон Первомайскай бөһүөлэгэр олохсуйбута. 1991с. буолбут Кырыым татаардарын Иккис Курултайын делегаата буолбута.
Наҕараадалара уонна сыбаанньалара. уларыт
Социалистыы Үлэ Дьоруойа (1973); икки Ленин уордьана (1972, 1973); Мэтээл "Владимир Ильич Ленин төрөөбүтэ 100 сылын көрсө. Туйгун үлэтин иһин."(1970); атын мэтээллэр; Узбекскай ССР Үрдүкү Сэбиэтин Президиумун бочуотунай грамотата (1965); Ыччат үтүөлээх наставнига.