|
[[Ойуу:Ксенофонтов.jpg|200px250px|thumb|right|'''Никифоров Василий Васильевич''', [[Ксенофонтов Гаврил Васильевич]] уонна [[Никифоров Гаврил Васильевич]] (Манньыаттаах уола)]]
'''Василий Васильевич Никифоров-Күлүмнүүр''' - — Саха сирин уһулуччулаах общественнай, политическэй диэйэтэлэ, краевед учуонай, суруйааччы, публицист, Сахалар сойуустарын салайааччыта, Саха сиригэр земстваны киллэрии көҕүлээччитэ уонна тэрийээччитэ.
Василий Васильевич Никифоров [[1866]] с. [[ыам ыйын 18]] күнүгэр (с.и.) Саха уокуругун [[Дүпсүн]] улууһугар сэниэ дьиэ кэргэҥҥэ төрөөбүтэ. Аҕата — Дьокуускайдааҕы уезднай училищаҕа үөрэммит киһи — улуус суруксута эбит. Кини бэйэтин оҕолорун дьиэтигэр оскуола арыйан үөрэппит. Василий бастакы учууталынан политсыылынайдар Н. П. Странден, П. Д. Ермолов, Д. А. Юрасов уонна П. П. Подбельскай этилэр. 1876 сыллаахха Дьокуускайга эр дьон прогимназиятыгар киирбит. Онтун 1885 с. бүтэрбит. Орто үөрэҕи ыларыгар каракозовец Н. П. Странден көмөлөспүт. Үөрэнэ сылдьан кэлин бииргэ үлэлэспит дьонун кытта — бырааттыы Илья, Федор, Иосиф Поповтары, П. А. уонна М. А. Афанасьевтары, П. Н. Сокольниковы, В. Я. Слепцовы, Е. Д. Николаев II, онтон биллиилээх общественнай диэйэтэл Е. Д. Николаевтыын — билсэр.
Оскуола кэнниттэн төрөөбүт улууһугар суруксуттуур, онтон кулуба буолар. Бу дуоһунастарга үлэлии сылдьан кини мири таҥастааһыны кэҥэтэргэ, культуураны көтөҕүүгэ, дьон ыраас олоҕун туһугар, арыгылааһыны уонна хаартылааһыны утары охсуһар. Атыыһыт К. Д. Спиридоновтыын кыттыһан Дүпсүҥҥэ бастаан приход оскуолатын, онтон кини олоҕор министерскэй оскуоланы арыйтарар. Үөрэҕириигэ үлэтин иһин үрдүк наҕараадаҕа тиксэр — [[тохсунньу 25]] күнугэр [[1895]] с. император Станиславскай лиэнтэлээх үрүҥ көмүс мэтээл биэрэр.
[[1894]] — [[1896]] сылларга Сибиряков экспедициятын үлэтигэр кыттар.
[[1906]] сыллаахха [[Союз якутов|Сахалар сойуустарын (Союз якутов)]] тэрийэр.
[[1927]] с. Дьокуускайга кэлэ сылдьан конфедералиистар дьыалаларынан тыллаабатаҕын иһин тутуллар. Атырдьах ыйын 1928 с. В. В. Никифоров ытылларга ууруллубут, онтон бу бириигибэры концлааҕырга 10 сылга ыытыынан уларыппыттар. [[Балаҕан ыйын 15]] күнүгэр [[1928]] сыллаахха Новосибирскай куорат түрмэтигэр өлбүтэ. [[1992]] сыл олунньутугар реабилитацияламмыта.
== Сигэлэр: ==
# [http://ilin-yakutsk.narod.ru/2004-6/13.htm "«Илин"» сурунаал]
# [http://1sn.ru/show.php?id=14286 В Якутске почтили память Василия Никифорова-Кюлюмнюра]
# [http://www.sakha.gov.ru/main.asp?c=11259 Величие духа ученого, мужество политика: Доклад на торжественном заседании, посвященном 140-летию со дня рождения В. В. Никифорова // Якутия. – — 2006. – — 16 декабря; Саха сирэ. – — 2006. – — Ахсынньы 22 к.]
{{Bio-stub}}
[[CategoryКатегория:Саха сирин политиктара]]
[[CategoryКатегория:1866 сыллаахха төрөөбүттэр]]
[[CategoryКатегория:Дьоннор алпабыытынан]]
[[szl:Wasilij Ńikiforow Külümnüür]]
| 