Чыҥыс Хаан көмүллүбүт Ытык сирэ: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах
Timir (ырытыы | суруйуу)
Көннөрүү туһунан суруллубатах
1 устуруока:
Чингиз-хан[[Чыҥыс Хаан]] 65 сааhыгар, аттан дэлби тµспµтµн уйуммакка 1227 сылга бэс ыйын 12 кµнµгэр, тангуттар судаарыстыбалара Си Ся утары поход кэмигэр анараа дойдуга аттаммыта. Бэйэтин тиhэх этиитинэн, кини уІуо±а Хэнтий хайатыгар а±алыллан, тіріібµт-µіскээбит Бурхан-Халдун хайатын тэллэ±эр кімµллµбµт. Эдэр сылдьан манна кини элбэхтэ баай аймахтарыттан тайджиуттартан уонна меркиттартан быыhанан элбэхтэ саспыт, куоппут сирэ.
 
XVII µйэ±э Тибет уонна Монголия ламаистара Чингисхан кімµллµбµт сиринэн Ордоска баар Ихи-Эджен-Хоро (Хоро ыраахтаа±ыта диэн) диэн сири биллэрбиттэр. Нуучча айанньыта Потанин манна Чингисхан ытык уІуо±ун кірдµм диэн суруйбута, бу сири кілµінэттэн кілµінэ±э ураанхай бииhин гвардеецтара харабыллыыллара µhµ. Сылга биир кµІІэ ытык сылгыны сиэртибэлииллэрэ µhµ, онтон былыр дьону кытта сиэртибэлииллэр эбит. 1939 сыллаахха, Чан Кайши уураа±ынан, японецтартан кµрэтэн бу ытык маллары Тибекка биир манастыырга кіhірбµттэр. Онтон кэлин Ордоска тінµннэрбиттэр. Кытайдар этиилэринэн іссі 1950 сыллаахха Чингисхан уІуо±а Цинхай провинция±а булуллан, мавзолей тутуллубут µhµ. Ол эрээри доктор этэринэн, бу Чингисхан уІуо±а буолуон сатаммат. Кытай бэйэтин инник Чингисханы арбаан, Улуу Кытай норуотун киhитэ этэ дии сатыыр.