Адыаччы (нэһилиэк): Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Innokenty24 (ырытыы | суруйуу)
Көннөрүү туһунан суруллубатах
Innokenty24 (ырытыы | суруйуу)
Көннөрүү туһунан суруллубатах
1 устуруока:
[[Ойуу:Батагай9.PNG|400px|thumb|right|Аадыча нэһилиэгэ Үөһээ Дьааҥы улууһун каартатыгар]]
'''Адыаччы нэһилиэгэ'''. [[Үөһээ Дьааҥы улууһа|Үөһээ Дьааҥы улууһун]] биир улахан нэһилиэктэриттэн биирдэстэрэ, киинэ [[Бөтөҥкөс]] бөһүөлэгэ.
 
{{Адыаччы нэһилиэгэ
Улуус кииниттэн 46 км. илин диэки [[Адыаччы]] өрүс үрдүгэр турар.
|Аата = Адыаччы нэһилиэгэ
|Сахалыы аата = Адыаччы
|Нэһилиэнньэлээх сирдэрэ = 3
|Киинэ = Бөтөҥкөс
|Баһылык = Осипов
 
Нэһилиэнньэтин ахсаана 904 киһи (2007 сыл), ол иһигэр [[Бөтөҥкөс]] - 800, '''Алыһардаах''' - 102 уонна '''Эҥэ Сайылыга''' - 2 киһи.
 
'''Адыаччы нэһилиэгэ'''  — Дьааҥы улууһун биир улахан нэһилиэктэриттэн биирдэстэрэ. Географическай балаһыанньатынан, балай даҕаны сайдыан сөптөөх бөһүөлэк буолар. Кэлиҥҥи кэмҥэ, туризм сайдан иһэр.
 
Адыаччы нэһилиэгэр 3 нэһилиэнньэлээх олорор сир киирсэр: [[Бөтөҥкөс]] (нэһилиэк киинэ), Алыһардаах, Эҥэ-Сайылыга.
 
== Устуоруйата ==
Адыаччы нэһилиэгэр былыр урааҥхай сахалар кэлиэхтэрин иннинэ, эбээннэр, дьүкэгиирдэр олорбуттара. Билиҥҥи Адыаччы аата, кыргыс үйэтигэр олоро сылдьыбыт табаһыт-эбээн аатан сүгэ сылдьар. Сүүрбэһис үйэ саҥатыгар дылы дьоннор өтөхтөрүнэн, сайылыктарынан олорбуттара, ол иһин нэһилиэк киинэ суоҕа. Эҥэ-Сайылыга уонна Алыһардаах киин оруолларын толороллоро.
ХХ-с үйэ саҥатыттан, ол эбэтэр Арассыыйа Империята эстэн, Сэбиэскэй былаас олохтонон барыаҕыттан ыла, Адыаччы нэһилиэгэр сүҥкэн элбэх сайдыы барбыта. Гражданскай сэриигэ Адыаччыга үрүҥнэр баһыйбыттара биллэр, онтон кэлин сэбиэскэй былааһы утарбыт дьону репрессияҕа ыыппыттара.
Адыаччы киин бөһүөлэгэ Бөтөҥкөс ХХ үйэҕэ, маҥнайгы оскуола аһыллыаҕыттан, тэтимнээхтик 1989 сылга дылы сайдыбыта. Кэлин ССРС салалтата Адыаччытаа5ы ГЭС тутуллар диэн туох баар тутуу үлэтин тохтоппуттара. Ону, хата дьолго диэххэ дуу, Адыаччы олохтоохторо, энтузиастара, Саха сирин экологтара утаран, Туой-Хайа курус суолун батыспатаҕа. Ол курдук, билигин Адыаччы сайдыыта иккис тыынын ылан эрэр диэххэ сөп.
Адыаччы 1966, 1968, 1996 уонна 2008 сылларга улахан мотуохха ылларбыта. 2008 сыллаа5ы мотуох Адыаччы историятыгар саамай улахан мотуо5унан буолбута. Мотуох түмүгүнэн, сүөһү бөҕө өлбүтэ, эһиллибитэ, бэрт элбэх киһи Адыаччыттан көһөн барбыта. Ол да буоллар, Адыаччы нэһилиэгэ Дьааҥы улууһугар биир сүдү баайдаах нэһилиэгинэн буолар
 
== Географията ==
Адыаччы нэһилиэгэ Адыаччы өрүс сүнньүгэр турар.
 
=== Климата ===
 
Адыаччы климата син биир өрөспүүблүкэ атын сирдэрин курдук, резко континентальнай климаттаах.
 
== Ылыллыбыт сирэ ==