Александр Белл: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

'''Белл Александр Грэхем''' - Шотланияттан[[Шотландия|Шотландияттан]] төрүттээх [[АХШ]] аудиолога уонна айааччыта.

[[Эдинбург|Эдинбурга]] 1847 сыллаахха [[кулун тутар 3]] күнүгэр төрөөбүт. 1871 с. аҕата Александр Мелвилл Белл айбыт саҥаны визуализациялыыр ньыматыгар консультация биэрэр сыалаах АХШ-ка көспүт. [[Бостон|Бостоҥҥа]] дьүлэйдэр учууталларын үөрэтэр оскуола арыйбыт (1872). 1876 сыллаахха электрическэй боруобатынан саҥарбыт бастакы киһинэн буолбут. Ол сыл төлөппүөнү патеннаабыт, 1877 с. Bell Telephone хампаанньаны олохтооччулартан биирдэстэрэ буолбут.

1880 с. французтар Вольта бириэмийэлэрин үбүнэн [[Вашингтон|Вашингтоҥҥа]] Вольта лабораториятын арыйбыт. Бу лабораторияҕа фотофон (сырдык көмөтүнэн саҥаны биэрии), аудимометр (кулгаах истэрин кээмэйдиир), графофон (дорҕҕон суруйар судургу тэрил) айыллыбыттара. Sience (Билим) сурунаал төрүттээччилэриттэн биирдэстэрэ буолбут, дьүлэйдэри саҥарарга үөрэтэр ассоциацияны тэрийбит (1890), туох баар олоҕун истибэт буолууну үөрэтиигэ анаабыт<ref>Britannica Большой иллюстрированный энциклопедический словарь, 2009, Астрель</ref>.