Күннүк Уурастыырап: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Luckas-bot (ырытыы | суруйуу)
WWW (ырытыы | суруйуу)
кКөннөрүү туһунан суруллубатах
3 устуруока:
'''Күннүк Уурастыырап''', Новиков Владимир Михайлович - саха норуотун поэта.
 
[[1907]] сыллаахха [[ыам ыйын 9]] күнүгэр [[Амма улууһа|Амма улууһугар]] [[Эмис]] нэһилиэгэр төрөөбүтэ. [[Абаҕа, Амма улууһа|Абаҕатааҕы]] оскуола-интернаты бүтэрбитэ. [[1942]] сыллаахха Саха сиринэээҕисиринээҕи пединститут тыл уонна литератууралитература факультетын бүтэрбитэ. "[[Кыым, хаһыат|Кыым]]", "Эдэр большевик", "Бэлэм буол" эрэдээксийэлэригэр үлэлээбитэ, Дьокуускайдааҕы кинигэ кыһатыгар эрэдээктэрдээбитэ, Радиокомитекка музыкальнай драматическай биэриилэр сүрүннүүр эрэрдээктэрдэринэн үлэлээбитэ, Хотугу сулус альманах сүрүннүүр эрэдээктэрэ буола сылдьыбыта, Саха суруйааччыларын сойууһун солбуйар бэрэссэдээтэлэ.
 
 
12 устуруока:
"Коммунист Семен" - саха советскай поэзиятын биир бөдөҥ айымньыларыттан биирдэстэрэ буолар. Сүрүн геройа - норуоттан тахсыбыт, гражданскай сэрии кыттыылааҕа, көскө сылдьар дьону кытта эдэр эрдэҕиттэн алтыһан өрөбөлүүссүйэҕэ кыттыспыт киһи. Поэмаҕа уруккута быстар дьадаҥы дьон саҥа олоххо киирэн бэйэлэрин баҕаларын хоту көҥүл үлэлии-хамсыы сылдьаллара кэпсэнэр. Айымньы биир киһини умсугутар күүстээх өрүтүнэн буолар айылҕаны туойуу, хоһуйуу.
 
К. Уурастыырап - норуот ырыаларын толороччуннантолорооччуннан, ону ааһан импровизатор ырыаһыт быһыытынан биллэрэ. КинКини "Куоралдьын Кугас аттаах тойон Дьаҕарыма бухатыыр" диэн олоҥхону тупсаран кумааҕыга түһэрбит улахан өҥөлөөх. Улуу сэрии кэмигэр ийэ дойдуну таптааһын туһунан сүрүн санаалаах хоһооннор хомуурунньуктарын таһаартарбыта. Сэрии туһунан айымньыларыттан ордук биллибиттэрэ уонна сэргэммиттэрэ "Хотугу кустук" поэма. Бу айымньыга Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа Федор Попов хорсун быһыыта ойууланар. 1951 с. К. Уурастыырап улахан эпическэй диэн ааттанар "Ымыы уонна Налбыhах" диэн поэматын бүтэрбитэ. Манна суруйааччы НЭП уонна коллективизация саҕаланыытынааҕы кэмигэр тыа олоҕун ойуулаабыта. Киһи киһини көлөһүннүүрүн утарар дьон туһунан "Былыргы кэм кэпсээннэрэ" сэһэн суруйбута.
 
Талааннаах тылбаасчыт быһыытынан А. Пушкин, Т. Шевченко, Джамбул Джабаев, Микола Бажан, А. Сурков, Лебедев-Кумач уонна да атын омук суруйааччыларын айымньыларын сахалыы саҥардыбыта.
18 устуруока:
== Общественнай үлэтэ ==
 
Литератуураҕа үлэтин общественнай үлэни кытта дьүөрэлиирэ. Хаста да Дьокуускайдааҕы ССКП горкомун чилиэнинэн талыллыбыта. Өр кэмҥэ Саха сиринээҕи Эйэ көмүскэлин кэмитиэтин салайбыта. Үлэ Кыһыл Знамята, Норуоттар Доҕордоһууларын, "Ытык Бэлиэтэ" уордьаннарынан уонна мэтээллэринэн наҕараадаламмыта. Кини аатынаатынынан Амма улууһугар Эмис орто оскуолата ааттаммыта, дойдутугар дьиэ-музей аһыллыбыта.
 
1990 сыллаахха муус устар 30 күнүгэр өлбүт.