Польша: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
||
72 устуруока:
Польша уопсай иэнэ 312,679 км<sup>2</sup><ref name=CIAWFBook>{{CIA World Factbook link|pl|Poland}}</ref>, Уопсай иэнинэн 77ис улахай дойду буолар. Нэһилиэнньэтэ 38,5 мөл. киһи. Улахан аҥара куораттарга олороллор, Варшава, Лодзь, Краков.
== Историята ==
Польша диэн дойду аата бастаан 966 сыллахха официальнайдык туттуллубута. 1569 сыллахха [[Литва]]ны кытта олус күүстээх союз тэрийбитэ. 1795 сыллахха үс дойдуга бытарыллыбыта.
Бастакы аан дойду сэриитин кэнниттэн суверенитетын төттөрү ылбыта, уонна Аан дойду иккис сэриитигэр эмиэ сүтэрбитэ. Аҕыйах сыл буолан баран Польша народнай республиката буолбута, ССРС хонтуруолугар баар Илин блок састаабыгар киирбитэ.
1989 хоммунуус дойду буолан бүппүтэ уонна либеральнай демократия олохтоммута. 2004 сыл ыам ыйын бастакы күнүгэр [[Европейскай союз]] састаабыгар киирбитэ. Билигин ону тэҥэ [[НАТО]], [[ООН]] уонна [[ВТО]] организациялар чилиэнэ буолар.
== География==
Польша территорията Балтийскай муораттан Карпат хайаларыгар дылы дэхси сир буолар. Ол дэхси сир иһигэр сир илинтэн арҕааҕа дылы араастык уларыйар.
Польша Балтия биэрэгэ сүнньүнэн көнө, ол гынан баран Гданьск уонна Шечин куорат аттыларыгар бухталардаах. Биэрэк кытыытыгар араас сиэ кумахтар, дюналар уонна араас күөллэр бааллар. Ол күөллэр уруут муора чааһа эбиттэр, билигин муораттан быһыллыбыттар. Сороҕор оннуктары лагуна диэн ааттыыллар. Шечин лагуната арҕаа Германия кыраныыссатын аттыгар баар, онтон Висла лагуната Россия Калининградын кытары кыраныыссалыыр. Висла - Польша олус уһун өрүһэ - Висла лагунатыгар уонна Балтия муоратыгар сүүрэн киирэр.
Хотугулуу илин региона олус хойду тыалардаах, нэһилиэнньэтэ аҕыйах уонна тыа хаһаайыстыбатын уонна араас промышленнай ресурсалара суох.
Польшаҕа элбэх күөл баар. Европаҕа Финляндия дойдутугар эрэ элбэх күөллэрдээх. Ордук улахан күөллэрэ Шнардовы уонна Мамры диэн ааттаахтар. Соҕуруу баар күөллэргэ эбии Татрас хайаларыгар күөл элбэх.
<references/>
| |||