Польша: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах
Көннөрүү туһунан суруллубатах
71 устуруока:
арҕаа – [[Германия|Германиялыын]].
 
Польша уопсай иэнэ 312,679 км<sup>2</sup><ref name=CIAWFBook>{{CIA World Factbook link|pl|Poland}}</ref>, Уопсай иэнинэн 77ис77-с улахай дойду буолар. Нэһилиэнньэтэ 38,5 мөл. киһи. Улахан аҥара куораттарга олороллор, Варшава, Лодзь, Краков.
== Историята ==
Польша диэн дойду аата бастаан 966 сыллахха официальнайдык туттуллубута. 1569 сыллахха [[Литва]]ны кытта олус күүстээх союз тэрийбитэ. 1795 сыллахха үс дойдуга бытарыллыбыта.
Бастакы аан дойду сэриитин кэнниттэн суверенитетын төттөрү ылбыта, уонна [[Аан дойду иккис сэриитэ|Аан дойду иккис сэриитигэр]] эмиэ сүтэрбитэ. Аҕыйах сыл буолан баран Польша народнай республиката буолбута, ССРС хонтуруолугар баар Илин блок састаабыгар киирбитэ.
 
1989 хоммунуусхомуньуустуу дойду буолан бүппүтэ уонна либеральнай демократия олохтоммута. 2004 сыл ыам ыйын бастакы күнүгэр [[Европейскай союз]] састаабыгар киирбитэ. Билигин ону тэҥэ [[НАТО]], [[ООН]] уонна [[ВТО]] организациялар чилиэнэ буолар.
 
== География==
Польша территорията Балтийскай муораттан Карпат хайаларыгар дылы дэхси сир буолар. Ол дэхси сир иһигэр сир илинтэн арҕааҕа дылы араастык уларыйар.
 
ПольшаПольшатааҕы Балтия биэрэгэкытыла сүнньүнэн көнө, ол гынан баран Гданьск уонна Шечин куорат аттыларыгар бухталардаахбуухталардаах. БиэрэкБайҕал кытыытыгар араас сиэ кумахтар, дюналар уонна араас күөллэр бааллар. Ол күөллэр уруут муора чааһасорҕото эбиттэр, билигин муораттан быһыллыбыттар. Сороҕор оннуктары лагуналагууна диэн ааттыыллар. Шечин лагунаталагууната арҕаа Германия кыраныыссатын аттыгар баар, онтон Висла лагунаталагууната РоссияАрассыыйа Калининградын кытары кыраныыссалыыркыраныыссалаһар. Висла - Польша олус уһун өрүһэ - Висла лагунатыгарлагуунатыгар уонна Балтия муоратыгар сүүрэн киирэртүһэр.
 
ХотугулууДойду хотугулуу илин регионаөттө олус хойдухойуу тыалардаах, нэһилиэнньэтэ аҕыйах уонна тыа хаһаайыстыбатын уонна араас промышленнай ресурсалара суох.
 
Польшаҕа элбэх күөл баар. Европаҕа Финляндиякиниттэн дойдутугарордук Финляндияҕа эрэ элбэх күөллэрдээх. Ордук улаханбөдөҥ күөллэрэ Шнардовы уонна Мамры диэн ааттаахтар. Соҕуруу баар күөллэргэ эбии Татрас хайаларыгар күөл элбэх.