Бикипиэдьийэ

Кындыл: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Интерактивная навигация по истории
← Иннинээҕи уларытыыгаКэннинээҕи уларытыыга →
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
КөрөнБиики тиэкис
Ketiris (ырытыы | суруйуу)
34 уларытыы
"Үһүс харах" кинигэтэ ниэмэстии тахсыбытын эптим
Ардах18 (ырытыы | суруйуу)
14 683 уларытыы
к эбии категорияларга сигэннэ
1 устуруока:
[[Ойуу:Гоголев.jpg|200px|thumb|rightleft|Гоголев Иван Михайлович -— Кындыл]]
'''Гоголев Иван Михайлович, Кындыл''' -— саха народнай поэта, Саха искустватынискусствотын үтүөлээх диэйэтэлэүлэһитэ, Саха комсомуолун лауреааталауреата, Арассыыйа уонна Саха суруйааччыларын литературнай бириэмийэлэрин лауреааталауреата. ССРС суруйааччыларын сойууһугар 1957 с. турар.
 
[[Бүлүү (куорат)|Бүлүү]] куоратыгар [[1930]] с. [[тохсунньу 1]] күнүгэр төрөөбүт.▼
[[1954]] с. Москватааҕы М. Горькай аатынан литературнай институуту бүтэрбит. [[Дьокуускайдааҕы кинигэ кыһата|Дьокуускайдааҕы кинигэ кыһатыгар]] эрэдээктэринэн уонна орто оскуолаҕа тыл уонна литератуура учууталынан үлэлээбит. ▼
 
[[1948]] с. бэчээттэммит. 1952 с. хоһооннорун бастакы хомуурунньуга тахсыбыт. Хас да улахан поэма уонна "Кун хайата" диэн ааттаах ыччат туһунан хоһоонунан роман (1962)суруйбута. Ааҕааччы биһирэбилин прозаическэй айымньылара эмиэ ылбыттара: "Хара кыталык" роман-трилогия, "Иэйэхсити кэлэтии", "Олорор мутуккун кэрдимэ" сэһэн.▼
 
И. Гоголев - драматуур быһыытынан эмиэ биллэр. "Кыталыктар хочолоро" музыкальнай остуоруйа пьесаны, "Хотугу сибэкки" бастакы саха опереттатын либреттотын суруйбута. Драамалара: "Ыам ыйын халлаана", "Таас таба", "Наара суох", "Өлүөнэ сарсыардата", "Саллаат сүрэҕэ" уо.д.а.▼
 
Айымньылара нуучча тылыгар тылбаастаммыттара уонна Москубаҕа бэчээттэммиттэрэ. Был награжден орденом "Бочуот Знаага" уордьанынан уонна мэтээлинэн наҕараадаламмыта. Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтин дьокутаатынан талылла сылдьыбыта.▼
 
== Олоҕун олуктара ==
▲* [[Бүлүү (куорат)|Бүлүү]] куоратыгар [[1930]] с. [[тохсунньу 1]] күнүгэр төрөөбүт.
* [[1954]] с. Москватааҕы М. Горькай аатынан литературнай институуту бүтэрбит.
▲[[1954]] с. Москватааҕы М. Горькай аатынан литературнай институуту бүтэрбит.* [[Дьокуускайдааҕы кинигэ кыһата|Дьокуускайдааҕы кинигэ кыһатыгар]] эрэдээктэринэн уонна орто оскуолаҕа тыл уонна литератуура учууталынан үлэлээбит.
* [[1948]] с. бэчээттэммит.
* 1952 с. хоһооннорун бастакы хомуурунньуга тахсыбыт.
▲[[1948]] с. бэчээттэммит. 1952 с. хоһооннорун бастакы хомуурунньуга тахсыбыт.* Хас да улахан поэма уонна "Кун хайата" диэн ааттаах ыччат туһунан хоһоонунан роман (1962) суруйбута. Ааҕааччы биһирэбилин прозаическэй айымньылара эмиэ ылбыттара: "Хара кыталык" роман-трилогия, "Иэйэхсити кэлэтии", "Олорор мутуккун кэрдимэ" сэһэн.
▲И. Гоголев -— драматуур быһыытынан эмиэ биллэр. "Кыталыктар хочолоро" музыкальнай остуоруйа пьесаны, "Хотугу сибэкки" бастакы саха опереттатын либреттотын суруйбута. Драамалара: "Ыам ыйын халлаана", "Таас таба", "Наара суох", "Өлүөнэ сарсыардата", "Саллаат сүрэҕэ" уо.д.а.
▲Айымньылара нуучча тылыгар тылбаастаммыттара уонна Москубаҕа бэчээттэммиттэрэ. Был награжден орденом "Бочуот Знаага" уордьанынан уонна мэтээлинэн наҕараадаламмыта. Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтин дьокутаатынан талылла сылдьыбыта.
"Үһүс харах" кинигэтэ 2005 Берлин куоракка Dağyeli кинигэ кыһатыгар ниэмэстии тылынан тахсыбыта ([http://www.dagyeliverlag.de/Unterseiten/Site_Sibirien/Gogolev_Das_dritte_Auge1.html "Das dritte Auge"]). Иван Гоголев кыргыттара Анна Гоголева уонна Лена Гоголева ону тэҥэ [[Монастырев Владимир Дмитриевич]] бу тылбаас тахсыытыгар көмөлөөхтөр. Тылбааһы нууччалыы тылтан Валерия Вайзер бэлэмнээбит.
 
== Библиография ==
*Ыңырар уоттар: Хоһооннор уонна поэмалар, Якутскай, 1952;.
*Ыраах суолга: Хоһооннор, поэмалар, Якутскай, 1957;.
*В дальний путь: Стихи и поэмы, Якутскай, 1957;.
*Хаарчаана: Хоһооннор, остуоруйалар хомуурунньуктара, Якутскай, 1958; .
*Кынаттар: Хоһооннор уонна поэмалар, Якутскай, 1959; .
*Араңас сулус: Остуруйалар, Якутскай, 1960;.
*Күн хайата: Хоһоонунан роман,Якутскай, 1962;.
*Пальмалаах кытыллар: Улахан саастаах оскуола ођолоругар. Хоһооннор, Якутскай, 1963; .
*Маңнайгы кыымнар: Поэма,Якутскай, 1964;.
*Лирика: Хоһооннор хомуурунньуктара, Якутскай, 1965;.
*Ягель в инее: Стихи и поэма, М., 1966;.
*Ыам ыйын халлаана: Пьесалар, Якутскай, 1966;.
*Сардаана: Улахан саастаах оскуола ођолоругар хоһооннор,Якутскай, 1967;.
*Ытыс дьэдьэн: Хоһооннор, поэмалар, Якутскай, 1968; .
*Тођус халлаан анныгар: Хоһооннор,Якутскай, 1970;.
*Мин эһигини таптыыбын: Сэһэн, Якутскай, 1971;.
*Письмена на бивне мамонта: Стихи, М.,1972;.
*Серебряное стремя. Утро Лены: Драмы, поэмы 2ч.,9 в картинах, М., 1973;.
*Өлүөнэ хоптолоро: Хоһооннор, Якутскай, 1973;.
*Ищу волшебный подснежник. М.,1974.
*Үрүң көмүс иңэһэ: Хоһоонунан драмалар.Якутскай, 1974.
*Сердце солдата: Пьеса в 2-х ч., картинах с эпилогом. М.,1976.
*Ийэ буор: Поэма, хоһооннор. Якутскай, 1976.
*Чайки над Леной: Книга стихотворений. М.,1976.
*Хара каталык: Роман бастакы кинигэтэ. Якутскай, 1977.
*Эһэкээн үөһэ: Сэһэн. Якутскай, 1978.
*Өксөкүлээх сэргэ: Хоһооннор. Якутскай, 1979.
*Серебряное стремя: Стихи. М.,1979.
*Түөрт сађах: Хоһоонунан роман, поэмалар. Якутскай, 1980.
*Драмалар.Якутскай, 1981.
*Харса суох хампаадай: Кыра саастаах ођолорго. Якутскай, 1981.
*Священный огонь: Поэмы. М., 1981.
*Хара кыталык: роман иккис кинигэтэ. Якутскай, 1982.
*Черный стерх: Роман. М., 1984.
*Тохсунньу харыйата: Сонеттар, поэмалар. Якутскай, 1984.
*Олорор мутуккун кэрдимэ: Сэһэн. Якутскай, 1986.
*Хара кыталык: Роман үһүс кинигэтэ. Якутскай, 1987.
*Айан аарыктара: Поэмалар. Якутскай, 1989.
*Стихотворения и поэмы. М., 1990.
*Черный стерх: Роман. М., 1990.
*Месть шамана: Последнее камлание. Романы.М., 1992.
*Ытык дабатыы: Хоһооннор, поэма. Якутскай, 1992.
*Иэйэхсити кэлэтии: 1-кы кинигэ. Якутскай, 1993.
*Үһүс харах: Роман-поэма. Якутскай, 1999.
 
== Ылыллыбыт сирэ ==
 
* Большая советская энциклопедия
*[http://psakha.narod.ru/ Писатели Якутии]
68 устуруока ⟶ 67:
{{rq|linkless|wikify|style|stub|img}}
 
[[Категория:1930 сыллаахха төрөөбүттэр]]
[[Category:Саха суруйааччылара|К]]▼
[[Категория:Тохсунньу 1 күнүгэр төрөөбүттэр]]
[[Category:Дьоннор алпабыытынан]]
[[CategoryКатегория:1930 сыллааххаБүлүүгэ төрөөбүттэр]]
▲[[CategoryКатегория:Саха суруйааччылара|К]]
[[Категория:Саха биллиилээх дьоно]]
 
[[ru:Гоголев, Иван Михайлович]]
Төрдө — «https://sah.wikipedia.org/wiki/Кындыл»