Кындыл: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
к Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q4141009 (translate me) |
кКөннөрүү туһунан суруллубатах |
||
1 устуруока:
[[Ойуу:Кындыл.jpg|200px|thumb|right|Гоголев Иван Михайлович — Кындыл]]
'''Гоголев Иван Михайлович, Кындыл''' (18.01.1930—22.11.1998) — саха народнай поэта,
== Олоҕун олуктара ==
9 устуруока:
1952 с. хоһооннорун бастакы хомуурунньуга тахсыбыт.<br />
Хас да улахан поэма уонна "Күн хайата" диэн ааттаах ыччат туһунан хоһоонунан роман (1962) суруйбута. Ааҕааччы биһирэбилин прозаическэй айымньылара эмиэ ылбыттара: "Хара кыталык" роман-трилогия, "Иэйэхсити кэлэтии", "Олорор мутуккун кэрдимэ" сэһэн.<br />
И. М. Гоголев драматург быһыытынан эмиэ биллэр. "Кыталыктар хочолоро" музыкальнай остуоруйа пьесаны, "Хотугу сибэкки" бастакы саха опереттатын либреттотын суруйбута.
Айымньылара нуучча тылыгар тылбаастаммыттара уонна Москубаҕа бэчээттэммиттэрэ. "Бочуот Знаага" уордьанынан уонна мэтээлинэн наҕараадаламмыта. [[Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтэ|Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтин]] дьокутаатынан талылла сылдьыбыта.<br />
"Үһүс харах" кинигэтэ 2005 Берлин куоракка Dagyeli кинигэ кыһатыгар ниэмэстии тылынан тахсыбыта ([http://www.dagyeliverlag.de/Unterseiten/Site_Sibirien/Gogolev_Das_dritte_Auge1.html "Das dritte Auge"]). Иван Гоголев кыргыттара Анна Гоголева уонна Лена Гоголева ону тэҥэ [[Монастырев Владимир Дмитриевич]] бу тылбаас тахсыытыгар көмөлөөхтөр. Тылбааһы нууччалыы тылтан Валерия Вайзер бэлэмнээбит.
21 устуруока:
* Гоголева Анна Ивановна — кыра кыыһа, тылбаасчыт. Аҕатын айымньыларын «Үһүс хараҕы» ниэмэс тылыгар, «Хара Кыталыгы» — француз тылыгар тылбаастаабыт.<ref name="family" />
* Сиэнэ Мария — [[Суорун Омоллоон]] аатынан Государственнай опера уонна балет театрын тутаах солистката.<ref name="family" />
* Афанасий Семенович Владимиров — аймаҕа<ref name="family" /> (2007—2010 сс. —– [[Хаҥалас улууһа|Хаҥалас улууһун]] баһылыга, Саха Республикатын Президенын 2010 сыл бэс ыйын 19 күнүнээҕи 27 №-дээх Уурааҕынан Саха Республикатын үөрэҕириитин миниистиринэн анаммыт<ref>[http://www.sakha.gov.ru/section/38 Официальный сайт Правительства Республики Саха (Якутия):Министр образования — Владимиров Афанасий Семенович]</ref>.
Иван Гоголев — Кындыл дьиэ кэргэнигэр анаабыт хоһооно:
27 устуруока:
''Венец творенья моего — семья,''
''Установил в ней не войну, а мир,''
''Храню свой мир, как мой отец — меня
== Библиография ==
74 устуруока:
*Иэйэхсити кэлэтии: 1-кы кинигэ. — Якутскай, 1993.
*Үһүс харах: Роман-поэма. — Якутскай, 1999.
* Таптал чуумпу тыллара / Иван Гоголев-Кындыл; [хомуйан онордо С. Г. Алексеева]. — Быыкаа кинигэ тумэлэ. — Дьокуускай:
== Кындыл айымньылара театр сценатыгар ==
* «Дыгын Дархан» («Өлүөнэ сарсыардата» айымньытынан) — [[Саха театра|П. А. Ойуунускай аатынан Саха Академическай Театр]], туруорааччы-режиссер Сергей Потапов. «Өлүөнэ сарсыардата», суруйааччы биир биллиилээх айымньытын, бастаан Саха театр сценатыгар 1968 сыллаахха режиссер Федот Потапов туруорбут. Спектакль бастакы туруоруллуутун кэнниттэн «политика өйдөтүүтүнэн» тохтотуллубута.<ref name="theatre">[http://sakhatheatre.ru/?do=cat&category=spectakli Саха Академический Театр им. П. А. Ойунского]</ref>
* «Хара кыталык» — спектакль, П. А. Ойуунускай аатынан Саха Академическай Театр, режиссер Лена Иванова — Гримм.<ref name="theatre" />
* «Мэник Мэнигийээн» — оҕолорго анаммыт спектакль, П. А. Ойуунускай аатынан Саха Академическай Театр, режиссер Руслан Тараховский
* «Хотугу сибэкки» — оперетта, [[Опера уонна балет театра|Суорун Омоллоон аатынан Государственнай опера уонна балет театра]], туруорааччы-режиссер П. Неустроев.<ref>[http://opera-balet.ykt.ru/repertuar/opera/ Государственнай театр оперы и балета имени Д. К. Сивцева — Суоруна Омоллоона:Опера]</ref>
* «Легенда о Полярной звезде» («Араҥас сулус» айымньытынан) — остуоруйа-спектакль, Республикатааҕы үҥкүү национальнай театра, туруорааччы-режиссер Лена Иванова — Гримм. Спектакль бастакы туруоруута 2012 сыллаахха тохсунньу 7 күнүгэр буолбут.
* «Кыталыктар хочолоро» — музыкальнай остуоруйа-пьеса.
91 устуруока:
== Иван Гоголев — Кындыл аатын үйэтитии ==
* 19ХХ сыллаахха Бүлүү народнай театрыгар Иван Гоголев — Кындыл аата иҥэриллибитэ.
* 1999 сыллаахха [[Чочу]] орто оскуолатыгар И. М. Гоголев аата иҥэриллибитэ.<ref>[http://schchochu.ucoz.ru/index/0-4 Чочу орто оскуолата:Оскуола историята]</ref>
*
* 2010 сыллаахха, Кындыл 80 сааһын көрсө, Чочу орто оскуолатыгар боруонсаттан оҥоһуллубут бюст туруоруллубут.<ref>[http://www.vilyuisk.ru/news/532-v-vilyuyske-proshli-meropriyatiya-posvyashchennie-80-letiyu-ivana-mihaylovicha-gogoleva-kindil Официальный сайт администрации МО «Город Вилюйск»:В Вилюйске прошли мероприятия, посвященные 80-летию Ивана Михайловича Гоголева-Кындыл]</ref>
* [[Бүлүү (куорат)|Бүлүү]] куоратын биир саҥа уулуссата ааттаммыт.
* Россия киин куоратыгар, Москваҕа, Гоголев — Кындыл уулуссата баар эбит.
117 устуруока:
''Эйигиттэн, Поэттан.''</poem>}}
== Наҕараадалара уонна ааттара ==
* Саха народнай поэта
* [http://www.sakhalit.com/node/95 Якутский Государственный Музей имени П. А. Ойунского]▼
* Саха искусствотын үтүөлээх үлэһитэ
* [http://2010.gazetayakutia.ru/node/3439 «Театр Кындыла» — Газета «Якутия» от 04.10.2011 № 183]▼
* Саха комсомолун лауреата
* [http://uhhan.ru/publ/106-1-0-30 «Кындыл театра». Сайт «Уххан сирэ»]▼
* Россия суруйааччыларын литературнай бириэмийэлэрин лауреата
* [http://www.sakha-info.ru/?news=3064 Семья Гоголевых – созвездие талантов]▼
* Саха суруйааччыларын литературнай бириэмийэлэрин лауреата
* [[Ноева Саргылана Еремеевна|С. Е. Ноева]] «Поэтика времени и пространства в произведениях И. М. Гоголева — Кындыл» — монография.▼
* Е. Сидорова. Иван Гоголев — Кындыл. — Журнал «Полярная звезда» — 2010. — № 1.▼
== Быһаарыылар ==
133 устуруока ⟶ 132:
* Күн хайатын сарыала / Хомуйан оҥордулар: И. Е. Томскай, В. Т. Сивцев. — Дьокуускай, 1999. — 528 с.
== Сигэлэр ==
▲* [http://www.sakhalit.com/node/95 Якутский Государственный Музей имени П. А. Ойунского]
▲* [http://2010.gazetayakutia.ru/node/3439 «Театр Кындыла» — Газета «Якутия» от 04.10.2011 № 183]
▲* [http://uhhan.ru/publ/106-1-0-30 «Кындыл театра». Сайт «Уххан сирэ»]
▲* [http://www.sakha-info.ru/?news=3064 Семья Гоголевых – созвездие талантов]
▲* [[Ноева Саргылана Еремеевна|С. Е. Ноева]] «Поэтика времени и пространства в произведениях И. М. Гоголева — Кындыл» — монография.
▲* Е. Сидорова. Иван Гоголев — Кындыл. — Журнал «Полярная звезда» — 2010. — № 1.
{{Template:Саха норуодунай суруйааччылара}}
| |||