Чиряев Гавриил Иосифович: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
кКөннөрүү туһунан суруллубатах |
эбии |
||
1 устуруока:
[[Ойуу:Чиряев.jpg|200px|thumb|right|Чиряев Гавриил Иосифович]]
'''Чиряев Гавриил Иосифович'''
== Олоҕун олуктара ==
* [[1925]] сыл [[муус устар 4]] күнүгэр [[Бүлүү улууһа|Бүлүү]] оройуонун [[Чочу]] нэһилиэгэр Кыадаҥдаҕа бааһынай дьиэ кэргэнигэр төрөөбүтэ. Аҕата — Иосиф Иванович, ийэтэ —Прасковья Васильевна Чиряевтар.
* 1942—1943 сс. — [[Бүлүү (куорат)|Бүлүү]] куорат орто оскуолатын учуутала. Бүлүү орто оскуолатын бүтэрээт, 17 саастааҕар, биир сыл 10—11 кылаастарга учууталлаабыт, физиканы уонна байыаннай дьыаланы үөрэппит.
* 1943—1950 сс. — [[Забайкалье]] байыаннай уокурукка сулууспалаабыта. 18 сааһын туолаат, Кыһыл Аармыйаҕа ыҥырыллан, Монголия сиригэр сулууспатын барбыт, квантунскай армыйаны утары сэриилэспит. 1950 сыллаахха сулууспата бүтэригэр, политуправление начальнига Кулагин Гавриил Чиряев инникитин өтө көрөрдүү «Вы будете министром в своей республике» диэн эппит эбит.<ref name="exo">[http://www.exo-ykt.ru/articles/24/301/2385/ Выпуск "Эхо столицы" № 24 (1837) от 02.04.2010:К 85-летию Гавриила Чиряева]</ref>
* 1944 сылтан {{comment|ВКП(б)|Всесоюзная Коммунистическая партия (большевиков)}} чилиэнэ.
* 1949 сыллаахха Забайкалье военнай уокурук политуправлениетын иһинээҕи марксизм-ленинизм киэһээҥҥи университетын бүтэрбит.
* 1951—1953 сс. — [[Саха АССР]] Үөрэҕириитин министиэристибэтин кадрга управлениетын начальнига. Бу үлэлээбит сылларын туһунан [[Коркина Евдокия Иннокентьевна|Евдокия Иннокентьевна Коркина]], хойукку кэмҥэ саха биир бөдөҥ учуонайа, ахтыытыттан: «Үөрэҕириитин министиэристибэтин кадрдарга салалтатын эдэр, соторутааҕы Кыһыл аармыйаттан босхоломмут быһыылааҕа, Г. И. Чиряев баһылыыра. Аҕыйах тыллаах, холку майгылаах, дьоһун эдэр киһи этэ. Партийнай уонна да атын мунньахтарга тыл этиитэ ураты боччумнаах, дуоспуруннаах буолаллара. Ол да буоллар, бырааһынньыктарга, эдэр киһи быһыытынан көхтөөх буолара, бэркэ ыллыыра уонна үҥкүүлүүрэ».<ref name="exo" />
* 1953 сыллаахха [[Дьокуускай]] куоракка [[СГУ|Саха педагогическай институтун]] история факультетын бүтэрбитэ.
*
*
*
*
* 1965 сыл [[алтынньы]] — [[1982]] сыл [[ыам ыйа]] — [[ССКП Саха обкомун бастакы
* 1972 с. — экономическай билим кандидатыгар диссертациятын ситиһиилээхтик көмүскээбит.<ref name="exo" />
* 1982 сыл [[ыам ыйын 9]] күнүгэр өлбүтэ.▼
== Дьиэ кэргэнэ ==
* Кэргэнэ — Зинаида Андреевна, Саха АССР үтүөлээх учуутала.<ref name="sakhainfo">[http://www.sakha-info.ru/?news=1159 SAKHA-INFO.RU:Человек, который превратил аграрную Якутию в промышленно-аграрную республику]</ref>
Үс оҕолоох, бары учуонайдар<ref name="sakhainfo"></ref>:
* Чиряев Александр Гавриилович — к.г.-м.н.?;
* Чиряева Наталья Гаврииловна — экономическай билим кандидата, Саха государственнай университет ФЭИ кафедратын сэбиэдиссэйэ, доцент;
* Ольга Гаврииловна — биология билимин кандидата, Санкт-Петербург куоракка олорор
== Наҕараадалара уонна ааттара ==
* Экономическай билим кандидата.
* [[Бүлүү улууһа|Бүлүү улууһун]] Ытык олохтооҕо<ref>[http://sakha.gov.ru/node/18373 Официальный информационный портал Республики Саха (Якутия):Почетные граждане Вилюйского улуса]</ref>
== Аатын үйэтитии ==
* РСФСР {{comment|Совмин|Совет министров}}ын 1983 сыл олунньу 9 күнүн 59 №-дээх Уурааҕынан Гавриил Иосифович Чиряев аата Саха АССР Бүлүү оройуонун 1 №-дээх Бүлүү орто оскуолатыгар иҥэриллибитэ.<ref name="vils1">[http://schchir.ucoz.ru/index/0-19 МБОУ Вилюйская СОШ №1 им Г.И. Чиряева:Увековечение памяти Гавриила Иосифовича Чиряева]</ref>
* 1994 сыллаахха 1 №-дээх Бүлүү орто оскуолатын учууталларын сүбэтин бирикээһинэн Г. И. Чиряев аатынан стипендия олохтоммут.<ref name="vils1" />
* 1995 сыл олунньу 9 күнүгэр «АЛРОСА» АК генеральнай директора Л. А. Сафонов Удачнайга булуллубут алмааска Г. И. Чиряев аатын биэрэр туһунан бирикээс таһаарбыт. Алмаас «Гавриил Чиряев – вес 68.06 карат 12 06.01.95 г. Удачный, Саха» диэн суруктаах.<ref name="vils1" />
* Бүлүү куоратын администрациятын 1995 сыл кулун тутар 29 күнүнээҕи дьаһалынан [[Бүлүү]] куоратын, Калинин аатынан уулуссатын уларытан, Чиряев аатын биэрбиттэр. Бу уулуссаҕа Гавриил Чиряев урут олоро сылдьыбыт эбит.<ref name="vils1" />
* 1995 сыл муус устар 4 күнүгэр, Г. И. Чиряев 70 сааһыгар, [[Чочу|Чочу нэһилиэгэр]] [[Түмэл]] дьиэтэ тутуллан аһыллыбыт.<ref name="vils1" />
* 2005 сыллаахха Правительство комиссиятын дьаһалынан Г. И. Чиряев 80 сааһыгар туһаайан үрдүк уонна орто үөрэх кыһаларыгар кини аатынан стипендия олохтоммут.<ref name="vils1" />
* Бүлүү улууһугар икки өйдөбүнньүк туруоруллубут: бастакыта төрөөбүт сиригэр Кыадаҥдаҕа, иккис — 1 №-дээх Бүлүү орто оскуолатын тиэргэнигэр. Өйдөбүнньүктэр оҥкулларын биллиилээх скульптор, Саха Өрөспүүбүлүкэтин народнай худуоһунньуга Петр Захаров оҥорбут.<ref name="vils1" />
== Быһаарыылар ==
▲* 1953—[[1955]] сыллардаахха — ССКП Саха обкомун оскуолалар отделларын инструктора;
{{быһаарыылар}}
▲* 1955—[[1958]] сыллардаахха — Үөһээ Бүлүү райкомун иккис сэкрэтээрэ;
▲* 1958—[[1959]] сыллардаахха — ССКП Саха обкомун пропаганда уонна агитация отделын сэбиэдиссэйин солбуйааччы;
▲* 1959—[[1961]] сыллардаахха — ССКП Саха обкомун наука уонна оскуолалар отделын сэбиэдиссэйэ;
▲* 1961—[[1963]] сыллардаахха — ССКП Саха обкомун сэкрэтээрэ;
▲* 1963—[[1965]] сыллардаахха — ССКП Саха обкомун идеологияҕа отделын сэбиэдиссэйэ;
▲* 1965 сыл [[алтынньы]] — [[1982]] сыл [[ыам ыйа]] — ССКП Саха обкомун бастакы сэкиритээрэ;
▲* 1982 сыл [[ыам ыйын 9]] күнүгэр өлбүтэ.
== Өссө маны көр ==
* [[ССКП Саха обкомун бастакы сэкиритээрдэрэ]]
== Сигэлэр ==
* [http://guides.rusarchives.ru/browse/guidebook.html?bid=19&sid=9204 Саха Республикатын Национальнай Архив саайта]
* [http://www.egorborisov.ru/analytics/9/562.html www.egorborisov.ru:Память:85-лет со дня рождения Гавриила Чиряева]
* [http://www.sakha-info.ru/?news=1159 SAKHA-INFO.RU:Человек, который превратил аграрную Якутию в промышленно-аграрную республику]
* [http://ilin-yakutsk.narod.ru/2000-1/08.htm Исторический, культурологический журнал «Илин», № 1(20) — 2000:Республика Саха (Якутия) XX век в лицах]
* [http://www.exo-ykt.ru/articles/24/301/2385/ Выпуск "Эхо столицы" № 24 (1837) от 02.04.2010:К 85-летию Гавриила Чиряева]
* [http://schchir.ucoz.ru/index/0-19 МБОУ Вилюйская СОШ №1 им Г.И. Чиряева:Увековечение памяти Гавриила Иосифовича Чиряева]
* [http://www.sitc.ru/smi/gazeta/yakutia/n29332/4-45.htm Региональная ежедневная газета «Якутия»:Каким мы его знали и помнили]
[[Категория:Дьоннор алпабыытынан]]
39 устуруока ⟶ 62:
[[Категория:1982 сыллаахха өлбүттэр]]
[[Категория:Ыам ыйын 9 күнүгэр өлбүттэр]]
[[Категория:Саха учуонайдара]]
[[Категория:Саха Сирин политиктара]]
[[Категория:Бүлүү улууһа]]
| |||