Доосо: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Хаартыската тупсарылынна, онон-манан эбии |
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
||
1 устуруока:
[[Билэ:Dooso.jpg|200px|thumb|right|Федосеев Иван Егорович — Доосо]]
'''Федосеев Иван Егорович (Доосо)''' — саха общественнай диэйэтэлэ, поэт, прозаик, тылбаасчыт, литературнай критик, ССРС суруйааччыларын чилиэнэ (1964)
== Олоҕун олуктара ==
* [[1927]] сыллаахха [[ахсынньы 20]] күнүгэр [[Чурапчы улууһа|Чурапчы улууһугар]] төрөөбүт.
*
*
* 1952 с. — олоҕо суох репрессиялана сылдьыбыт.
*
*
*
Федосеев И. Е. — Доосо үлэлэрэ 1950 сылтан саҕалаан бэчээттэммиттэрэ. Бастакы хоһооннорун хомуурунньуга «Таммах уу» диэн ааттанан 1960 сыллаахха күн сирин көрбүтэ. Поэт бу хоһоонноругар айылҕаҕа иэйиитин хоһуйбут.
Ити кэннэ саҥа хоһоонноох, кэпсээннээх, сэһэннээх хомуурунньуктар, очеркалар, литератураны ырытар ыстатыйалар — саха уонна нуучча тылларынан 40-чэ кинигэ — бэчээттэнэн тахсыбыттара. Поэт үгүс хоһоонноро музыка доҕуһуолланан, кэрэтик иһиллибиттэрэ, ырыа буолан ылламмыттара. Ол курдук, «Сардаана», «Туундара», онтон да атын хоһооннорун саха ыччата сөбүлээн ыллыыр.
И. Федосеев, прозаик быһыытынан, художественнай-документальнай көрүҥҥэ хабааттар. Кини кэпсээннэрэ уонна сэһэннэрэ, чуолаан «Холорук» диэн историческай сэһэнэ, ааҕааччыны урукку олох чахчыларын, хотугу омуктар олохторун-дьаһахтарын, үгэстэрин кытта билиһиннэрэр.
И. Федосеев нуучча суруйааччыларын айымньыларын (Н. Носов
== Айымньылара ==
* Таммах уу: Хоһооннор, ырыалар. Дьокускай: Кинигэ
* Харыйа: Хоһооннор, ырыалар уонна остуоруйалар. — Дьокуускай: Кинигэ
* Хотугу хоһууттар: Кэпсээннэр, очеркалар. — Дьокуускай: Кинигэ
* Ааттарын киртиппэтэхтэрэ: Орто уонна улахан саастах оҕолорго кэпсээннэр. — Дьокуускай: Кинигэ
* Балыксыттар: Кыра саастах оскуола оҕолоругар. - Дьокуускай: Кинигэ
* Кыһыл бухатыыр дойдутугар. — Дьокуускай: Кинигэ
* Сергей Мицкевич. — Дьокуускай: Кинигэ
* Күн мичээрэ: Кэпсээннэр. — Дьокуускай: Кинигэ
* Хаарга түспүт кустуктар: Хоһооннор, ырыалар. — Дьокуускай: Кинигэ
* Чороонноох сэргэ: Хоһооннор.- Дьокуускай: Кинигэ
* Сөҕүрүйбэт төлөн: ССРС народнай учуутала [[Алексеев, Михаил Андреевич|М. А. Алексеев]] туһунан сэһэн. — Дьокуускай: Кинигэ
* Дабайыы: Хоһооннор. — Дьокуускай: Кинигэ
* Ойуунускай өлүүтэ уонна тиллиитэ. — Дьокуускай: Кинигэ
* Холорук: Ист. сэһэн, кэпсээннэр. — Дьокуускай: «Бичик», 1993. — 280 с.
* Мин алаас уолабын, сахабын. — Дьокуускай: «Бичик», 1997. — 463 с.
* Олох диэн охсуһуу: Ыстатыйалар, очеркалар, рецензиялар, ахтыылар. — Дьокуускай: «Бичик», 1997. — 463 с.
* Хара мурун. — Дьокуускай: «Бичик», 2000. — 21 с.
== Наҕараадалара уонна ытык ааттара ==
* Саха Өрөспүүбүлүкэтин культуратын үтүөлээх үлэһитэ
* П. А. Ойуунускай аатынан Саха Өрөспүүбүлүкэтин Государственнай бириэмийэтин лауреата
* Н. М. Карамзин аатынан Россия суруйааччыларын Түмсүүтүн литературнай бириэмийэтин лауреата
* Эрилик Эристиин аатынан Саха Өрөспүүбүлүкэтин литературнай бириэмийэтин лауреата
* «Отличник печати СССР» Бэлиэ
* «Отличник шефской работы над селом» Бэлиэ
== Кини туһунан ==
* Я сын аласа: Дабайдар дабайа тур: Төрөөбүтэ 70 сааһын туолла // «Чолбон». — 1997. — № 12. С.70—74.
* Кырдьыгы кынат оностон / Хомуйан онордо С. Н. Федосеева. — Дьокуускай: «Бичик», 2005. — 296 с.
== Өссө маны көр ==
* [http://www.churap.ru/DirinSS/dooso.htm Урсун ыстатыйата (нуучч.)]
* [http://www.ysia.ru/view.asp?id=110506_10 О присвоении имени И. Е. Федосеева — Доосо]
== Ылыллыбыт сирэ ==
* [http://www.nlib.sakha.ru/Resoures/Data/Inquirys/Writer/Union_writers/Fedoseev_I_Dooso.html Саха сирин суруйааччылара]
* [http://psakha.narod.ru/dooso.html Писатели Якутии]
* [http://sakhalit.com/node/423 Якутский Государственный музей имени П. А. Ойунского]
[[Категория:Дьоннор алпабыытынан]]
[[Категория:1927 сыллаахха төрөөбүттэр]]
[[Категория:Ахсынньы 20 күнүгэр төрөөбүттэр]]
[[Категория:
[[Категория:Саха суруйааччылара]]
|