Песо (Куба): Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Ардах18 (ырытыы | суруйуу)
Көннөрүү туһунан суруллубатах
Ардах18 (ырытыы | суруйуу)
Көннөрүү туһунан суруллубатах
18 устуруока:
| issuing_authority_website = www.bc.gov.cu
}}
'''Куба пе́сота''' ([[ISO 4217]] код: CUP {{lang-es|peso cubano}}) — [[Куба]] официальнай харчытын эргииригэр баар икки [[Валюта|валютаттан]] биирдэстэрэ. Куба 1 песота = 100 бытархай сентаво харчыга тэҥнэһэр. Иккис валюта — кубинскай конвертируемай песо (CUC), уратыта «convertible» диэн суруктаах, үксүгэр [[туризм]] эйгэтигэр туттулар.
 
Куба песота Кубаҕа төлөбүр сүрүн ньыматынан буолар, дойду ис өттүгэр уонна үксүгэр олохтоох дьон тутталлар.
 
== История ==
 
1857 сыл иннинэ Кубаҕа испанскай реаллар эргийбиттэрэ. 1857 сылтан Кубаҕа банкноталары бэчээттээһин саҕаламмыта, банкноталар дойду иһигэр эрэ туттуллалара, номиналлара песо, 1 песо = 8 реал. 1869 сылтан сентаво номиналлаах банкноталар тахсыбыттара , 100 [[сентаво]] = 1 песо. 1881 сыллаахха песо [[АХШ доллара|АХШ долларыгар]] тэҥнэһэрэ. Бу валюта 1915 сыллаахха, бастакы манньыаттар тахсыахтарыгар, дылы банкнотанан этэ.
1960 сыллаахха валюта доллартан тутуллуута сэбиэскэй [[Солкуобай|солкуобайынан]] солбуллубута. Песо АХШ Кубаны утары санкциятын түмүгэр (саахар атыылаһыытын тохтотуу) атастаһыллар хаачыстыбатын сүтэрбитэ. Бу Куба саҥа экономическай партнерга ([[ССРС]]-ка) көһөр;гэр сүрүн түрүөт буолбута. 1991 сыллаахха, ССРС ыһыллыбытын кэннэ, песо сыанатын сүтэрэн, атастаһар куурса 125 песо = 1 доллар буола түспүтэ. Хойукку кэмҥэ песо куурса үрдээн, билигин барыллаан 25 песо = 1 доллар буолан турар.
1993 сыллаахха, кытаанах экономия кэмигэр, АХШ доллара дойду рыногар киллэриллибитэ. Кыра суолталаах табардары, өҥөлөрү оҥорууга туттуллубута, холобура косметикаҕа уонна бородуукта аҕыйах көрүҥэр. 1994 сыллаахха конвертируемай песо киллэриллибитэ, сыанатынан 1 долларга тэҥнэһэрэ. 2004 сыл сэтинньи 8 күнүгэр Куба салалтата АХШ саҥа санкциятын утаран доллары эргииртэн уһулбута. 2005 сыллаахха конвертируемай песо куурса АХШ 1,08 долларыгар тиийбэ үрдээбитэ, ол эрэн 2011 сыл кулун тутар 14 күнүгэр урукку таһымыгар дылы түспүтэ.<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/business-12706588 Би-Би-Си: Cuba's economic changes]{{ref-en}}</ref>
 
== Быһаарыылар ==