Бикипиэдьийэ

Дукат: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Интерактивная навигация по истории
Кэннинээҕи уларытыыга →
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
КөрөнБиики тиэкис
Ардах18 (ырытыы | суруйуу)
14 683 уларытыы
'{{редактирую|~~~~|6 января 2014}} Ойуу:Scifato ducale .jpg|thumb|right|300px|Сицилия Королев…' ыйааһыннаах саҥа сирэй оҥоһулунна
 
Ардах18 (ырытыы | суруйуу)
14 683 уларытыы
Көннөрүү туһунан суруллубатах
1 устуруока:
{{редактирую|[[Кыттааччы:Ykt www|Ykt www]] ([[Кыттааччы ырытыыта:Ykt www|ырытыы]]) 18:25, 6 Тохсунньу 2014 (UTC)|6 января 2014}}
[[Ойуу:Scifato ducale .jpg|thumb|right|300px|Сицилия Королевствотын дуката, [[Рожер II]]. Аверс — Христос Вседержитель, реверс — коруол бэйэтэ улахан уолун Рожер Апулийскайы кытта]]
 
'''Дука́т''' ({{lang-it|ducato}}) — үрүҥ көмүс([[1140]] сылтан), онтон кыһыл көмүс [[1284]] сылтан) манньыаттар[[Манньыат|манньыатта]]р ааттара. Бастаан [[Италия|Италияҕа]] баар буолбута, хойут Европа атын дойдуларыгар оҥоһуллар буолбута.
 
== Дукат быһыытын саҕалааһын ==
Дукатынан [[Кыһыл көмүс|кыһыл көмүстэн]] оҥоһуллубут үрдүк пробалаах манньыаты ааттыыллар эрээри, урут дукат [[үрүҥ көмүс|үрүҥ көмүстэн]] манньыат эбит.
 
[[Ойуу:Matapan.jpg|thumb|200px|Үрүҥ көмүс дукат («матапан»), 1280 сыл]]
 
<!-- ПервыйБастакы дукат ('''дукал''') был выпущен наСицилия5а [[Сицилия|Сицилии1140]] всыллаахха [[1140 год]]утахсыбыта.<ref>[http://numizman.narod.ru/Book/d.htm Дукат. Дукато.]</ref>. На монете был изображенМанньыакка [[Христос]] ойууламмыт, а [[легенда]] гласила: «Sit tibi Christe datus, quem tu regis iste ducatus» ({{lang-ru|«Это герцогство, коим ты правишь, тебе, Христос, посвящается»}} диэн суруктаах). ОтБу последнеголегенда словабүтэһик легендытылыттан произошломанньыат обиходноеаата название монеты — '''(дукат''') үөскээбит.
 
[[1202]] сыллаахха Венецияҕа үрүҥ көмүс дукаттары быһыыны саҕалаабыттара — гроссо (матапан), манньыат аверсыгар троҥҥа олорор [[Христос]], реверска — Сибэтиэй Марк илиититтэн дуоҕаны (былааҕы) тутар дож<ref>Дож ({{lang-it|doge}}; латыын тылыттан ''dux'' — «сирдьит, баһылык»; «дукс», «дукат», «дука», «дуче» тыллар эмиэ итинник төрүөттээхтэр) — Италия муоратааҕы республикаларыгар (Венецианскай Р., Генуэзскай Р. уонна Амальфийскай Р.)</ref> ойууламмыт.
В [[1202 год]]у в Венеции начали чеканить серебряный дукат — [[грош|гроссо]] («'''матапан'''») с изображением на аверсе [[Христос|Христа]] на [[трон]]е, на реверсе — [[дож]], принимающий из рук Святого Марка знамя.
 
[[1284]] сыллаахха Венецияҕа кыһыл көмүс манньыат (цехи́н) тахсыбыта, ыйааһынынан флорентийскай флориҥҥа тэҥнэһэрэ, ол эрэҥ дьүһүнэ туспа уратылааҕа.
Наконец, в [[1284 год]]у в [[Венеция|Венеции]] была выпущена золотая монета, копировавшая по весу [[Флоренция|флорентийский]] [[флорин (монета)|флорин]], но имевшая оригинальный внешний вид — [[цехин]].
 
Манньыат аверсыгар мандорланан ({{lang-it|mandorla}} тылтан төрүттээх, ({{lang-ru|миндалина}}), христианскай искусствоҕа — Христос дьүһүнүн тулалыыр ньолбуһах нимб), тулаламмыт Христос ойууламмыт; реверсыгар — тобуктаан сүгүрүйэн, Сибэтиэй Марк илиититтэн дуоҕаны тутар дож. Төгүрүмтэҕэ баар легенда үрүҥ көмүс легендатын хатылыыр: «Sit tibi Christe datus, quem tu regis iste ducatus». Бу дукат 3,5 г ыйааһыннааҕа уонна 986 пробалаах ыраас кэриэтэ кыһыл көмүстэн быһыллара. Дука ыйааһына уонна хаачыстыбата 700-н тахса сыл уларыйбатаҕа.
На [[аверс]]е был изображен Христос в мандорле (от {{lang-it|mandorla}} — миндалина, в христианском искусстве — овальный нимб, обрамляющий фигуру Христа), на [[Реверс (нумизматика)|реверсе]] — коленопреклоненный дож, принимающий из рук святого Марка знамя. Круговая легенда повторяла легенду на серебряном дукате: «Sit tibi Christe datus, quem tu regis iste ducatus». Дукат весил 3,5 г и чеканился почти из чистого золота (986-я проба). Вес и качество дуката сохранялось неизменными в течение более 700 лет.-->
 
== Дукат тарҕаныыта ==
Венецияҕа дукат Республика сууллуор (1797) дылы быһыллыбыта.
<!-- В [[Венеция|Венеции]] дукат чеканился вплоть до падения Республики ([[1797]]).
Благодаря стабильному весу и качеству монеты, она получила широкое распространение. Дукат выпускали едва ли не все [[Европа|европейские государства]].
 
Манньыат ыйааһына уонна хаачыстыбата бигэ буолан киэҥник тарҕаммыта. Дукат Европа дойдуларын үксүлэрин кэриэтигэр оҥоһуллара.
В [[Италия|Италии]], кроме Венеции, дукат чеканили в [[Рим]]е, [[Генуя|Генуе]], [[Милан]]е. Дукат выпускали в [[Священная Римская империя|Священной Римской империи германской нации]], [[Нидерланды|Нидерландах]], [[Речь Посполита|Речи Посполитой]], [[Испания|Испании]] (для своих владений, включая [[Фландрия (историческая область)|Фландрию]], [[Королевство Обеих Сицилий]] и [[Америка|Америку]]), [[Дания|Дании]], [[Швеция|Швеции]], [[Франция|Франции]] (для своих итальянских владений), [[Шотландия|Шотландии]] (первая чеканка в [[1539 год]]у; выпускали также монеты треть дуката и две трети дуката), [[Швейцария|Швейцарии]] и [[Лихтенштейн]]е, [[Россия|России]], позже — в [[Румыния|Румынии]], [[Сербия|Сербии]], [[Чехия|Чехии]], а на востоке — в [[Константинополь|Константинополе]].
 
Дукаты Италияҕа, Венецияттан ураты, [[Рим]]ҥа, [[Генуя]]ҕа, Милаҥҥа быспуттара. Дукаты германскай нация Сибэтиэй Рим империятыгар, Нидерландыга, Речь Посполитаҕа, Испанияҕа (бас билии сирдэригэр анаан, Фландрияны, Сицилия икки Королевствотын уонна Американы киллэрэн туран), [[Дания]]ҕа, [[Швеция]]ҕа, [[Франция]]ҕа (итальянскай бас билии сирдэригэр анаан), [[Шотландия]]ҕа [[Швейцария]]ҕа уонна Лихтенштейҥҥа, [[Россия]]ҕа, хойут — [[Румыния]]ҕа, [[Сербия]]ҕа, [[Чехия]]ҕа, илин диэки — Константинопольга.
Со временем дукат вытеснил [[флорин (монета)|флорин]] в качестве эталонной золотой монеты Европы.
 
Кэм ааһыыта дукаты Европа эталоннаах кыһыл көмүс манньыатын быһыытынан флорин үтүрүйэн таһаарбыта.
Известно три основных типа дуката:
* [[Венгрия|венгерский]] (чеканился с [[1325 год]]а) — на монете был изображён [[Ласло I Святой|святой Ласло]];
* [[Германия|германский]] (впервые выпущен в [[Священная Римская империя|Империи]] в [[1511 год]]у, в [[1559 год]]у принят за основную золотую монету Империи) — с изображением стоящего правителя;
* [[Нидерланды|нидерландский]] (первый выпуск — [[1487 год]]) — с [[1586 год]]а, когда дукат стал основной золотой монетой Соединенных провинций, на ней стали изображать стоящего воина с пучком стрел в руке.
 
Дукат үс сүрүн көрүҥнэрэ биллэр:
Выпускали монеты от 1/32 дуката до крупных монет в 100 дукатов.<br />
* Венгерскай (1325 сылтан быһыллыбыт) — манньыакка сибэтиэй Ласло ойууламмыт;
Монету в 1/32 дуката в XVIII веке выпускали [[Нюрнберг]] и [[Регенсбург]] — это так называемый «чечевичный дукат» весом 0,1 г.-->
* Германскай (бастаан 1511 сыллаахха Империяҕа тахсыбыт, 1559 сыллаахха Империя сүрүн кыһыл көмүс манньыатынан буолбут;
* Нидерландскай (бастакы тахсыыта — [[1487]] сыл) — [[1586]] сылтан саҕалаан, дукат Холбоһуктаах провинциялар сүрүн кыһыл көмүс манньыаттарынан буолбутун кэннэ, манньыакка охтоох буойуну ойуулуур буолбуттар.
 
Манньыаттар 1/32 дукаттан бөдөҥ 100 дукатка дылы сыаналаах этилэр. 1/32 дукаттаах манньыаты XVIII үйэҕэ [[Нюрнберг]] уонна [[Регенсбург]] куораттарга быспыттара (ыйааһына 0,1 г).
 
== Билиҥҥи дукаттар ==
57 устуруока ⟶ 56:
* [http://www.omnicoin.com/news/Default.aspx?tabid=52/ История дуката (на английском языке)]
* [http://www.tomovl.ru/money/money_November_Uprising.html Монеты Польского восстания 1831 г. Мятежный дукат]
 
{{money-stub}}
[[Категория:Харчы]]
Төрдө — «https://sah.wikipedia.org/wiki/Дукат»