Дукат: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
кКөннөрүү туһунан суруллубатах |
кКөннөрүү туһунан суруллубатах |
||
1 устуруока:
[[Ойуу:Scifato ducale .jpg|thumb|right|300px|Сицилия Королевствотын дуката, [[Рожер II]]. Аверс — Христос Вседержитель, реверс — коруол бэйэтэ улахан уолун Рожер Апулийскайы кытта]]
'''Дука́т''' ({{lang-it|ducato}}) — үрүҥ көмүс ([[1140]] сылтан), онтон кыһыл көмүс ([[1284]] сылтан) [[Манньыат|манньыатта]]р ааттара. Бастаан [[Италия|Италияҕа]] баар буолбута, хойут Европа атын дойдуларыгар
== Дукат быһыытын саҕалааһын ==
Дукатынан [[Кыһыл көмүс|кыһыл көмүстэн]] оҥоһуллубут үрдүк пробалаах манньыаты ааттыыллар эрээри, урут дукат [[үрүҥ көмүс|үрүҥ көмүстэн]] быһыллар манньыат эбит.
[[Ойуу:Matapan.jpg|thumb|200px|Үрүҥ көмүс дукат («матапан»), 1280 сыл]]
Бастакы дукат Сицилияҕа [[1140]] сыллаахха тахсыбыта.<ref>[http://numizman.narod.ru/Book/d.htm Дукат. Дукато.]</ref>
[[1202]] сыллаахха Венецияҕа үрүҥ көмүс дукаттары быһыыны саҕалаабыттара — гроссо (матапан), манньыат [[аверс|аверсыгар]] троҥҥа олорор [[Христос]], [[реверс|реверска]] — Сибэтиэй Марк илиититтэн дуоҕаны (былааҕы) тутар дож<ref>Дож ({{lang-it|doge}}; латыын тылыттан ''dux'' — «сирдьит, баһылык»; «дукс», «дукат», «дука», «дуче» тыллар эмиэ итинник төрүөттээхтэр) — Италия муоратааҕы республикаларыгар (Венецианскай Р., Генуэзскай Р. уонна Амальфийскай Р.)</ref> ойууламмыт.
[[1284]] сыллаахха Венецияҕа кыһыл көмүс манньыат (цехи́н) тахсыбыта, ыйааһынынан флорентийскай флориҥҥа тэҥнэһэрэ, ол
Манньыат аверсыгар мандорланан ({{lang-it|mandorla}} тылтан төрүттээх, ({{lang-ru|миндалина}}), христианскай искусствоҕа — Христос дьүһүнүн тулалыыр ньолбуһах нимб), тулаламмыт Христос ойууламмыт; реверсыгар — тобуктаан сүгүрүйэн, Сибэтиэй Марк илиититтэн дуоҕаны тутар дож. Төгүрүмтэҕэ баар легенда үрүҥ көмүс легендатын хатылыыр: «Sit tibi Christe datus, quem tu regis iste ducatus». Бу дукат 3,5 г ыйааһыннааҕа уонна 986 пробалаах ыраас кэриэтэ кыһыл көмүстэн быһыллара. Дукат ыйааһына уонна хаачыстыбата 700-н тахса сыл уларыйбатаҕа.
21 устуруока:
Манньыат ыйааһына уонна хаачыстыбата бигэ буолан киэҥник тарҕаммыта. Дукат Европа дойдуларын үксүлэрин кэриэтигэр оҥоһуллара.
Дукаты Италияҕа, Венецияттан ураты, [[Рим]]ҥа, [[Генуя]]ҕа, Милаҥҥа
Кэм ааһыыта дукаты Европа эталоннаах кыһыл көмүс манньыатын быһыытынан флорин үтүрүйэн таһаарбыта.
27 устуруока:
Дукат үс сүрүн көрүҥнэрэ биллэр:
* Венгерскай (1325 сылтан быһыллыбыт) — манньыакка сибэтиэй Ласло ойууламмыт;
* Германскай (бастаан 1511 сыллаахха Империяҕа тахсыбыт, 1559 сыллаахха Империя сүрүн кыһыл көмүс манньыатынан буолбут);
* Нидерландскай (бастакы тахсыыта — [[1487]] сыл) — [[1586]] сылтан саҕалаан, дукат Холбоһуктаах провинциялар сүрүн кыһыл көмүс манньыаттарынан буолбутун кэннэ, манньыакка охтоох буойуну ойуулуур буолбуттар.
41 устуруока:
Аан дойду иккис сэриитин кэннэ, 1951 сыл тохсунньутааҕы уонна 1964 сыл от ыйынааҕы федеральнай сокуоҥҥа олоҕуран, Австрия 1 уонна 4 дукаттаах сыаналаах («1915») кыһыл көмүс манньыаттары оҥорооһунун хат саҕалаабыта.
Билиҥҥи кэмҥэ кыһыл көмүс дукаттары [[Австрия]] уонна [[Нидерланды]] оҥороллор.
| |||