Уоспа: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
'{{Infobox disease | Image =Child with Smallpox Bangladesh.jpg | Caption = Уоспана ыалдьыбыт оҕо, 1973 сыл,…' ыйааһыннаах саҥа сирэй оҥоһулунна
 
Көннөрүү туһунан суруллубатах
18 устуруока:
[[XX үйэ]] бастакы аҥарыгар уоспаттан 300 мөлүйүөнтэн 500 мөлүйүөҥҥэ дылы киһи өлбүт. Оннооҕор [[1967]] сыллаахха 15 мөлүйүөн киһи ыалдьыбыт, онтон [[Доруобуйа аан дойдутааҕы тэрилтэтэ|Аан дойду доруобуйа тэрилтэтин]] этэринэн икки мөлүйүөн өлбүт.
 
Бастакы быһыыны [[Эдвард Дженнер]] абыйтарыйбыт. Ону [[ынах уоспата|ынах уоспатын]] ыарыытын үөрэтэнүөрэтиитин түмүктэриттэн ылбыт. Аан дойду доруобуйа тэрилтэтэ уоспаны утары охсуһар быһыыны тарҕатарга соруйбут уонна [[1963]] сыллаахха суох оҥорор былаан үлэтин саҕалаабыт, уонна 1980 сыллаахха уоспанан дьон ыалдьыбат буолбуттар диэн иһитиннэрбит. <ref>[http://www.who.int/topics/smallpox/en WHO smallpox FAQ]</ref>, ол кэнниттэн биир да киһи ыалдьа илик. Ол гынан баран уоспа кыра холобурдара аҕыйах олус харыстабыллаах лабораторияларга сыталлар. Билигин быһыыны номнуо тарҕаппат буолбуттара, ол гынан баран олус кырдьаҕас дьоҥҥо наада буолуон сөп.
 
Сорох дьон уоспа сэриилэргэ биологическай оружие быһыытынан туттуллуон сөп дии саныыллар.