Аан Алахчын: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах Тиэк: Мобиилаттан уларытыы |
Көннөрүү туһунан суруллубатах Тиэк: Мобиилаттан уларытыы |
||
2 устуруока:
Кини оҕолордоох, Эрэкэ-Дьэрэкэ оҕолор дииллэр. Аан Алахчын киһиэхэ киирэн киһини оту-маһы, кыылы-көтөру, үөнү-көйүүрү кытта сибээстиир. Төһөнөн киһи ийэ кута киэҥ сибээстээх да, киһи кута-сурэ соччонон бөҕө. Аан Алахчыҥҥа анаан ыам ыйыгар, бэс ыйын саҕаланыытыгар салама ыйааһынын туома ыытыллар. Бэс ыйын бастакы аҥарыгар Эрэкэ-Дьэрэкэ оҕолорго анаан Туҥуй кымыс ыһыаҕа буолар. Ыһыах эмиэ Аан Алахчыҥҥа ананар.
Айыы хотуно Аан Алахчын.
Айыы итэ5элин ус Урдук Айыылырыттан биирдэстэрэ. " Халлаан тутаа5ын " кете5ен турар аахсыыта суох уйэлээх Кудук Мас айыл5а быhыытынан ейденер. Бу Кудук Мас нэс туерт утугэннэ уунэн киирбит силистээх, то5ус халлааны тохсуоннарын курдары Уеhээ дойдуга дылы уунэн тахсыбыт чыпчархайдаах, сэттэлии былас сэбирдэхтээх, то5устуу былас туорахтаах. Кини тенургэс буолбут тердуттэн хаар курдук астаах, хабыйакаан курдук эттээх икки ке5уер симиир са5а эмийдээх Айыы хотуна Аан Алахчын куругар диэри тахсан олорон субэлиир-амалыыр. Сай ортото Айыы хотуна Эрэкэ-Дьэрэкэ о5олорунаан эрийэ тыал о5ото буолан сирин дойдутун керер-истэр идэлээх.
Бастатан " Айыы хотуна " диэни керуе5ун уут-укчу итинник ааттаах итинник ааттаах дуоhунастаах хотуттар араас омукка абына-табына да буоллар бааллар. Киhи се5ере кинилэр бары, эмиэ Аан Алахчын курдук, урдуку кэрэдиискэ тураллар. Санаан керу5ун эрэ. Чэ, холобура, онноо5ор хоту сиргэ тиийэ кэлбит оннук урдук таhымнаах богиня эбит булла5ына быдан былыр кини лаппа киэн сирдэрин тайаан тар5аммыт буолуон септеех этэ.
Иккиhинэн " хаар курдук астаах, хабыйа хаан курдук эттээх икки ке5уер симиир са5а эмийдээх " диэни керуе5ун. Итиннэ маарынныыр дьуhуннээх-бодолоох персонаж мифология5а баар дуо? Туур тыллаахтар уонна Кавказ элбэх омуктарын мифтэригэр Албасты диэн демон баар. Кинилэр маарыннаhар еруттэринэн дьуhунэ-бодото буолар: Манан уhун астаах ( баттахтаах ) уонна е5умэр эмийдээх. Сорох-сорохторго онтукатын, кими эмэ сырсаары гынна5ына онтукатын, ессе санныгар быра5ан кэбиhэр идэлээх.
== Ылыллыбыт сирэ ==
| |||