Кут: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
к Bot: Migrating 93 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q9165 (translate me) |
Көннөрүү туһунан суруллубатах Тиэк: Мобиилаттан уларытыы |
||
2 устуруока:
[[Категория:Итэҕэл]]
Кут-сур.
Кут диэн киhиэхэ баар буолан баран, киhиттэн тутулуктаммат эттиг суох терут.
Киhи ус куттаах буор кут, ийэ кут уонна салгын кут. Киhи кинилэр уhуен бииргэ баар буоллахтарына эрэ чел тыыннаах бу Орто дойдуга сылдьар. Кулаковскай суруйарынан: " По понятиям многих якутов, кут состоит из трёх элементов - ийэ кут, буор кут и салгын кут. При зачатии ребенка ийэ кут внедряется божествами ( через Айыысыт или Иэйэхсит ) в женщину - мать ( " ийэ - кутун инэрэн биэрбит " ). Ексекулээх дьэ итинник этэр. Онон, Айыыhыт дьахтарга ийэ куту инэрэр эбит. Онтон уескуур теруех ийэтиттэн тугу эмэ бэриhиннэрэрэ эмиэ чахчы. Ол буор кут буолуон сеп. Аны эрдэтээ5и суруйууларга уонна туелбэлэргэ ордон хаалбыт тобох ейдебуллэргэ оло5уран, кут сур ейдебулу оннун-тойун буллара сатаан керу5ун. ( Сорохтугэннэ ейдебул хантан ылыллыбыта ыйыллыа5а ).
Хамныыр хара уонна кынаттаах кетер-уескуур теруе5э барыта ийэтиттэн бэриhиннэрэр буор куттах.
Кэмэ кэллэ5инэ уескуехтээх о5о истэр Иэйэхситэ тыл-ес кете5ен, Айыыhыт Аар Айыы Тойонтон о5о ийэ кутун кердеhен ылар. ( Кулаковскай. научные труды.1979г.-24стр. " Она вместе с Иэйэхсит и спрашивает у Аар Тойона ийэ кут ребенка и внедряет её чрез темя мужчине" ).
Итинтэн салгыы Айыыhыт ол ийэ куту эр киhиэхэ оройун уутунэн киллэрэн буор кутугар холбуур, толорор.
Етер кэминэн Айыыhыт ийэ куту эр киhиттэн кеhерен, дьахтарга баар теруехтээх о5о буор кутугар инэрэр. Дьэ, ити курдук, Аар Айыы Тойон тус бэйэтин дьаhалынан, Айыыhыт дьахтарга ийэ куту инэрэр:дьахтарга о5о уескуур.
Инэриллибит ийэ кут силигин ситэрэн, кэмэ кэрдиитэ кэлэн кун сиригэр тахсыан ба5арар. Онтон теруехтээх о5о ийэтиттэн бэриhиннэрэр буор кута урукку оннунан хаала сатыыр. Дьэ, тон
| |||