Попов Фёдор Кузьмич: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Cekli829 (ырытыы | суруйуу)
80.73.72.66 кыттааччы (ырытыы | вклад) 303425 нүөмэрдээх уларытыытын сотон оннугар түһэрэр…
Ардах18 (ырытыы | суруйуу)
ib, ПН
1 устуруока:
{{Байыаннай киһи
[[Ойуу:ПоповФК.jpg|200px|thumb|right|Попов Фёдор Кузьмич]]
|аата = Попов Фёдор Кузьмич
'''Попов Фёдор Кузьмич''' (08.12.1921—13.10.1943) — сахалартан бастакы [[Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа]], Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа.
|төрөөбүт күнэ = 8.12.1921
|төрөөбүт сирэ = {{ТС|Сыымах}}, Иккис Баатара нэһилиэгэ, [[Мэҥэ-Хаҥалас улууһа]], [[Саха уобалаһа]]
|өлбүт күнэ = 13.10.1943
|өлбүт сирэ = Лоевскай оройуон, {{ӨС|Белоруссия}}
|ойуу = ПоповФК.jpg
|кэтитэ = 180px
|сулууспалаабыт дойдута = {{флагификация|ССРС}}
|сулууспалаабыт сыллара = 1942—1943
|солото = {{СССР, Рядовой}}
|сэриилэр көрүҥнэрэ =
|хамаандалаабыт =
|чааһа = 467-с СП, 81-с СД
|кыргыһыылар = [[Аҕа дойду Улуу сэриитэ]]
* Днепр иһин кыргыһыы
|наҕараадалара = {{{!}} style="background: transparent"
{{!}} {{Мэтээл Кыһыл көмүс Сулус|1944}}
{{!}}}
{{{!}} style="background: transparent"
{{!}} {{Ленин уордьана|1944}}
{{!}}}
}}
{{амыдайдар|Попов}}
'''Попов Фёдор Кузьмич''' (08.12.1921—131921, [[Сыымах]], Иккис Баатара нэһилиэгэ, [[Мэҥэ-Хаҥалас улууһа]], [[Саха уобалаһа]] — 13.10.1943, Лоевскай оройуон, Белоруссия) — сахалартан бастакы [[Сэбиэскэй Сойуус ДьоруойаГеройа]], Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа.
 
== Олоҕун олуктара ==
[[1921]] сыл [[ахсынньы 8]] күнүгэр [[Мэҥэ-Хаҥалас улууһа|Мэҥэ-Хаҥалас улууһун]] [[Баатара нэһилиэгэ (Мэҥэ-Хаҥалас улууһа)|Иккис Баатара нэһилиэгэнэһилиэгэр]]р [[Сыымах (Мэҥэ-Хаҥалас улууһа)|СыымахСыымахха]]ха төрөөбүтэтөрөөбүт. Аҕата Кузьма Самсонович уонна ийэтэ Прасковья Константиновна колхуоска 1930 с. киирбиттэрэ. Нэһилиэгэр бастакы сүһүөх оскуола биэс кылааһын бүтэрбитэ, салгыы үөрэниэн төрөппүттэрэ ыалдьан тохтообута. 1937 сыллаахха эдэр колхуостаах биир кыһын иһигэр 20 киһини ааҕарга-суруйарга үөрэппитэ. Сэрии саҕаланыар диэри «Октябрь» колхуоска хонуу биригэдьииринэн үлэлээбитэ.
==== Сэриигэ кыттыыта ====
1941—42 сыллар кыһын аармыйаҕа барар саастаах уолаттар военкомат иһинэн тэриллибит куруһуокка нуучча кэпсэтэр тылын үөрэппиттэрэ. Аармыйаҕа 1942 с. бэс ыйыгар Мэҥэ-Хаҥалас оройуоннааҕы военкоматынан ыҥырыллан барбыта. Хонуу биригээдэтин салайааччытынан кини быраата Петр хаалбыта.
11 устуруока ⟶ 34:
1943 с. алтынньы 1 күнүгэр Глушец диэн дэриэбинэ аттыгар биир бастакыннан [[Днепр]] өрүһү туораан тахсар. Өстөөх траншеяларыгар бастакынан ыстанан тиийэн илиинэн охсуһуу кэмигэр пулеметтарын былдьыыр. Бу охсуһууга 23 ниэмэс саллаатын уонна офицеры охторор. Уонунан ааҕыллар өстөөхтөр хос атаакаларын төттөрү охсор. Бэйэтин подразделениетын өрүһү туоруурун хааччыйар. Бу кэнниттэн уонча күн буолбут быыстала суох кыдыйсыыларга 70 ниэмэһи өлөрөр.
 
Бу сылдьан ыараханнык бааһырар уонна [[1943]] сыл [[алтынньы 13]] күнүгэр госпитальга өлөрөлбүт. [[Белоруссия]] Гомель уобалаһын Лоев оройуонун Дерожичи дэриэбинэтигэр көмүллүбүтэкөмүллүбүт.
 
<blockquote>
ССРС Үрдүкү Сүбэтин Президиумун 1944 сыл тохсунньу 15 күнүнээҕи Ыйааҕынан байыаннай сорудахтары көрдөрүүлээхтик толоруутун уонна өстөөхтөрү кытта кыргыһыыларга хорсун, геройдуу быһыытын иһин кыһыл армеец Попов Фёдор Кузьмичка өлбүтүн кэннэ Сэбиэскэй Сойуус Геройун аата иҥэриллибитэ.
</blockquote>
 
== Наҕараадалара уонна ытык ааттара ==
* Сэбиэскэй Сойуус Геройун «Кыһыл Сулус» мэтээлэ (15.01.1944)<ref>{{Подвиг Народа|150026783|title=Наградные документы}}</ref><ref>{{Подвиг Народа|19984969|title=Наградные документы}}</ref>
* [[Ленин уордьана]] (15.01.1944)
* Мэҥэ-Хаҥалас улууһун ытык киһитэ (1985)<ref>[http://sakha.gov.ru/node/108714 Почетные граждане Мегино-Кангаласского улуса]</ref>
 
== Быһаарыылар ==
21 устуруока ⟶ 49:
 
== Сигэлэр ==
{{warheroes|id=2970}}
* Саха саарыннара. Хомуйан оҥордулар Л. Г. Николаев, А. Г. Николаев, Ф. Э. Данилов. — Дьокуускай{{Дь.}}: «Кудук», 1998. — ISBN 5-7863-0122-2
 
 
{{Саха Сириттэн төрүттээх Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойдара}}
 
{{Сэбиэскэй Сойуус Геройдара (Саха Сирэ)}}
{{Bio-stub}}
[[Категория:Дьоннор алпабыытынан]]
[[Категория:1921 сыллаахха төрөөбүттэр]]
[[Категория:Ахсынньы 8 күнүгэр төрөөбүттэр]]
[[Категория:Мэҥэ-Хаҥалас улууһугар төрөөбүттэр]]
[[Категория:1943 сыллаахха өлбүттэр]]
[[Категория:Алтынньы 13 күнүгэр өлбүттэр]]
[[Категория:Саха биллиилээх дьоно]]
[[Категория:Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылаахтара:Мэҥэ-Хаҥалас улууһа]]
[[Категория:Мэҥэ-Хаҥалас улууһугарулууһун төрөөбүттэрытык дьоно]]
[[Категория:Саха сириттэн сылдьар Сэбиэскэй Сойуус уонна Арассыыйа Дьоруойдара]]
[[Категория:Мэҥэ-Хаҥалас улууһа]]