Зверев Сергей Афанасьевич: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
кКөннөрүү туһунан суруллубатах |
ib, көннөрүү (ТК, ТС) |
||
1 устуруока:
{{Персона
|аата = Кыыл Уола
|төрөөбүт аата = Зверев Сергей Афанасьевич
'''Сергей Афанасьевич Зверев — Кыыл Уола''' (06.07.1900—07.03.1973) — олоҥхоһут, ССРС суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ (1939).▼
|ойуу = Зверев_Сергей_Афанасьевич_-_Кыыл_Уола.jpg
|кэтитэ =
|ойуу ис хоһооно = <!-- Мэтириэт ис хоһоонун тириэрдиэхтээх -->
|үлэтэ = олоҥхоһут
|төрөөбүт күнэ = 8.7.1900 (25.6)
|төрөөбүт сирэ = {{ТөрөөбүтСирэ|Түбэй нэһилиэгэ}}, [[Сунтаар улууһа]], [[Бүлүү уокуруга]], <br />[[Саха уобалаһа]]
|дойдута = Россия империята, ССРС
|өлбүт күнэ = 7.3.1973
|өлбүт сирэ = {{ӨлбүтСирэ|}}
|аҕата =
|ийэтэ =
|кэргэнэ =
|ойоҕо =
|оҕолоро =
|наҕараадалара = {{{!}} style="background: transparent"
{{!}} {{Үлэ Кыһыл Знамятын уордьана|1971}}
{{!}}}
{{{!}} style="background: transparent"
{{!}} {{РСФСР культуратын үтүөлээх үлэһитэ|1968}}
{{!}}}
|атын =
|биики ыскылаат =
}}
▲'''Сергей Афанасьевич Зверев
== Олоҕун олуктара ==
Оҕо эрдэҕиттэн норуот уус-уран айымньытыгар уһуйуллан, сүгүрүйэн
== Дьиэ кэргэнэ, аймахтара ==
* Антон Дьапта
* Афанасий Антонов (Кыыл Охонооһой) — аҕата, Бүлүү уокуругар биллибит олоҥхоһут, мас ууһа, көмүс ууһа<ref name="ilin"></ref>.
* Хара Мотуруона
Үстэ<ref name="ilin"></ref> кэргэннэнэ сылдьыбыт (бастакы кэргэнэ төрүү сытан өлбүт), 14 о5оломмут.
* Анастасия Потаповна
* Федорова-Зверева Федора Ивановна
Үһүс
* [[Зверев Дмитрий Сергеевич]] (11.06.1939—08.09.2012)
== Айар үлэтэ ==
[[Ойуу:Зверев.jpg|150px|thumb|right|Зверев Сергей Афанасьевич
«Мин сүрэҕим» диэн тэттик айымньытыгар олус бэргэнник бэйэтин ырыаhыт, тойуксут быhыытынан аналын уобарастаан эппитэ<ref>[http://www.nlib.sakha.ru/Resoures/Data/Bibl_Assist/Zverev/zverev1.html Национальная библиотека Республики Саха (Якутия): Илларионов В. В.: Сергей Зверев айар үлэтин олуктара]</ref>:
{{Цитата|<poem>''Суой, доҕоттоор,''
''Сэбирдэх күндү күөмэйдээҕэ.''
40 устуруока ⟶ 63:
''Алгыстаах олоҕу,''
'' Аан дойду кэскилин айхаллаабыта.''</poem>}}
===== Норуот үҥкүүтүн маастара =====
Сергей Зверев саха үҥкүүтүн культуратын төрүттээччитэ, саха былыргы умнуллан эрэр ритуальнай үҥкүүлэрин yйэтиппит ураты үтүөлээх. 30-н тахса, саха норуотун үҥкүүтүгэр үтүө холобур буолбут, үҥкүүнү айбыт: «Алгыс», «Ситим», «Сэлбэрээскэ», «Хотой», «Кымыс үрдэ» о. д. а.
Итини тэҥэ ССРС норуоттарын үҥкүүлэрин туруорбута.<br />
Биир бастыҥ үҥкүүтэ
Зверев үҥкүүлэрэ норуот культуратыгар олоҕуран айыллыбыттара. Саха үҥкүүтүгэр «таҥалай үктээн хаамыы», «үөһээ айыыларга сүгүрүйүү», «туос иhит ойуута», «дэйбиирдээх хаамыы», «күөттэhии», «быа быластааhын», «балталаhыы», «уруйдааhын», «тобук холбоон ойуу» курдук сэдэх хамсаныылары,
===== Россия улахан сценаларыгар кыттыыта =====
* Государственнай академическай Улахан театр (1947)
53 устуруока ⟶ 78:
== Айымньылара ==
===== Олоҥхолоро =====
* «Куллустай Бэргэн»
* «Кулун кугас аттаах Куллустай Бэргэн»
===== Поэмалара =====
* «Оргуhуохтаах кыыс»
63 устуруока ⟶ 90:
* «Улуу Москуба туhунан тойук»
* «Суоһалдьыйа Толбонноох»
===== Тойуктара =====
* «Улуу Москуба туһунан тойук»
* Бэлиэлээх тиһик бэлиэтэ
* «Мэҥэлэр болуоттара»
* «Барааччы ырыата»
* «Аҕа алгыһа»
* «Эбэ алгыhа»
* «Кыайыахпыт»
* «Уотунан тыыммыт уоттан умсуо»
===== Опера-балет =====
«Суоһалдьыйа Толбонноох» (1959)
== Библиография ==
* Мин сүрэҕим.
* «Айхал эйиэхэ, аар тайҕа» \ С.
* Икки үйэ.
* Аман өс.
* Күрүлэс күргүөм күннэргэ; Культура дьиэлэригэр, фольклорнай коллективтарга көмө \ Хомуйда В.
* Улуу Москуба туһунан тойук; поэма \ Хомуйан онордо Д.
== Үйэлээх аата ==
* Сунтаар сэлиэнньэтин уулуссатыгар Сергей Зверев аата иҥэриллибит<ref>Сунтаар нэһилиэгин салалтатын 1998 сыл алтынньы 5 күнүнээҕи 164 №-дээх «Уулусса аатын уларытыы туһунан» Дьаһайыыта // Сунтаар сулуhа. — 1998. — Алтынньы 20 к.»</ref> (1998)▼
* Сунтаар улууһугар түмэл-дьиэ аһыллыбыт.
* С. А. Зверев аата Саха государственнай үҥкүү театрыгар иҥэриллибит.
▲* [[Сунтаар
== Наҕараадалара уонна ытык ааттара ==
* РСФСР культуратын үтүөлээх үлэһитэ<ref>Указ Президиума Верховного Совета РСФСР // Соц. Якутия.
* Саха АССР искусствотын үтүөлээх диэйэтэлэ<ref>Указ Президиума Верховного Совета Якутской АССР // Соц. Якутия.
*
== Быһаарыылар ==
96 устуруока ⟶ 127:
== Кини туһунан ==
* Айыылартан айдарыылаах: С.
* Бугаев Н.
== Сигэлэр ==
* [http://www.nlib.sakha.ru/Resoures/Data/Bibl_Assist/Zverev/index.htmll Национальная библиотека Республики Саха (Якутия): С.
* [http://www.nlib.sakha.ru/Resoures/Data/Bibl_Assist/Zverev/zverev1.html Национальная библиотека Республики Саха (Якутия): Илларионов В. В.: Сергей Зверев айар үлэтин олуктара]
* [http://www.nlib.sakha.ru/Resoures/Data/Bibl_Assist/Zverev/zverev2.html Национальная библиотека Республики Саха (Якутия): Сергей Афанасьевич Зверев
* [http://www.nlib.sakha.ru/Resoures/Data/Bibl_Assist/Zverev/zverev5.html Национальная библиотека Республики Саха (Якутия): С.
* [http://www.sakhalit.com/taxonomy/term/55,27 Якутский государственный литературный Музей имени П.
* [http://ilin-yakutsk.narod.ru/2000-2/65.htm Исторический, культурологический журнал «Илин», №
* [http://sakhaopenworld.org/alekseyev/work8.html Sakha Open World: Следы забытой песни (О якутском народном певце Сергее Звереве и его «нотных» знаках
[[Категория:Олоҥхоһуттар]]
[[Категория:Саха биллиилээх дьоно]]
[[Категория:
|