Бүрэбиистэ: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах
Көннөрүү туһунан суруллубатах
1 устуруока:
'''Бүрэбииста''' ({{lang-ro|Burebista}}) — б.э. инн. 82 сылтан 44 сыллаахха диэри Дакия ыраахтааҕыта <span class="cx-segment" data-segmentid="70"></span>.
 
== Гет-даак биистэрэ холбоһуулара ==
Б.э. инн. I үйэ  бастакы аҥаарыгар гет-даактар сүрдээҕин сайдыбыттара. Атыыга-эргиэҥҥэ олоҕурбут саҥа хаһаайыстыба саҥа тиибигэр көспүттэрэ. Гириэк этностарын кытта ыкса ситимнэһиилэрэ биистэр сомоҕолоһоллоругар тиэрдибитэ. Сомоҕолоһуу иккис төрүөтэ арҕааттан уонна хотугулуу-арҕааттан күүһүрбүт кельтар, илинтэн скифтэр, бастарнар, сармааттар суоһааһыннара буолбута. Ол эрээри саамай кутталлаах өстөөхтөрө [[Рим империята|римляннар]] этилэр, киниэр [[Былыргы Греция|Грецияны]] уонна [[:ru:Древняя_Македония|Македонияны]] сэриилээн  даак-гет сирдэригэр ыган кэлбиттэрэ. Бу барыта гет-даак биистэрэ Бүрэбиистэ салалтатынан сомоҕолоһоллоругар тиэрдибитэ. Кини бастыҥ көмөлөһөөччүтэ первосвященник [[Дэкэнэй]] буолбута.
 
[[Страбон]] Бүрэбиистэ туһунан маннык биллэрэр:
 
== Бүрэбиистэ судаарыстыбата ==
[[Билэ:Dacia_82_vChr.png|справа|мини|270x270пкс|Даактар судаарыстыбалара Бүрэбиистэ кэмигэр, б.э. инн. 82 сыл.]]
Судаарыстыба сүрүн сирэ билиҥҥи [[Трансильвания]] соҕуруу өттүгэр Орэшта хайаларыгар баара. Бу сир көмүскэнэргэ табыгастааҕа. Маны таһынан манна минераал саппааһа элбэх буолан кириэппэс туттарга үчүгэй этэ. Илин судаарыстыба кирбиитэ <span class="cx-segment" data-segmentid="124"></span> [[Соҕуруу Буг|Буг]] өрүскэ тиийэрэ. Соҕуруу Страбон этэринэн Бүрэбиистэ сэриилэрэ Македония кирбиитигэр тиийэ баран кэлэллэрэ. Хотугулуу-илин Бүрэбиистэ [[кельтар|кельтары]] уонна билиҥҥи [[Чехия]] сиригэр олорбут бойдар биистэрин кытта бэрт туһалаахтык сэриилэһэрэ. Страбон этэринэн итэҕэл үрдүкү чыпчаалыгар Дэкэнэй диэн киһи олорбут, бу киһи көрбүөччү уонна ыраахтааҕы бастыҥ сүбэһитэ эбит. Кинини таҥараҕа тэҥнииллэрэ үһү, винограады кэрдэн кэбиһэргэ, арыгыта суох олорорго үөрэппит.
 
== Бүрэбиистэ ыраахтааҕылаан бүтүүтэ ==