Потапов Серафим Георгиевич: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
||
1 устуруока:
'''Потапов Серафим Георгиевич''' — Саха устуоруктарыттан биир бастакылара, кыраайы үөрэтээччи, дьоҕурдаах суруналыыс быһыытынан биллибит киһи.
Кини 1904 сыллаахха [[Үөһээ Бүлүү улууһа|Үөһээ Бүлүү улууһугар]] баай атыыһыт Георгий Батаакап кэргэнигэр төрөөбүтэ. 1915 сыллаахха Үөһээ Бүлүүгэ оскуоланы, 1919 Дьокуускайга реальнай училищены бүтэрбитэ.
Арестован 23 июня 1938 как "участник контрревол. бурж.-националист. якут. подполья" (вместе с П. А. Ойунским, Г. В. Ксенофонтовым), "осуществлявший связь между троцкистами и националистами". В тюрьме доведен до психического расстройства. 19 янв. 1938 осужден ВК ВС СССР на 10 лет ИТЛ с поражением в правах на 5 лет и конфискацией имущества. 25 окт. 1939 привезен на Колыму; работал лесорубом, землекопом. Умер от истощения в лагере.
1920—22 сылларга ЫРКС Бүлүү уеһынааҕы
1922 сыллаахха үрүҥнэр Бүлүү куоратын осадалаабыт кэмнэригэр куорат коменданын көмөлөһөөччүтэ этэ уонна Мастаахха үрүҥнэри утары сэриигэ активнайдык кыттыбыта. Итинтэн кэлин, 1922-26 сыллардаахха I
1929 сыл муус устарга БСК(б)П Намнааҕы ячейкатын секретарынан улэлээбитэ. Ити сыл бүтэһигэр ВСК(б)П Саха сиринээҕи обкомун информационнай отделын сэбиэдиссэйэ буолбута. 1929—31 сылларга Саха КСК
1930-32 сыллардаахха Саха кыраайын үөрэтэр уопсастыбаны салайбыта.
1938 сыллаахха репрессияҕа түбэспитэ. Бэс ыйын 23 күнүгэр Москубаҕа "саха буржуазнай омугумсуйар өрөбөлүүссүйэни утарар подпольетын кыттыылааҕын быһыытынан" тутуллубута (П. А. Ойуунускайдыын, Г. В. Ксенофонтовтуун). 1938 сылллаахха тохсунньу 19 күнүгэр 10 сылга лааҕырга ууруллубута, 5 сылга бырааба былдьаммыта, мала-сала конфискацияламмыта. 25 окт. 1939 сыллаахха алтынньы 25 күнүгэр Халыма лааҕырыгар аҕалыллыбыта. Мас кэрдээччинэн, сир хаһааччынан үлэлээбитэ. 1941 с. ахсынньыга Халымаҕа хаайыыга сутаан өлбүтэ<ref>Люди и судьбы. Биобиблиографический словарь востоковедов - жертв политического террора в советский период (1917-1991) — БЕЛЕНЬКИЙ А — ПИТАДЕ Г. А и др.</ref>. Өлбүт күнэ-дьыла, ханна көмүллүбүтэ биллибэт<ref>Krakowiecki A. Książka o Kolymie. Londyn, 1950, str. 98-103. (бу Кучиньский А., Сибирь: 400 лет польской диаспоры. Антология. М. МИК. 2015 ISBN 978-5-87902-339-8 диэн кинигэттэн ылылынна )</ref>.
1957 сыллаахха бэс ыйын 6 күнүгэр, буруйа суоҕа быһаарыллан реабилитацияламмыта. ССКП Москуба куораттааҕы комитета кинини партияҕа чөлүгэр түһэрбитэ.
14 устуруока ⟶ 17:
С. Г. Потапов 20-тэн тахса кинигэни уонна брошюраны 500-тэн тахса ыстатыйаны суруйан бэчээттэппитэ<ref>Үөһээ Бүлүү 1917-1967. Үөһээ Бүлүүтээҕи оройуон типографията, 1968</ref>.
Реабилитирован в 1957. Соч.: Охотские тунгусы // Якутские зарницы. 1926. № 3. С. 27-29; Иностранный ученый мир о литературе национальных меньшинств СССР: (Обзор печати) // Автономная Якутия. 1927. 6 марта; Обзор литературы о Китае // Там же. 27, 30, 31 марта; В Якутской комиссии Академии наук СССР // Там же. 1930. 25 февр.; Герои гражданской войны в Якутии. Якутск, 1931; Бойцы социалистической стройки Якутии: Очерк. Якутск, 1931; Об итогах VII Всеякутского съезда Советов. Якутск, 1931; Народности севера Якутской АССР на путях к социализму. Якутск, 1932 (совм. с Н. Алексеевым); Национальное искусство Якутии. Якутск, 1932; Якутская картинная галерея. Б. м., 1932; Якутская АССР: Учебное пособие по краеведению для 3-4 класса начальной школы. Якутск, 1935 (на якут. яз.). Лит.: Сафронов Ф., Алексеев Н. Краевед, журналист, историк // Социалистическая Якутия. 1967. 28 июля; Синеглазова В. Ты помнишь, товарищ...: (Восп.). Якутск, 1967. С. 91, 94, 102; Алексеев Н. Талантливый журналист и краевед // Полярная звезда. 1969. № 1. С. 112-116; Советские историки-якутоведы, 1973. С. 58-60; Алексеев Н. М. С. Г. Потапов - журналист и краевед. Якутск, 1976; Иванова, 1998. С. 93-94, 96, 101, 207-208, 260-261.
== Быһаарыылар ==
{{быһаарыылар}}
| |||