Бабаранова Евдокия Николаевна: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
||
1 устуруока:
'''Бабаранова Евдокия Николаевна''' — Саха Республикатын Үөрэҕириитин туйгуна, «Барҕарыы» пуонда стипендиата, Учууталлар учууталлара, СР Президенин Гранын хаһаайката, СР Учууталларын XI съезтэрин делегата, Хоро нэһилиэгин Бочуоттаах олохтооҕо, «За вклад в развитие физической культуры РС (Я)» бэлиэ знагынан наҕараадаламмыта.
[[Билэ:Бабаранова Е.Н. 1.jpg|обрамить|справа]]
1953 с. ахсынньы ый 5 күнүгэр[[Үөһээ Бүлүү улууһа|Үөһээ Бүлүү улууһун]] [[Оҥхой]] нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 1969 с. [[Хоро Г.Н. Чиряев аатынан орто оскуолата|Хоро]] аҕыс кылаастаах оскуолатын бүтэрэн баран, учуутал буолар баҕаттан, [[Бүлүүтээҕи педагогика училищета|Бүлүүтээҕи]] педагогическай училищеҕа үөрэнэ киирбитэ. 1973 с. начальнай кылаас учуутала идэтин ылан [[Верхоянскай]] улууһун [[Элгэс]] аҕыс кылаастаах оскуолатыгар ананан тиийэн иитэр-үөрэтэр үлэтин саҕалаабыта. Биир сыл үлэлээн баран дойдутугар [[Далыр нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Далыр]] орто оскуолатыгар физкультура учууталынан үлэлии кэлбитэ.
1978 сылтан Хоро орто оскуолатыгар саха тылын уонна литературатын учууталынан үлэлиир. Бэйэтин профессиональнай таһымын үрдэтээри, үлэлии-үлэлии, 1982 с. СГУ-ну кэтэхтэн үөрэнэн бүтэрбитэ.<br />
▲1969 с. Хоро аҕыс кылаастаах оскуолатын бүтэрэн баран, учуутал буолар баҕаттан, Бүлүүтээҕи педагогическай училищеҕа үөрэнэ киирбитэ. 1973 с. начальнай кылаас учуутала идэтин ылан [[Верхоянскай]] улууһун [[Элгэс]] аҕыс кылаастаах оскуолатыгар ананан тиийэн иитэр-үөрэтэр үлэтин саҕалаабыта. Биир сыл үлэлээн баран дойдутугар [[Далыр нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Далыр]] орто оскуолатыгар физкультура учууталынан үлэлии кэлбитэ.1982 с. СГУ-ну кэтэхтэн үөрэнэн бүтэрбитэ. 1978 сылтан Хоро орто оскуолатыгар саха тылын уонна литературатын учууталынан үлэлиир.
Төрөөбүт тылга тапталы иҥэрбит бастакы учуутала [[ Николаев Калинник Титович|Калинник Титович Николаев]], Бүлүүгэ саха тылын үөрэппит Василий Иванович Санников курдук уһулуччулаах учууталларга үөрэммит буолан, туох баар билиитин-көрүүтүн, сатабылын үөрэтэр оҕолоругар тиэрдэргэ кыһанар. <br />
Евдокия Николаевна уруоктарыгар норуот тылынан уус-уран айымньытын бастыҥ холобур быһыытынан туттар. Ити сыллартан саҕалаан олоҥхону киэҥник уонна дириҥник үөрэтиини саҕалаабыта. Ол түмүгэр «Оскуолаҕа [[Олоҥхо|олоҥхону]] үөрэтии» диэн 5-11 кылаастарга анал куурус программатын оҥостон үлэлиир. Араас таһымнаах конференцияларга, ааҕыыларга олоҥхо туһунан бэйэтин санаатын үллэстэр. Ол курдук «Олоҥхоҕо ханыы тыллар», «Олоҥхоҕо дьиэни-уоту ойуулааһын», «Олоҥхоҕо өҥ бэриллиитэ» о.д.а. сонун өрүттээх дакылааттары үөрэтэр оҕолоругар суруйтарбыта. <br />
Улууска, өрүс хаҥас биэрэгэр сытар оскуолаларга, үлэлиир саха тылын уонна литературатын учууталларын үлэтин сүрүннүүр, кинилэргэ анаан семинардары, аһаҕас уруоктары тэрийэн ыытар. <br />
Уруогу таһынан үлэҕэ ааспыт үйэ 80-с сылларыттан саҕалаан кыраайы үөрэтиигэ оҕолору көҕүлээн чинчийэр үлэнэн дьарыктыыр. Оскуолаҕа аан бастакынан саҕаламмыт хамсааһын билигин дириҥ силистэннэ-мутуктанна, бэйэтэ туспа научнай-методическай базаланна. 2005 с. [[«Ыллык» научнай-чинчийэр лааҕыр|«Ыллык»]] научнай-чинчийэр лааҕыры тэрийэн ситиһиилээхтик үлэлиир. Евдокия Николаевна бэлэмнээбит оҕолоро улууска, региоҥҥа, республикаҕа ыытыллар научнай конференцияларга ситиһиилээхтик кытталлар. [[Монголия|Монголияҕа]] тиийэ тахса сылдьыбыттара.Үрэнээччилэр анаарар, ырытар, тэҥниир үөрүйэхтэрин сайыннарар, түмүктэри оҥостон наукаҕа бастакы хардыыларын оҥороллоругар ахсаабат кыһамньытын уурар.<br />
Оскуолаҕа [[Алаас симэҕэ (Хоро орто оскуолата)|«Алаас симэҕэ»]] ансаамбыл хайа күн тэриллиэҕиттэн ыла (1991) оҕолору фольклорга уһуйар. Улуус уһуйааннарын кытта ыкса ситимнээхтик үлэлиир. «Саха оҕото буоларбынан киэн туттабын» диэн принциби уһуйар оҕолоругар күнү-түүнү аахсыбакка иҥэрэр. <br />
Училищеҕа үөрэнэр кэмнэриттэн спорду өрө тутар. Кэргэннии Абрамовтар тус холобурдарын суолдьут сулус оҥостон билигин да спордунан утумнаахтык дьарыктанар.Үөрэммит училищетын, үлэлээбит улуустарын чиэһин көмүскээн республикаҕа, [[Дальнай Восток]] зонатыгар тиийэ күрэхтэспитэ. Билигин спорт ветерана, ахсаабат пропагандиһа. <br />
Евдокия Николаевна үтүө холобурун батыһан отуттан тахса оҕо саха тылын уонна литературатын учуууталын идэтин баһылаан республика араас муннуктарыгар айымньылаахтык үлэлии-хамсыы сылдьаллар.
[[Категория:Дьоннор алпабыытынан]]
| |||