Кузьмина Земфира Макаровна: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

[[Билэ:Кузьмина Земфира Макаровна.jpg|мини]]

 

* Төрөөбүт аата: Кузьмина Земфира Макаровна

 

== 1. Олоҕун олуктара ==

Земфира Макаровна идэтинэн үлэтин 1965 сыллаахха саҕалаабыта. Иркутскайдааҕы государственнай медицинскэй университеты бүтэрбитин кэннэ кинини тѳрѳѳбүт Дьокуускайыгар анаабыттара. Аан бастаан 2-с нүѳмэрдээх поликлиникаҕа неврологынан үлэлээбитэ. Земфира Макаровна чинчийэр үлэҕэ, ыарахан клиническэй түбэлтэлэргэ улахан интэриэһэ кинини Саха государственнай университетын неврология уонна психиатрия медико-лечебнэй кафедратыгар сирдээн аҕалбыта. Онно кини 10 сыл үлэлээбитэ. Үлэтин тиэмэтинэн уһук хоту усулуобуйатыгар цереброваскулярнай патологияны чинчийии буолбута. Кафедраҕа үлэлиир кэмигэр практическай медицинэтин бырахпатаҕа. Ол кэмнэргэ неврологическай кѳмѳ оҥоһуллуута бүтүн дойду үрдүнэн мѳлтѳҕѳ, Саха сиригэр да балаһыанньа оннук этэ. 80-с сыллар саҕаланыыларыгар Кузьмина тымырдарынан моһуогурар дьон регистрин тэрийиитин биир бастакынан туруорсубута. Ол регистр инсульт тѳһѳ кэмңэ хаста буоларын, үѳскүүр тѳрүттэрин, дьыл хайа кэмигэр, хайдах быһыылаахтык ааһарын уонна тугунан түмүктэнэрин билэргэ туһалаабыта. Ыарыһахтар балыыһаларга хойутаан, ыарыыларын бэргэтэн, конрактураланан киирэллэрэ биллибитэ, ону тохтоторго дьаһал ылынар тоҕоостоох буолбута. 1983 сыллаахха Саха Сирин Ɵрѳспүүбүлүкэтээҕи балыыһатыгар Земфира Кузьмина салалталаах, 60 куойка миэстэлээх нейрососудистай отделение арыллыбыта. «Биһиги Сибииргэ бастакы этибит, — диэн кэпсиир Земфира Макаровна. — Ыарыһаҕы чѳлүгэр түһэрэргэ аналлаах туох даҕаны кѳмѳ тэрил суоҕа, барытын бэйэбит тэрийбиппит. Ыарыһахтары тиэйэргэ күчүмэҕэйдэр бааллара. Ол да буоллар, туох баар күүспүтүн ууран туран үлэлээбиппит, ол барыта сүрдээх интэриэһинэй, сонун этэ».

Отделение отуттан тахса сыл тэтимнээхтик үлэлээбитин түмүгэр сүҥкэн уопут эбиллибитэ, хас даҕаны кѳлүѳнэ быраас уһуйуллан тахсыбыта. Сүрүн үлэтин сэргэ, Земфира Макаровна бүтүн ѳрѳспүүбүлүкэ үрдүнэн неврологическай кѳмѳ оҥоһуллуутун тэрийиинэн дьарыктаммыта — үйэ чиэппэрин кэриҥэ кини Саха сирин Доруобуйатын харыстабылын министиэристибэтин сүрүн невролога этэ.

Кэм-кэрдии устарын тухары россиятааҕы доруобуйа харыстабыла уларыйан испитэ. 2005 сыллаахха «Доруобуйа» диэн национальнай бырайыак олоххо киирбитэ. Ол биир хайысхатынан сүрэх уонна тымыр систиэмэтин ыарыыларыттан ѳлүүнү кыччатыы буолбута. Онно анаан үрдүк таһымнаах медицинскэй тэрилтэлэр ситимнэрэ арыллыбыта.

2011 сыл тохсунньу ыйыгар 2-с нүѳмэрдээх Ɵрѳспүүбүлүкэтээҕи балыыһа — Саха ѳрѳспүүбүлүкэтин Суһал медицинскэй кѳмѳтүн сыантырыгар олоҕуран, Региональнай тымыр сыантыра арыллыбыта (Региональный сосудистый центр). Бу сыантыр арыллыытыгар үрдүкү таһымнаах кадрдар уонна суһал кѳмѳнү оҥорууга сүҥкэн уопут баара улахан оруолу оонньообута. Саҥа тэриллибит Региональнай тымыр сыантырыгар Земфира Кузьмина хааннарын эргимтэтэ күүскэ кэһиллибит ыарыһахтарга аналлаах неврологическай отделениены салайбыта.

Региональнай тымыр сыантырын үлэһиттэрин бастакы сыллааҕы үлэлэрин түмүгүнэн «Тымыр ыарыһахтарыгар медицинскэй кѳмѳнү оҥорууну тупсарыы» диэн Бүтүн Россиятааҕы научно-практическай конференция дьүүллүүр сүбэтин куоластааһынынан «Бастыҥ отчуот ааптардарын коллектива» диэн дипломунан наҕараадаламмыттара. Кузьмина З. М. конференцияҕа дакылаат ааҕан кыттыбыта.

Мэйиигэ хаан эргиирин кэһиллиитин диагностикатыгар уонна эмтээһинигэр саҥа ньымалар эбиллэн испиттэрэ: артериальнай аневризма сытыырхайбыт кэмигэр эндоваскулярнай эмтээһин; стабилометрия; ишемическэй инсульт сытыырхайбыт кэрдииһигэр тѳбѳ тымырдарын стенотическай бэргээһинигэр стентирование оҥоруу; инсулунан ыалдьыбыттары чѳлүгэр түһэрии кэмигэр варганынан эмтээһин; мэйиигэ хаан эргиирин кэһиллиитигэр лазерынан эмтээһин; транскрани альнай намыһах долгуннаах магнитынан эмтээһин; фармакогенетическэй чинчийиилэр.

Отделение сүрүн үлэтин кэккэ, Земфира Макаровна салайыытынан научнай чинчийэр үлэ күүскэ барар. Отделение быраастара «Цереброваскулярнай патология уонна инсульт эпидемиологическэй уонна молекулярно-генетическэй чинчийиилэрэ», «Ишемическэй инсуллаах ыарыһахтар метаболическай кэһиллиилэрэ», «Саха этническэй группатын инсулун үѳрэтиитин генетическэй ѳттүттэн кѳрүү», «Антиагулянтнай эмтэниини ыла сылдьар ишемическэй инсуллаах ыарыһахтары фармакогенетическэй чинчийии» диэн тиэмэлэргэ үлэлээбиттэрэ. http://yakutsk.bezformata.ru/listnews/zemfira-kuzmina-stala-pochetnim/38219088/

Талааннаах быраас, үчүгэй тэрийээччи уонна салайааччы, үтүѳкэннээх киһи Кузьмина Земфира Макаровна билиҥҥи кѳлүѳнэ невролог быраастарыгар үтүѳ холобур буолар. http://ysaa.ru/novosti/mirom-pravit-liubov

Неврологическай отделение сэбиэдиссэйинэн үлэлээбит кэмигэр Кузьмина З. М. салайар үлэҕэ бэйэтин үчүгэй ѳттүттэн кѳрдѳрбүтэ уонна биир кѳрүүнэн, биир тыынынан үлэлиир быраастар, сиэстэрэлэр бэртээхэй коллективтарын түмпүтэ.

 

• Кузьмина Земфира Макаровна Научнай электроннай библиотекаҕа сирэйэ: [http://elibrary.ru/author_items.asp?authorid=565702&pubrole=100&show_refs=1]''''''Модьу бичик'''''Иҥнэри бичик'''''

• ГБУ РС(Я) Республиканская больница № 2 — Центр экстренной медицинской помощи