Николай Чернышевскай: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
категорияларга сигэннэ |
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
||
1 устуруока:
[[Билэ:Chernychevsky.jpg|thumb|200px|Николай Чернышевскай.]]
'''Николай Гаврилович Чернышевскай''' (24.07.1828 — 29.10.1889) — нуучча революционер демократа, сырдатааччы-энциклопедист, суруйааччы, литература кириитигэ.
Архиапископ Никандр этэринэн киниэхэ кыра эрдэҕиттэн француз-гувернер киһи ньэнькэлэспит эбит. Ол иһин аан маҥнайгы суола онтон саҕаламмыт. Николай олус биллиилээх эбит. Кинигэ бөҕө аахпыт, ол иһин кыра эрдэҕинэ “библиофаг” диэн хос аатааҕа. Ол аата кинигжни сиччи диэн өйдөбүллээҕэ.
1843 сыллаахха Саратов куорат духовнай сэминариатыгар үөрэнэ киирбит. Ол онно 3 сыл үөрэммитэ. Бу үөрэххэ барыларын өйүнэн баһылыыра биллибит. Семинариатын бүтэрбэккэ сылдьан 1846 сыллаахха Петербург куорат историко-филологическай факультетыгар үөрэнэ киирбит. Бу сылларга дьиҥнээх киһи барыта билэр революционер-демократа, социалиһа Чернышевкай үүнэн-сайдан тахсыбыт эбит. Олоҕу аһаарыыта античность, француз, англичанин омук материализмнарын үөрэппититтэн тахсан кэлбит. Ньютону, Лаплаһы, Лаланданы, Гегели ааҕарыттан үөрэтиититтэн кини олоҕу көрүүтэ барыта онтон саҕаламмыт эбит. Бу сылларга Чернышевкай маҥнайгы художественнай айымньыларын суруйан саҕалаабыт.
1850 сыллааха үөрэммит курсун кандидат дуоһунаһынан бүтэрэн, Саратов куорат гимназиатыгар үлэҕэ киирбит. 1851 сыллаахтан үлэтин саҕалаабыт. Үлэлии сылдьан эдэр учуутал революционнай идеяларын айымньыларын нөҥүө саҕалаабыт.
1853 сыллаахха кэргэнин Ольга Сократовна Васильеваны көрсүбут. Сыбаайбалаан баран Саратов куоратыттан Санкт-Петербурга көспүттэрэ. 1854 сыллаахха тохсунньу 24 күнүгэр үрдүк бирикээһинэн иккис кадетскай куорпуска учууталынан анаммыт. Суруйааччы бэйэтин олус үчүгэй үлэһитинэн көрдөрбүт, ол эрэн өр кэмҥэ учууталлаабатах. Ол төрүөтүнэн биир офицеры кытта конфликтаһыыта буолбут.. Кини антропологическай үөрэҕин сүрүн сытыы соруга - "...дьон сыһыана киһи айылгытын хааччыйыыга туһуланыан сөп дуо?".
[[Бүлүү (куорат)|Бүлүү]] куоратыгар хаайыыга сыппыта.
| |||