Туой иһит: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Ләйсән (ырытыы | суруйуу)
Көннөрүү туһунан суруллубатах
Көннөрүү туһунан суруллубатах
 
1 устуруока:
'''Саха туой иһитэ''' — чинчийээччилэр этэллэринэн [[сахалар]] туой көһүйэлэри[[көһүйэлэ]]ри түҥ былыргыттан [[XX үйэ]] бастакы сылларыгар диэри туттубуттар.
 
Былыр төрүттэрбит хайдах-туох олорбуттарын, тугунан дьарыктаммыттарын, култуураларын, историяларын үөрэтэр соруктан XIX үйэттэн биирдиилээн дьонтон саҕалаан экспедицияларга тиийэ элбэх археологическай хаһыылар барбыттар. Үгүстүк туой иһит кырамтата көстөр эбит. Саха туттубут туой иһиттэрин туһунан саха олоҕун-дьаһаҕын араас кэмҥэ үөрэппит чинчийээччилэр Маак Р. К., А. Ф. Миддендорф, Серошевскай В. Л., Подгорбунскай И. В., А. П. Окладников, И. В. Константинов, Гоголев А. И. о.д.а. үлэлэригэр булуохпутун сөп.
 
Саха омук туой иһитин «күөс» диир. Өссө «күөс быстыҥа», «тоҥ күөс быстыҥа» диэн кэми бэлиэтиир тыл эмиэ баар. Бу маннык этиини сахалары кытта олорор омуктар туттубаттарын уонна бу этии сахалар өссө бараан ыстаадалаах соҕуруу олорор эрдэхтэриттэн баар буолуон сөбүн туһунан [[Серошевскай, Вацлав|В. Л. Серошевскай]] «Якуты» үлэтигэр суруйан турар. Күөсчүт киһи туойу хаһан да аатынан ааттаабат, «буор» диир. Ол иһин күөс оҥоһуллан бүтүөр диэри «буор» дэнэрэ.
Үчүгэй туой ыыс-араҕас ньалҕаархай, минньигэс ыылаах буолар үһү. Таастаах, кумахтаах туой иһит буолбат. Үрүҥ туой араҕас туойга тиийбэт эбит. Туойу анаан-минээн күһүҥҥү үлэ үмүрүйбүтүн кэннэ хостууллара.