Коран: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

'''Коран''' ([[араб тыла|араб]]. القرآن ‎al-qur’ān) диэн [[Ислам]] сүрүн [[ытык суруйуу|ытык суруйуута]]та. Бастакы Коран арабтыы суруллубута. Коран [[Таҥара]] этиитэ буолар уонна мусулмаан сиэрин-туомун наардыыр уонна дьаhайар.

Мусулманнар итэҕэллэринэн, Коран ис хоhоонун [[Муhаммед|Муhаммедка]]ка [[Хабырыыл аанньал]] 610-632 610—632 сс. тириэрдибитэ. Муhаммед Кораны тылынан бэйэтин батыhааччыларыгар кэпсээбитэ. 633  с. Коран текста суруллубута. 653  с. биир халыыптаммыта, түҥэтиллибитэ уонна киэҥник оҥоhуллан тарҕаныллыыта саҕаламмыта.

Коран тиэкиһэ 114 бастартан турар, бас [[сура]] дэнэр. Суралар [[Мекка сурата|меккатааҕыларга]] уонна [[медина сурата|мединатааҕыларга]] арахсаллар, хайа сиргэ үөскээбиттэриттэн (көстүбүттэриттэн). Мусулмааннар итэҕэллэринэн, суралар ааттарын Муhаммедка Таҥара ааттаабыта. Бары суралар, тохсустан ураты, "«Ордук аhыныгас, ордук аhымаллаах, Таҥара аатынан..."аатынан…» (بسم الله الرحمن الرحيم ''bismi-llāhi ar-raḥmāni ar-raḥīmi'') диэн этииттэн саҕаланаллар.