Уоспа: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах
Amherst99 (ырытыы | суруйуу)
Көннөрүү туһунан суруллубатах
Тиэктэр: Мобиилаттан уларытыы Мобиил барылын нөҥүө уларытыы
12 устуруока:
}}
 
'''Уоспа''', эбэтэр '''натуральнай уоспа''' диэн вирус айылҕалаах олус элбэх өлүүлээх ыарыы. Икки арааһа баар - ''Variolavariola major'' уонна ''Variolavariola minor''
 
Киһи эрэ ыалдьар. ''Variola major'' ыалдьыбыт дьонтон 20%тан 40%ҥҥа дылы өлөрөр. ''Variola minor'' быһа холоон 1% ыалдьыбыт дьону өлөрөр. Ыалдьан баран эмтэммит дьон үксүгэр хараҕа суох хааллар, тоҕо диэн вирус харахха улахан урусхалы оҥорор. <ref>[http://www.cnn.com/HEALTH/library/smallpox/DS00424.html CNN.com]. "Smallpox".</ref>
20 устуруока:
Бастакы быһыыны [[Эдвард Дженнер]] арыйбыт. Ону [[ынах уоспата|ынах уоспатын]] ыарыытын үөрэтиитин түмүктэриттэн ылбыт. Аан дойду доруобуйа тэрилтэтэ уоспаны утары охсуһар быһыыны тарҕатарга соруйбут уонна [[1963]] сыллаахха суох оҥорор былаан үлэтин саҕалаабыт, уонна 1980 сыллаахха уоспанан дьон ыалдьыбат буолбуттар диэн иһитиннэрбит. <ref>[http://www.who.int/topics/smallpox/en WHO smallpox FAQ]</ref>, ол кэнниттэн биир да киһи ыалдьа илик. Ол гынан баран уоспа кыра холобурдара аҕыйах олус харыстабыллаах лабораторияларга сыталлар. Билигин быһыыны номнуо тарҕаппат буолбуттара, ол гынан баран олус кырдьаҕас дьоҥҥо наада буолуон сөп.
 
Сорох дьон уоспа сэриилэргэ биологическай оружие быһыытынан туттуллуон сөп дии саныыллар.
 
==Быһаарыылар==