Джон фон Нейман: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Тиэктэр: Мобиилаттан уларытыы Мобиил барылын нөҥүө уларытыы
Көннөрүү туһунан суруллубатах
Тиэктэр: Мобиилаттан уларытыы Мобиил барылын нөҥүө уларытыы
2 устуруока:
Саамай ордуктун кини аатын компьютер архитекуратын ([https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0_%D1%84%D0%BE%D0%BD_%D0%9D%D0%B5%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0 Архитектура фон Неймана]) оҥорбут киһиннэн билэллэр.
== Биография ==
Янош Лайош Нейман үс уол оҕоттон бастыкыннан, кыахтаах еврейскай ыалга Будапешка, ол бириэиэҕэ иикис Австро-Венгерскай империя столицатыгаркиин куоратыгар, төрөөбүт. Кини аҕата, Макс Нейман (венг. Neumann Miksa, 1870—1929), Печ диэн кытыы куораттан, Будапешка 1880 сыларга көспут, доктор юриспруденции аатын ылбыт уонна адвокатынан бааҥҥа улэлээбит, дьиэ-кэргэнэ бары Серенчаттан төрутэхтэр. Ийэтэ, Маргарет Канн (венг. Kann Margit, 1880—1956), дьиэ хаһаайката уонна Якоб Канн, ситиһиилээх комерсант улахан кыыһа. Кини ийэтэ, Каталина Мазельс ( фон Нейман эбээтэ), Мункачаттан төрүуттээҕэ.
Янош эбэтэр Янчи, 6 маастаҕар өйүгэр икки восьмеричнай чыһыланы түҥэтэр этэ. Аҕатын кытта древнегреческай тылынан кэпсэтэрэ. Эрдэттэн математика, чыһыла уонна логика үөрэтиннэн интэриэһиргээн дьарыктанара. 8 сааһыгар математика логикатын үчүгэдик билэрэ. 1911 сыллахха лютеранскй гимназияҕа киирбитэ.
Фон Нейман доктор философии по математике степенин Будапешт университетыгар, 23 саастаҕар ылбыта.
8 устуруока:
1937 сыллахха фон Нейман США гражданина буолбут. 1938 сылга М.Бохер аатын премиятын ылбыт.
Сайын 1954 сылга фон Нейман охтон,уҥа санан өлөрөн ыарыыта ааспахха, хирургтар уҥуох рагын диагноз туруорбуттар. Олунньу ү кунугэр өлбүт Вашингтоҥҥа харыллыбыт.
 
== Айыы ==
Фон Нейман квантовай механика аппаратын оҥорбут дьонтон биирдэстэрэ буолар. Бэйэтин квантовай механика акциоматизациятын сыһыанын "Математические основы квантовой механики" (нем. Mathematische Grundlagen der Quantenmechanik) диэн үлэҕэ 1932 сыллахха ырыппыта.