Долохуна: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

'''Долохуна''' (лат. "''Crateagus dahurica",'' нууч. "''Боярышник даурский"'') кыстыыр бөдөҥ [[талах]] эбэтэр намыһах [[мас]]. Хос ааттара: ньалыкта, майааһынньык.{{быһаарыылар}}

Долохуна [[Саха Сирэ|Саха сирин]] хотугу кэтирээһинин 66° дылы тайаан сытар, [[Красноярскай|Красноярскай кыраайга]], [[Амур уобалаhа|Амур]] өрүс тардыытыгар тарҕанан үүнэр. Бу сырдыгы сөбүлүүр, курааны син тулуйумтуо талах буолан, орто сииктээх [[тиит]], хатыҥ, сороҕор [[харыйа]] ойуур ырааһыйатыгар, саҕатыгар тарҕанар. [[Өрүс]] кытылын, атын талахтары кытта хойуу иһириккэ табыллан үүнэр, өлгөмнүк астанар.

Долохуна отонугар саахардар, флавоноидтар, сапониннар, гликозидтар, фитостериннар, каротин, холин, дубильнай веществолар, лимоннай, яблочнай, виннокаменнай, аскорбиновай, о.д.а органическай кислоталар бааллар, сиэмэлэриэгэр амигдалин уонна эфирдээх арыылар булуллубуттар. Сибэккилэриэгр флавоноидтар, сапониннар, эфирдээх арыылар (1,5%), кратегусовай, хлорогеновай, кофейнай уо.д.а кислоталар, гиперозид бааллар. [[Саха сиригэрСирэ|Саха сиригэ]]<nowiki/>р долохуна химическэй састааба үөрэтиллэ илик. Арай А.Д. Егоров көрдөрүүлэринэн сэбирдэхтэригэр кураанах ыйааһыныгар 409-584 мг/% С битэмииннээҕэ биллэр. Онтон А.А. Макаровтаах чинчийбиттэринэн долохуна сэбирдэхтэригэр, лабааларыгар уонна отонугар кыра флавоноидтар булуллубуттар.

Долохунаны научнай медицинаҕа [[сүрэх]] араас ыарыыларын эмтииргэ туттуллар. Долохуна препараттара [[Киhи|киһи]] этигэр-хааныгар үгүс өрүттээхтик сабыдыаллыыллар: артериальнай хаан баттааһынын намтаталлар, сүрэх тэбиитин бэрээдэктииллэр, бобордуу дьайаллар, ордук [[Күөх (өҥ)|күөх]] хорук уонна мэйии тымырдарыгар, [[хаан]] холестеринын таһымын намтаталлар, үөс тахсыытын күүһүрдэллэр. Ол иһин долохуна сибэккитин, отонун көөнньөһүгүн, оргутуллубут уутун сүрэх үлэлээһинэ кэһиллиитигэр, ангионеврозка, мерцательнай аритмияҕа, тахикардияҕа, стенокардияҕа, гипертонияҕа, аторосклерозка, утуйбат буолууга, климакс кэмигэр иһэргэ аныыллар. Үксүгэр долохоно бэлэм настойкатын эбэтэр экстрагын аптекаттан ылан тутталлар. Долохуна препаратын быраас сүбэтинэн уонна хонтуруолунан туттуолуохтаах. Утуйбат буолууга, сүрэх невроһугар долохуна уонна валериана холободоһуктара бэркэ дьайаллар. Долохуна препараттара, ойоҕос куһаҕан дбайыылара суоҕун иһин, дозаны тутуһан уһуннук иһиэххэ сөп.