Логарифм: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
1 устуруока:
== Логарифм ==
[[Файл:Binary logarithm plot with ticks.svg|thumb|250px|<center>График [[Двоичный логарифм|двоичного логарифма]]</center>]]
 
'''Логарифм''' диэн чыыһыланы хаһыс степеҥҥэ үрдэтэн бэриллибит чыыһыланы ылыахха сөбүн көрдөрөөччү. Ол эбэтэр <math>x=\log_a b</math> тэннэһэр маннык суоттааһыҥҥа <math>a^x=b</math>. Холобур: <math>\log_2 8 = 3</math>, тоҕо диэтэргин <math>2^3 = 8</math>.
 
Логарифм суоттааһына '''логарифми́рование''' диэн ааттанар. Чыыһылалр <math>a, b</math> уксугэр вещественнэй буолаллар, ол кынан баран оссо комплекснай логарифмнар теориялар эмиэ баар.
 
Логарифмнар туспа ураты свойстволаахтар, ол быһаарыыта олус киэҥник ыарахан суоттааһыннары чэпчэтэргэ туттуллар. Логарифмнар "эйгэлэригэр" киирдэххэ төгул олус чэпчэки эбиигэ, түҥэтии - көҕүрэтиигэ, онтон степэҥҥэ киллэрии уонна кореньтан таһаары степэҥҥэ төгүлгэ уонна түҥэтиигэ уларыйар. Лаплас этэн турардаах, логарифм айааһына, "астроном үлэтин кыччатан, олоҕо икки төгүл уһуур". (Лаплас говорил, что изобретение логарифмов, «сократив труд астронома, удвоило его жизнь»).