Сивцев Иннокентий Иванович - Мытыйыкы: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
||
1 устуруока:
'''Сивцев Иннокентий Иванович — Мытыйыкы''' (1870—1928<ref>[http://www.olonkho.info/eduard_alekseyev/festschrift3.html Зинаида Иванова-Унарова. Письмо из юности]</ref>) — XIX бүтүүтүгэр, XX үйэ саҥатыгар үөскүү сылдьыбыт дэгиттэр талааннаах саха киһитэ. Ордук худуоһунньук, иконописец, таҥара дьиэтин тутааччы быһыытынан биллэр, географияҕа уонна краеведениеҕа сыһыаннаах чинчийиилэрэ сыдьааннарын архыыбыгар харалла сыталлар.
[[1870]] сыллаахха алтынньы 10 күнүгэр (эргэ истиилинэн) Боотуруус улууһугар [[Сылаҥ]] нэһилиэгэр (билигин Чурапчы улууһун сирэ), Ньургун диэн сиргэ төрөөбүтэ. Аҕата оҕо икки саастааҕар өлбүтэ. Ийэтэ, Алаҕар нэһилиэгиттэн төрүттээх Татьяна Давыдовна Сивцева (Попова) улаатыннарбыта. Уол ааҕарга-суруйарга үөрэммитэ (көскө кэлбит дьон биитэр нэһилиэк суруксутугар буолуо диир, Панкратий Дмитриевич Петров).
1886 сыллаахха муус устар 23 күнүгэр (16 саастааҕар) Иннокентий Сивцев Парсковья Исааковна диэн кыыһы кэргэн ылар. Ол сыл Сылаҥҥа Михаил Архангел сыаркабын тутуутун саҕалыыллар (1893 сыллаахха епископ Мелетий арыйбыта). Тутууну Иркутскайтан сылдьар Владимир Никандрович Моравскай диэн архитектор-худуоһунньук салайбыта. Кыра кыыһа А.И. Сивцева ахтарынан, эдэр киһи ол худуоһунньукка босхо көмөлөһөр эбит - кырааска оҥорорго, илии-атах буолан, кэлин уруһуйдуур да буолбут. Сотору кэминэн бастыҥ көмөлөһөөччү буолбут, иконостааһы оҥорорго кытта көмөлөспүт. В.Н. Моравскай эдэр киһи талаанын таба көрөн Иркутскайга илдьэ сатаабыт, Художестволар Академиларыгар киллэриэх буолбут. Барарыгар үөрэнээччитигэр киистэлэрин, кырааскаларын, кинигэлэрин уонна иконалар репродукцияларын хаалларбыт.
1896 сыллаахха Мытыйыкы Иркутскай епархиятыттан икона суруйарга көҥүл ылбыт<ref>Иннокентий Сивцев-Мытыйыкы / П.Д. Петров - Дьокуускай, Бичик, 2012 - 80с. ISBN 978-5-7696-3829-9</ref>.
Худуоһунньук кэлин тыыннаах дьону суруйарынан үлүһүйбүт. Оннук, холобур, саха бастакы бырааһын [[Сокольников Прокопий Нестерович|Прокопий Сокольниковы]] оҥорбута.
[[Лев Толстой]] мэтириэтин оҥорбутун туһунан "Голос Москвы" хаһыат 291№ 1912 сыллаахха ахсынньы 18 күнүгэр маннык суруйбута:
<blockquote>И.И. Сивцев является поистине якутским самородком... Портретом Л.Н. Толстого художник заставит, безусловно, о себе заговорить.</blockquote>
Кыра кыыһа (ыал 15-с оҕото) [[Сивцева Анастасия Иннокентьевна|Анастасия]] Саха сиригэр географияҕа анал үөрэхтээхтэртэн биирдэстэрэ буолбута<ref>География и краеведение. Дьокуускай, 2010</ref>.
| |||