Көтөр-аал: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Sebirkhan (ырытыы | суруйуу)
к Sebirkhan Сөмөлүөт сирэй аатын маннык Көтөр-аал уларыппыт
Sebirkhan (ырытыы | суруйуу)
Көннөрүү туһунан суруллубатах
1 устуруока:
[[Билэ:МАИ -223 сөмөлүөт.jpg|250px|thumb|right|МАИ-223 салгын көлө]]
Сөмөлүөт'''Көтөр-аал'''<ref>Г.У. Гермогенов и И.Д. Моруо, Самоучитель якутского языка, Якутск, 1930 г.<ref><ref>С.Н. Донской, Русско-якутский словарь, Якутск, 1931 г. (стр.131)</ref> — (''нууч. — самолёт, аэроплан'', [[Былатыан Ойуунускай|Ойуунускай]] тылбааһынынан — салгын көлө) аэродинамика күүһүнэн салгын куйаарын устунан двигатель уонна хамсаабат кынат көмөтүнэн көтөр аппарат. Салгын өрө көтөҕөн таһаарар күүһүнэн сөмөлүөт түргэн үлүгэрдик ыраах сытар сиргэ көтөн тиийэр. Сөмөлүөт [[махолет]]тан уратыта — кыната хамсаабат, оттон [[планер]]тан уратыта — мотуордаах.
 
Үөһэ суруллубут быһаарыы «классическай» аатырар уонна былыргы, ааспыт үйэ саҕаланыытыгар тарҕаммыт сөмөлүөттэргэ ананар. Аныгы быһаарыынан: Сөмөлүөт — салгынтан ыарахан атмосфера устунан көтөргө аналлаах, планер аэродинамиката өрө көтөҕөн таһаарар күүһүнэн бэйэтин салгыҥҥа уйунар уонна двигатель күүһүнэн салгыҥҥа маневрдыыр уонна утары күүһү толуур (компенсируйдуур) көтөр аппарат.