Көтөр-аал: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
||
1 устуруока:
[[Билэ:МАИ -223 сөмөлүөт.jpg|250px|thumb|right|МАИ-223 салгын көлө]]
'''Көтөр-аал'''<ref>Г.У. Гермогенов и И.Д. Моруо, Самоучитель якутского языка, Якутск, 1930 г.</ref><ref>С.Н. Донской, Русско-якутский словарь, Якутск, 1931 г. (стр.131)</ref> — (''нууч. — самолёт, аэроплан'', [[Былатыан Ойуунускай|Ойуунускай]] тылбааһынынан — салгын көлө) аэродинамика күүһүнэн салгын куйаарын устунан двигатель уонна хамсаабат кынат көмөтүнэн көтөр аппарат. Салгын өрө көтөҕөн таһаарар күүһүнэн сөмөлүөт түргэн үлүгэрдик ыраах сытар сиргэ көтөн тиийэр. Сөмөлүөт [[махолет]]тан уратыта — кыната хамсаабат, оттон [[планер]]тан уратыта — мотуордаах.
Үөһэ суруллубут быһаарыы «классическай» аатырар уонна былыргы, ааспыт үйэ саҕаланыытыгар тарҕаммыт сөмөлүөттэргэ ананар. Аныгы быһаарыынан: Сөмөлүөт — салгынтан ыарахан атмосфера устунан көтөргө аналлаах, планер аэродинамиката өрө көтөҕөн таһаарар күүһүнэн бэйэтин салгыҥҥа уйунар уонна двигатель күүһүнэн салгыҥҥа маневрдыыр уонна утары күүһү толуур (компенсируйдуур) көтөр аппарат.
| |||