Албын тыла минньигэс: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Киһи оҥорбут быһыытыгар, саҥарбыт тылыгар, суруйбут суругар эппиэтэ, иэстэбилэ хайаан да кэлэр. Сымыйаны этии хаһан баҕарар, хойутаан да буоллар син-биир биллэр. «Кырдьык үрдүгэр сымыйа ыттыбат, арыы үрдүгэр уу дагдайбат» диэн этии кырдьык хаһан баҕарар кыайарын биллэрэр. Арай сороҕор хойутаан эрэ кэлиэн сөп. Сэбиэскэй былаас дьон олоҕор оҥорбут сыыһата, сымыйата 74 сыл буолан баран биллэн хаалан, тыаһа-ууһа суох эстибитэ. Бу уһун кэм устата итэҕэйэр дьону, үлэһиттэри барыларын минньигэс тылларынан хаһан да ситиһиллибэт «коммунизм» кэлиэҕэ диэн албынныы сылдьыбыттара син-биир биллибитэ.

 

 

Арай «Албын тыла мүөттээҕэр минньигэс» диэн этиигэ «айыы үөрэҕин» айааччылар этиилэрэ сөп түбэһэринэн, бэйэлэрэ итэҕэллээх буолуохтарын баҕарар саха дьонун албынныы сылдьалларын, билигин үгүстэр ситэ билэ иликтэр. Оҕолору, дьахталлары албынныырга араастаан ньаамырҕаан саҥарыы ордук сөп түбэһэрин тыл үөрэхтээхтэрэ туһаналлар.

Сахалар өйдөнөллөр. Айыы диэн үчүгэйи уонна куһаҕаны оҥорууну биллэрэр тылларын уларыппаттар. Сэбиэскэй былаас эстибитэ сүүрбэттэн тахса сылын ааста. Ол эстибит былаас тобохторо; оччолорго мааныламмыт суруйааччылар, учуонайдар, тыл үөрэхтээхтэрэ билигин да дьону албынныы сылдьалларыттан бу сымыйа үөрэҕи өрө туталлар.

 

 

Буор кут диэн туспа өй-санаа. Киһи этин-сиинин, быччыҥнарын хамсатар өй-санаа. Хас биирдии быччыҥнарга иҥэн сылдьар. Буор куппут төһө сайдыылаах даҕаны хамсаныылары оҥорор кыах улаатар. Тустууктар мөлтөөһүннэрэ буор куттара сайдыбатаҕыттан тутулуктаах. Төрөппүттэртэн ылынар өй-санаа, буор кут буолар.

Киһи этэ-сиинэ диэн туспа, төрөппүттэртэн, айылҕаттан быһаччы тутулуктаах сүрүн чааһа буолар. Хамсаныылартан эккэ-сииҥҥэ үөскүүр өй-санаа буор кут диэн ааттанар, эти-сиини кытта бииргэ сылдьар.

 

 

Ханнык баҕарар албын, сымыйа хаһан баҕарар арыллар, кырдьык син-биир кыайар. «Кырдьык үрдүгэр сымыйа ыттыбат» диэн этии хаһан баҕарар табатын былыргы өбүгэлэрбит дакаастаабыттара ырааппыт.