Бэс ыйын 1: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
7 устуруока:
* [[1764]] — коллежскай советник [[Черкашенинов Мирон Мартынович|Мирон Черкашенинов]] Саха сирин бойобуодатынан ананаммыт, бу дуоһунаска 1766 сыл ыам ыйын 3 күнүгэр дылы сулууспалаабыта. Уурайан баран дьаһаах хамыыһыйатын начаалынньыгынан үлэлээбит. Сахаҕа кини аатынан өс номоҕо үөскээбит: "Мөрүөн хамыыһыйа саҕаттан", "туос биэдэмэскэ суруллубутунан". Сири сыһыарыы биэдэмэстэрин, кумааҕы суох буолан, Мөрүөн хамыыһыйата туоска суруйбута биллэр.
* [[1899]] — [[Дьокуускай]]га уу суолунан Хапхаастан көскө ыытыллыбыт [[духобордар]] кэлбиттэр. Бу дьон сэрии сэбин тутартан батыналлара. Бастаан Кырыымҥа, онтон Хапхааска көскө ыыта сылдьыбыттара. Тиһэҕэр үгүстэрэ Лев Толстой уонна квакердар өйөбүллэринэн [[Канаада]]ҕа көспүттэрэ, сыдьааннара билигин да онно бааллар.
* [[1918]] — Ньурба [[Чаппанда нэһилиэгэ (Ньурба улууһа)|Чаппандатыгар]] кииннээх «Холбоhук» (“Единение”) диэн атыы-эргиэн тэрилтэтэ үлэтин саҕалаабыт.
* [[1919]] — [[Күлүмнүүр (Никифоров Василий Васильевич)|Баһылай Никифоров-Күлүмнүүр]] Омскайга Судаарыстыбаннай экономика мунньаҕа буоларын туһунан телеграмма тутар. Бу мунньах бэс ыйын 30 буолбутугар көхтөөх кыттыыны ылар, аара Саха сирин сайдыытыгар, олоҕор-дьаһаҕар элбэх көдьүүстээҕи ситиһэр, үп-харчы аҕалар.
* [[1922]] — ВЦИК дэкириэтигэр олоҕуран [[Былатыан Ойуунускай]] баһылыктаах бастакы национальнай сэбиэскэй бырабыыталыстыба тэриллибитэ.
* [[1922]] — Алтаай күбүөрүнэтиттэн араарыллан Ойрот автономиялаах уобалаһа олохтоммут (кэлин [[Алтаай Өрөспүүбүлүкэтэ]]).
* [[2016]] — Уһук Илиҥҥи гектар туһунан сокуон олоххо киирбит.
| |||