Хабарҕа ырыата: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Tumarca (ырытыы | суруйуу)
«Горловое пение» сирэйи тылбаастаан оҥоһуллубут
 
Tumarca (ырытыы | суруйуу)
Көннөрүү туһунан суруллубатах
1 устуруока:
[[Билэ:Overtones_(most_properly_numbered)_of_closed_pipe.png|уҥа|мини|250x250пкс|Үһүс звук халбаҥнааһынын графига (''O''<sub>3</sub>) уонна бэһис (''O''<sub>5</sub>) обертон. ''F'' — базовай чаас.]]
[[Билэ:Радик Тюлюш.jpg|мини]]
'''Хабарҕа ырыата''' — хабарҕа уонна күөмэй көмөтүнэн ылланар ырыа тиэхиньикэтэ. Сүрүннээн, [[Сибиир]], Монгуол, [[Тибиэт]] уонна түүр норуоттарын төрүт буолбут муусукаларыгар көстөр. Хабарҕа ырыатын кэмигэр ырыаөыт биирдэ икки звугу таһаарар: сүрүн уонна обертон.
 
15 устуруока ⟶ 16:
Хабарҕа ырыата, сүрүннээн, түүрдэр ([[Тывалар|тываларга]], тофалардарга, [[Алтайдар|алтайдарга]], башкирдарга, [[Хакаастар|хакаастарга]], [[Сахалар|сахаларга]], [[Казахтар|казахтарга]], [[Кыргыыстар|кыргыыстарга]]), монгуол ([[Монголлар|монголларга]], [[Бүрээттэр|бүрээттэргэ]], калмыктарга) уонна тоҥус-маньчжур ([[Эбэҥкилэр|эбэҥкилэргэ]]) норуоттарын култуураларыгар көстөр. Алтаайдарга уонна хакаастарга кай уонна хай диэн истииллэр тарҕаммыттар. Олору, бастатан туран, улахан кээмэйдээх эпоһы толороллоругар туһаналлар. Башкирдар хабарҕаларын ырыата узляу дэнэр. Сахалар «хабарҕа ырыата» дииллэр. Саха хабарҕатын ырыата тувиннар «каргырааларын» кытта атылыы буолар.
 
[[Хоомей|Тувинныы хабарҕа ырыата]] хоректээр диэн ньыманан толоруллар. [[Монголия]]<nowiki/>ҕа уонна [[Тыва]]<nowiki/>ҕа хабарҕа ырыатын үксүгэр [[хоомей]] дииллэр.
 
[[Тибет]] омутара хабарҕа ырыатын будда кононнарын ааҕарга туһаналлар. Оннон хабарҕа ырыатын анаан үөрэтэр үөрэх кыһалара баар буолаллар. Олортон биир саамай биллэллэрэ - Гьюме (Гьюдмед) уонна Гьюто манастыырдар.