1925 сыл: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах
Otchut (ырытыы | суруйуу)
Көннөрүү туһунан суруллубатах
3 устуруока:
 
== Туох буолбута ==
* [[Тохсунньу 3]] — РКП(б) Саха сиринээҕи обкомун бюрота "[[Саха омук (уопсастыба)|Саха омук]]" уопсастыба маассабай үлэ ыытар киэҥ организацияттан культуура-билим өттүгэр үлэлиир дьоҕус уопсастыбаҕа кубулутарга уурбут. Төрүөтэ диэн национальнай интеллигиэнсийэ культурнай-сырдатар үлэтин советизациялыырга сыалын-соругун "[[Саха омук (уопсастыба)|Саха омук]]" уопсастыба толорбут, онтон саҥа үөскээбит сэбиэскэй олоххо-дьаһахха маннык уопсастыба бэлиитикэ өттүттэн наадата суох эбит.
* [[ыам ыйын 25]] — [[Томскай губерния]] суох буолбут (Арассыыйа импиэрийэтигэр [[1804]] сыл [[олунньу 26]] күнүгэр олохтоммут эбит).
* [[Олунньу 23]] — Саха сиринээҕи Толоруулаах киин кэмитиэт (ЯЦИК) "Саха АССР-га сулууну (кийиит төлөбүрүн) бобор туһунан" уураах таһаарбыт.
* [[Муус устар 7]] — [[Саха АССР]] оҥорон таһаарар күүстэрин ССРС Билимнэрин Академията чинчийэрин туһунан [[РСФСР]] Совнаркома уураах ылыммыт. Саха өрөспүүбүлүкэтин чинчийэргэ биллэр-көстөр учуонайдартан анал хамыыһыйа тэриллибит уонна 5 сылга суоттаммыт бырагыраама оҥоһуллубут. [[1925]]-[[1930]] сылларга [[ССРС]] Билимнэрин Академиятын ''Саха сиринээҕи эспэдииссийэтэ'' 10 хайысханан этэрээттэргэ арахсан [[Саха АССР]] бары уокуруктарыгар үлэлээбит, элбэх матырыйаал хомуллан бэчээттэммит.
* [[Муус устар 9]] — РКП(б) Саха сиринээҕи обкомун бюротун дьаһалынан [[Дьокуускай]]га ''Народнай тыйаатыр'' иһигэр ''Саха национальный труппата'' тэриллибит. Труппаҕа сүрүннээн "[[Саха омук (уопсастыба)|Саха омук]]" культурнай-сырдатар уопсастыба театральнай сиэксийэтин активисттара киирбиттэр.
* [[ыамЫам ыйын 25]] — [[Томскай губерния]] суох буолбут (Арассыыйа импиэрийэтигэр [[1804]] сыл [[олунньу 26]] күнүгэр олохтоммут эбит).
* [[Бэс ыйын 24]] — Алданзолото трест тэриллиитин туһунан СТО ССРС уурааҕа тахсыбыт.
* [[Атырдьах ыйын 25]] — ''Тоҥус өрө туруутун'' кэмигэр [[Ньылхан|Ньылхаҥҥа]] олохтоохтор мунньахтара буолбут. Мунньахха ЦК РКП(б) уонна ВЦИК бэрэстэбиитэлэ [[Байкалов Карл Карлович|Карл Байкалов]] тыл эппит. ''Тоҥус национальнай управлениетын'' бэрэстээтэлэ Захаров бу управление боломуочуйатын устарын уонна сааны-саадаҕы [[Саха АССР]] бэрэстэбиитэлигэр туттарарын туһунан эппит. Бу мунньахха [[Байкалов Карл Карлович|Карл Байкалов]] урукку бастаанньаһыттарга амнистия биллэрбит.
* [[Атырдьах ыйын 28]] — [[Дьокуускай]]га [[Кыһыл Кириэс аан дойдутааҕы кэмитиэтэ|Арассыыйатааҕы Кыһыл Кириэс уопсастыбатын]] Сибиирдээҕи салаатын харах этэрээтэ ''Трахома диспансерыгар'' кубулуйбут. Бу диспансер [[1941]] муус устар 14 күнүттэн ыла — ''Өрөспүүбүлүкэтээҕи харах балыыһата''.
* [[Балаҕан ыйын 8]] — Сибиирдээҕи байыаннай уокурук командующайын бирикээһинэн [[Дьокуускай]]га ''Саха национальнай байыаннай оскуолатын'' (ЯНВШ) тэрээһинэ саҕаламмыт. Оскуола начаалынньыгынан 35-с Сибирскэй дивизия 106-с стрелковай полкатыгар рота хамандыыра В.Е. Пшенников анаммыт. Бу оскуола алын сүһүөх хамандыырдары [[1927]] сылтан [[1941]] сыллаахха диэри бэлэмнээн таһаартаабыта.
* [[Балаҕан ыйын 25]] — [[Дьокуускай]]га 15 койкалаах сэллик (туберкулез) диспансера Сэргэлээх дачаларыгар арендаламмыт чааһынай дьиэҕэ аһыллыбыт.
* [[Балаҕан ыйын 27]] — [[Алдан]] 1 № орто оскуолата аһыллыбыт.
* [[Алтынньы 17]] — [[Неустроев Николай Денисович|Н. Д. Неустроев]] «Куһаҕан тыын» комедиятын премьератын күнэ [[Саха театра]] төрөөбүт күнүнэн ааҕыллар.
* [[Алтынньы 25]] — [[Дьокуускай]]га тыа хаһаайыстыбатын техникума аһыллыбыт. Техникумҥа маҥнай соҕотох зоотехника салаата эрэ баар эбит, [[1927]] сыллаахха ветеринарнай салаа эбиллибит. Онтон [[1941]] сыллаахха хонуу культуураларын көрүү салаата үөскээбит.
 
== Төрөөбүттэр ==