1927: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Otchut (ырытыы | суруйуу)
Көннөрүү туһунан суруллубатах
Otchut (ырытыы | суруйуу)
Көннөрүү туһунан суруллубатах
4 устуруока:
 
== Туох буолбута ==
* [[Олунньу 7]] — Дьокуускайга I Бүтүн Саха сиринээҕи кыра омуктар сийиэстэрэ саҕаламмыт, [[олунньу 13]] күнүгэр түмүктэммит. Сийиэскэ 27 [[Эбэҥкилэр|эбэҥки]], [[Чукчалар|чукча]] уонна [[Дьүкээгирдэр|дьүкээгир]] омуктарын дэлэгээттэрэ 11 улуустан мустубуттар.
* [[Кулун тутар 2]] - [[Кулун тутар 12|12]] — [[Чурапчы|Чурапчыга]] саха интеллигенциятын съеһэ буолбут. Съезд Саха уобалас болдьохтоох салалтатын талбыт. Салалта сүрүн сыала бассабыыктартан босхолонуу.
* [[Муус устар 27]] — ВЦИК декретынан [[Саха АССР]] төрүттэммитэ.
* [[Кулун тутар 16]] — Көстүбүт сир баайын месторождениеларын сиһилии разведкалыыр уонна туһанар туһугар ''Саха сиринээҕи горно-техниичэскэй хонтуора'' тэрийиллибит.
* [[Атырдьах ыйын 1]] — "Автономная Якутия" хаһыат маҥнайгы нүөмэрэ тахсыбыт. Билигин "[[Якутия (хаһыат)|Якутия]]" диэн
* [[Муус устар 3]] — Москубаҕа саха устудьуоннарын түмсүүлэригэр этнограф [[Ксенофонтов Гавриил Васильевич|Гавриил Ксенофонтов]] саха төрдүн туһунан дакылаат аахпыт. Атырдьах ыйыгар бу дакылаат [[Якутия (хаһыат)|"Автономная Якутия"]] хаһыакка бэчээттэммит.
ааттаах.
* [[Бэс ыйын 23]] — [[Максим Аммосов]] салалталаах [[Саха АССР]]-ы чинчийэр хамыыһыйа уурааҕынан [[Дьокуускай]]га ''Тыа хаһаайыстыбатын киин опытнай станцията'' тэриллибит. Мантан [[Саха сиринээҕи тыа хаһаайыстыбатын үөрэтэр-чинчийэр институт]] устуоруйатын саҕалыыр.
* [[Атырдьах ыйын 12]] — Саха АССР Совнаркома "Саха сирин бары оскуолаларыгар саха тылын үөрэтэргэ" диэн уураах ылар.
* [[От ыйын 16]] — [[Новгородов сахалыы алпабыыта|Новгородов сахалыы алпабыытын]] уларытар хамыыһыйа мунньахтаабыт, кыттыыны ылбыттар [[Исидор Барахов]], [[Максим Аммосов]], [[Леонтьев Василий Никанорович|Василий Леонтьев]], [[Яковлев Петр Дмитриевич|Петр Яковлев]], А.Д. Попов, [[Потапов Серафим Георгиевич|Серафим Потапов]], [[Гоголев Степан Филиппович|Степан Гоголев]], [[Күндэ|Алексей Иванов — Күндэ]] уонна [[Гаврилов Кузьма Осипович|Кузьма Гаврилов]]. Хамыыһыйа бэчээккэ 33 буукуба оннугар 31 буукубаны уонна уһатыы бэлиэтин, ону кытары сурукка 35 буукуба оннугар 32 буукубаны уонна уһатыы бэлиэтин ылыммыт.
* [[Балаҕан ыйын 10]] — [[Ксенофонтов Павел Васильевич|Ксенофонтов]]-[[Артемьев Михаил Константинович|Артемьев]] саагыбарыгар (конфедералистар хамсааһыннарыгар) уорбаламмыт саха интеллигиэнсийэтин ОГПУ маассабайдык хаайан саҕалаабыт. Саагыбар салайааччылара бэйэлэрин дойдуларыгар хорҕойбуттар: [[Ксенофонтов Павел Васильевич|Павел Ксенофонтов]] — [[Арҕаа Хаҥалас]]ка, [[Артемьев Михаил Константинович|Михаил Артемьев]] — [[Амма улууһа|Амма улууһугар]].
* [[Балаҕан ыйын 17]] — [[Илин Хаҥалас]] улууһугар Кудома диэн сиргэ конфедералистар баартыйаларын устаабын уонна бырагырааматын ылыммыттар.
* [[Балаҕан ыйын 18]] — Конфедералистар хамсааһыннарын хам баттааһын кэмигэр ОГПУ [[Күлүмнүүр (Никифоров Василий Васильевич)|Василий Никифоров - Күлүмнүүрү]] хаайбыт. Эһиилигэр кини [[Новосибирскай]] куорат түрмэтин балыыһатыгар 62 сааһыгар өлбүт. [[1992]] сыллаахха реабилитацияламмыта.
* [[Алтынньы 1]] — [[Дьокуускай]]га ''Венералогия диспансера'' аһыллыбыт.
* [[Сэтинньи 17]] — [[Москуба]]ҕа ЦК ВКП(б) Политбюротун мунньаҕар Саха сиригэр конфедералистар хамсааһыннарын туһунан дакылаат истибиттэр уонна хамсааһыны түргэнник эһэргэ быһаарбыттар.
* [[Ахсынньы 4]] — Конфедералистар холбоһуктаах мунньахтарыгар «Саҥа сахалар национальнай сэбиэскэй социалистыы орто уонна дьадаҥы бааһынайдар баартыйалара» («Младо-якутская национальная советская социалистическая партия середняцко-бедняцкого крестьянства») тэриллибит.
 
== Төрөөбүттэр ==
* [[Иванова Александра Дмитриевна]] (1927—2004) — саха норуодунай артыыһа.