Атырдьах ыйын 13: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
8 устуруока:
* [[1913]] — [[Англия]]ҕа бастакы дьэбинирбэт ыстаал уһаарыллыбыт.
* [[1932]] — [[Рим]]ҥэ [[Гульельмо Маркони]] бастакы ''микро'' долгуннаах араадьыйаны үлэлэппит. Билигин маннык долгуннар туттуллар эйгэлэрэ олус киэҥ: суотабай сибээс, рация, Bluetooth, Wi-Fi уо.д.а.
* [[1939]] — бэлиитикэ ыстатыйатынан 20 сыл хаайыыга ууруллубут Саха тыйаатырын дириэктэрэ [[Местников Тарас Павлович|Тарас Местников]] НКВД силиэдэбэтэллэрэ билинэргэ күһэйбиттэрин туһунан САССР Үрдүкү суутугар үҥсүү суруйар, ол суругар «Социалистическая Якутия» хаһыаттан САССР Ис дьыалатын комиссарын солбуйаччыта И.А.Дорофеев "социалистическэй сокуоннаһы куруубайдык кэспитин иһин" баартыйаттан уһуллубутун туһунан биллэриини (09.04.1939 нүөмэр) кыбытар. Төһө да бириигэбэр "бүтэһиктээх уонна хат көрүүгэ ыытыллыбат" диэн суруктааҕын үрдүнэн, суут бу дьыаланы көрөр, уонна артыыһы босхолуур.
* [[1940]] — [[Орто Халыма]] куоракка кииннээх [[Халыма-Индигир уокуруга]] тэриллибит. Уокурук састаабар [[Аллараа Халыма улууһа|Аллараа Халыма]], [[Орто Халыма улууһа|Орто Халыма]], [[Аллайыаха улууһа|Аллайыаха]], [[Абый улууһа|Абый]] уонна [[Муома улууһа|Муома]] оройуоннар киирбиттэр.
* [[1980]] — [[Саха АССР]] Миниистирдэрин Сэбиэтин уурааҕынан [[Абый улууһа|Абый улууһугар]] [[Сайылык (эркээйи сир)|"Сайылык"]] резерват быһыытынан тэриллибит. [[1997]] сыллаахха [[эркээйи сирдэр|эркээйи сиргэ]] кубулутуллубута.
| |||