Халыып:Бу күн:09-16: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
||
1 устуруока:
* {{Флагификация|ООН}} — Дойдулар ардыларынааҕы озон араҥатын харыстааһын күнэ.
* {{Флагификация|Мексика}} — Тутулуга суох буолуу күнэ.
* {{Флагификация|Казахстан}} — Ийэ күнэ.
== Түбэлтэлэр ==
* [[1826]] — [[Дьокуускай]]га көскө ыытыллыбыт декабристар кэлбиттэр.
* [[1908]] — [[АХШ]]-га [[General Motors]] хампаанньа төрүттэммит. General Motors [[1931]] сылтан [[2008]] сыллаахха диэри аан дойдуга саамай улахан [[массыына]] оҥорооччу хампаанньа этэ.
* [[1922]] — [[А.В. Панкратов]] хамандыырдаах кыһыл этэрээт [[Верхоянскай]] куоратын ылбыт. Үрүҥнэр [[Өймөкөөн]] диэки күрэммиттэр.
* [[1927]] — [[Ксенофонтов Павел Васильевич|П. В. Ксенофонтовка]] С. М. Михайлов уонна П. Г. Оморусов кэлбиттэр. Үс буолан ''Кудома'' диэн [[Илин Хаҥалас]] [[Дьөппөн]] наһилиэгин сиригэр аттаммыттар. Бу күнтэн ылата "Младо-якутская национальная советская социалистическая партия «конфедералистов» диэн тэрилтэ тэриллэн барбыт. Партия програамматын уонна устаабын бу ый 28-гар ылыммыттар.
* [[1941]] — [[Винокуров Илья Егорович|Илья Винокуров]] Саха АССР обкомун сэкиритээригэр уонна Совнаркомун бэрэстээтэлигэр анаммыт кистэлэҥ сапыыскатыгар хоргуйууну утары миэрэлэри ыларга ыҥырбыт. [[Куобах]] булдун көҥүллүүргэ, сайыҥҥы уонна муус аннынааҕы балыктааһыны тэрийэргэ, сүөһү иитиитигэр кииннэммит тобох (эт, ис, төбө), [[тар]] саппааһын оҥорорго, колхуостарга килиэп пуондаларын олохтуурга, тыа үлэһиттэригэр анаан ас (чэй, курууппа, мокоруон) пуондатын тэрийэргэ. Ол эрэн оччотооҕу кэлии салалта сапыыскаҕа болҕомто уурбатах, икки сыл иһигэр бу тыын боппуруос ханнык да мунньахха көрүллүбэтэх.
* [[1950]] — [[Кэриэйэ сэриитэ|Кэриэйэ сэриитин]] кэмигэр [[АХШ]] сэриилэрэ кыайтаран эрэр [[Соҕуруу Кэриэйэ]]ҕэ көмөлөһө [[Сеул]] таһыгар баар Инчхон пордугар түспүттэр. Кэриэйэ сэриитигэр бастакытын тосту уларыйыы буолбут.
* [[1959]] — [[Нью-Йорк]]ка бастакы сатабыллаах фотокопировальнай аппарат, Xerox 914, быһа эфиринэн көрдөрүллүбүт.
* [[1975]] — [[Папуа Саҥа Гуинея]] [[Аустралия|Австралияттан]] тутулуга суох буолбут.
* [[1976]] — [[Армения]]ҕа уу аннынан харбааһыҥҥа аан дойду элбэх төгүллээх рекордсмена уонна чемпиона Шаварш Карапетян 10 миэтэрэ дириҥҥэ түспүт автобустан 20 киһини быыһаабыт.
* [[2008]] — [[Хотугу Осетия]] — Алания парламенын бэрэстээтэлэ Лариса Хабицова [[Ил Түмэн|Ил Түмэҥҥэ]] Соҕуруу Осетия сэриигэ эмсэҕэлээбит дьонун өйөөбүттэрин иһин махтаммыт.
* [[1987]] — Озон араҥатын харыстыыр туһунан [[Монреаль]] протоколугар илии баттаммыт. Озон араҥата стратосфераҕа 20-25 км үрдүккэ баар. Озон [[Күн]]тэн кэлэр сэрэхтээх ультрафиолетовай сандаардыыны иҥэринэрин иһин [[Сир]] ньууругар тыынар тыыннаах харамайдар олорор кыахтаахтар.
== Төрөөбүттэр ==
* [[1745]] — [[Михаил Кутузов]] — [[1812]] сыллааҕы Аҕа дойду сэриитигэр Арассыыйа аармыйатын салайбыт нуучча полководеһа, генерал-фельдмаршал.
* [[1923]] — [[Ли Куан Ю]] — [[Сингапур]] маҥнайгы премьер-миниистирэ (1959—1990), Сингапур экэниэмикэтин сөҕүрмэрдик сайыннарбыт салайааччы.
* [[1945]] — [[Евгений Петросян]] — юморист суруйааччы, артыыс, телевидение ыытааччыта, [[Арассыыйа]] народнай артыыһа.
* [[1993]] — [[Егоров Василий Михайлович|Василий Егоров]] — Саха сириттэн сылдьар боксаҕа чэпчэки ыйааһыҥҥа (49 кг дылы) [[Европа]] икки төгүллээх кыайыылааҕа (2015, 2017) уонна Аан Дойду иккис миэстэлээҕэ.
== Өлбүттэр ==
* [[2001]] — [[Самыров Афанасий Васильевич|Афанасий Самыров]] (14.03.1935 төр.) — идэлээх сойуустар диэйэтэллэрэ, СӨ норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, [[Дьокуускай]] куорат Ытык олохтооҕо.
[[Категория:Халыыптар:Туох буолбута күнүнэн]]
| |||