Хабарҕа ырыата: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Tumarca (ырытыы | суруйуу)
Көннөрүү туһунан суруллубатах
Сыыһа суруллубутун көннөрдүм уонна нуучалыылары саха тылыгар көһөрдүм. Уонна сардиния бостууктар ырыаларын Юнеско сайтын уктум
1 устуруока:
[[Билэ:Overtones_(most_properly_numbered)_of_closed_pipe.png|уҥа|мини|250x250пкс|Үһүс звуктыас халбаҥнааһынын графига (''O''<sub>3</sub>) уонна бэһис (''O''<sub>5</sub>) обертон. ''F'' — базовай чаас.]]
[[Билэ:Радик Тюлюш.jpg|мини]]
'''Хабарҕа ырыата''' — хабарҕа уонна күөмэй көмөтүнэн ылланар ырыа тиэхиньикэтэ. Сүрүннээн, [[Сибиир]], Монгуол, [[Тибиэт]] уонна түүр[[Түүр омуктар|Түүр]] норуоттарын төрүт буолбут муусукаларыгар көстөр. Хабарҕа ырыатын кэмигэр ырыаөытырыаһыт биирдэ икки звугутыаһы таһаарар: сүрүн уонна обертон.
 
== Толоруу ==
11 устуруока:
Хабарҕа ырыата сүрүн туонтан (намыһах частоталаах "күүгүнээһин") уонна үрдүк куоластан турар буолар (үксүгэр 4 — 13 обертоннар туттуллаллар).
 
Обертоннар ордук айах, күөмэй уонна хабарҕа көмөтүнэн звугутыаһы күүһүртэххэ иһиллэр буолаллар. Ол көмөтүнэн ырыаһыт хас даҕаны туону тэҥинэн таһаарар
 
== Хайысхалара ==
22 устуруока:
Хабарҕа ырыата өссө [[Соҕурууҥҥу Африка]] коса норуотугар баара. Кинилэр хабарҕа ырыатын ''umngqokolo'' дииллэр. Ону сэргэ [[Канада]] инуиттара эмиэ ыллыыллар, (''katajjaq[en]'' или ''Iirngaaq''<ref>{{Cite web|title=Interviewing Inuit Elders, Glossary}}</ref>) дииллэр. Ити икки омукка хабарҕа ырыатын, сүрүннээн, дьахталлар толороллор.
 
Европаҕа хабарҕа ырыатын Сардиния арыытын бостууктара толороллор{{ТөрүтэCanto суох|13|06a tenore, Sardinian pastoral songs|2019https://ich.unesco.org/en/RL/canto-a-tenore-sardinian-pastoral-songs-00165=}}.
 
== Хабарҕа ырыатын арааһа ==
56 устуруока:
* [http://www.etnic.ru/music/ Музыка народов Сибири], оцифрованные пластинки (бесплатный доступ)
* [http://lotosaudio.ru/001/shumarov/shumarov-01.shtml Варган и горловое пение, беседа с Ольгой Шотландией]
*https://ich.unesco.org/en/RL/canto-a-tenore-sardinian-pastoral-songs-00165
[[Категория:Түүрдэр]]
[[Категория:Ырыа]]