Иванов Спиридон Алексеевич: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах
Көннөрүү туһунан суруллубатах
21 устуруока:
}}
 
'''Иванов Спиридон Алексеевич''' (1928.03.16-2020.09.22) — саха түөлбэ тылын чинчийээччи, тыл үөрэҕин билимнэринбилимин докторадуоктара, РоссияАрассыыйа наукатын Академиятын Сибиирдээҕи салаатын үтүөлээх үлэһитэ, Саха РеспубликатынӨрөспүүбүлүкэтин билимин үтүөлээх үлэһитэ.
 
== Олоҕун олуктара ==
* [[1928]] сыллаахха [[кулун тутар 16]] күнүгэр [[Бүлүү улууһа|Бүлүү улууһугар]] [[Иккис Күүлэт]] нэһилиэгэр төрөөбүттөрөөбүтэ.
* 1948—1952 сс. — алын кылаастарга учууталлыыр, алын кылаас оскуолатыгар завуч.
* 1956 с. — Дьокуускайдааҕы педагогическай институту бүтэрбит.
* 1956—1969 сс. — саха тылын уонна литературатын учуутала, завуч, Бүлүү оройуоннааҕы хаһыатыгар редакторы солбуйааччы, Дьокуускайдааҕы кинигэ кыһатын редактора.
* 1969 с. — младшай научнай үлэһит.
* 19821986 с. — тыл үөрэҕин билимнэринбилимин кандидатыгархандьыдаатыгар «Аканье и оканье в говорах якутского языка» тиэмэҕэ диссертациятындиссэртээссийэтин көмүскээбит.
* 1986—1989 сс. — научнай үлэһит.
* 1989—1993 сс. — старшай научнай үлэһит.
* 1995 с. — тыл үөрэҕин билимнэринбилимин докторыгардуоктарыгар «Центральная диалектная зона якутского языка: Фонетика и морфология (в ареально-историческом освещении)» тиэмэҕэ диссертациятындиссэртээссийэтин көмүскээбит.
* 1996—1999 сс. — ведущай научнай үлэһит.
* 2000—2008 сс. — главнайсүрүн научнай үлэһит.
* 2008 сылтан — РНА СС гуманитарнай чинчийии уонна аҕыйах ахсааннаах омуктар кыһалҕаларын үөрэтэр Институт грамматикаҕа уонна диалектологияҕа салаатын старшай научнай үлэһитэ.
2020 сыл балаҕан ыйын 22 күнүгэр Дьокуускайга өлбүтэ<ref>Н. Данилова, Н. Попова, Н. Ефремов. Саха түөлбэ тылын үөрэтии учуонайа. Кыым. 42№ (2249). 2020.10.29. С.32</ref>
 
== Сүрүн үлэлэрэ ==
Саха тылын аакайдааһыныгар уонна оокойдооһунугар "төрүт түүрдүү уонна тас биричиинэлэр сабыдыаллаабыттар" диэн, урукку Арассыыйа, Сойуус бөдөҥ учуонайдара эппит санааларыттан ураты, саҥалыы, хорсун быһаарыыны биэрбитэ. Иккис диссэртээссийэтинэн саха тылын чахчыларын түҥ былыргыттан алтыһан кэлбит түүр, монгуол, тоҥус-манчжур тылларын кытта тэҥнээн ырыппыта уонна саха тылыгар историческай тэҥнээн чинчийии ньыматын бигэтик олохтообута. Бу үлэ бөдөҥ тюркологтар, олор истэригэр аан дойдуга биллэр компаративист [[Дыбо анна Владимировна|А.В. Дыбо]] үрдүк сыанабылын ылбыта. Саха тылын үөрэҕэр лингвогеографияны төрүттээбитэ.
* ''Сводный диалектологический атлас якутского языка: фонетика''.
* ''Аканье и оканье в говорах якутского языка''. — Якутск: Кн. изд-во, 1980. — 183 с.
45 устуруока ⟶ 46:
* ''Диалектологический атлас якутского языка (сводные карты)''. Ч. I: Фонетика. — Якутск: изд-во ЯНЦ СО РАН, 2004. — 128 с.
* ''Диалектологический атлас якутского языка (сводные карты)''. Ч. II: Морфология и лексика. — Новосибирск: Наука, 2010. — 178 с.
* Изучение якутских говоров: итоги и задачи (90 сааһа туоларыгар тэриллибит төгүрүк остуол түмүгүнэн суруйбута).
 
== Сигэлэр ==