Сэтинньи 5: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Otchut (ырытыы | суруйуу)
Көннөрүү туһунан суруллубатах
Көннөрүү туһунан суруллубатах
1 устуруока:
'''Сэтинньи 5''' диэн [[ГрегорианГригориан халандаара|ГрегорианГригориан халандаарыгар]] сыл 309-с күнэ ([[ордук хонуктаах сыл]]га 310-c күнэ). Сыл бүтүө 56 күн баар.
 
== Бэлиэ күннэр ==
* {{Флагификация|ООН}} — Аан дойдутааҕыдойдуга [[цунами]] проблематын туһунан информациябилиини тарҕатыы күнэ.
* {{Флагификация|Россия}}, {{Флагификация|Белоруссия}}, {{Флагификация|Армения}} — Байыаннай чуҥнааччы (разведчик) күнэ.
* {{Флагификация|АХШ}} — [[Баан]]ы уларытыы күнэ.
 
== Түбэлтэлэр ==
* [[1582]] — Ермак [[Сибиир]] киин куоратын Искери ылбыт. Кучум хаан утарылаһыыны салҕаары куоппуткуотан биэрбит.
* [[1612]] — [[Москуба]] босхолонуута. КүрүөмүлгэКириэмилгэ хорҕойон олорбут [[Польша]]-[[Литва]] гарнизона нуучча ополчениетыгар бэриммит. Москубаны поляктар уонна литовецтар икки сыл устата тутан олорбуттара.
* [[1732]] — [[Чукчалар]]ы уонна [[Чукотка тумул арыы|Чукоткаҕа]] олорор атын омуктары сэриилээбит майор [[Павлуцкай Дмитрий Иванович|Дмитрий Павлуцкай]] [[Анадырь|Анаадыртан]] [[Дьокуускай|Дьокуускайга]] төннүбүт. Бу барыытын устуоруктар маннык быһаараллар: Тоболлааҕы тойоно Павлуцкай олохтоохтору күүһүнэн ыраахтааҕы былааһыгар киллэрэрин боппутун, кэпсэтии эрэ түмүгэр дьаһаах хомуллуохтааҕын эппитин иһин ону быһаарса барбыт. Бу иннинэ дьаһаах төлүү сылдьар кэрээктэри[[кэрээктэр]]и Павлуцкай кыргыбытын, онтон сылтаан хааһына ночооттоммутун туһунан үҥсүү Анаадыр хамыһаара Тарабыкинтан киирбитэ биллэр.
* [[1922]] — Генерал [[Пепеляев Анатолий Николаевич|Пепеляев]] [[Ньылхан|Ньылхантан]] [[Айаан|Айааҥҥа]] кэлбит. Манна 187 доброволецтаах уонна астаах-үөллээх Вишневскай салайааччылаах хараабыл кэлиитэ Пепеляевы Дьокуускайга барар санаатын бөҕөргөппүт.
* [[1926]] — ЯЦИК бэрэстээтэлэ [[Мегежекскай Михаил Васильевич|Михаил Мегежекскэй]] уонна Совнарком бэрэстээтэлэ [[Аммосов Максим Кирович|Максим Аммосов]] [[Пекарскай Эдуард Карлович|Эдуард Пекарскайга]] тылдьытын түмүктээбитинэн эҕэрдэлээн тэлэгирээмэ охсубуттар. Онно [[Игидэй]] оскуолатын кини аатынан ааттыыр туһунан, тылдьыты таһаарыыга уонна Пекарскайга бэйэтигэр үп биэрэр туһунан быһаарыныы ылыныллыбытын биллэрбиттэр.
* [[1930]] — [[Лондон|Лондоҥҥа]] бастакытын телевидениеҕа реклама көрдөрүллүбүт, парикмахер салонасалонун рекламаламмыткөрдөрбүттэр.
* [[1935]] — [[АХШ]]-ка [[Улуу Кэхтии]] (Великая Депрессия) тыҥаан турдаҕына үлэтэ суох Чарльз Дэрроу аатырбыт «Монополия» диэн остуол оонньуутун таһаарбыт.
* [[2006]] — [[Дьоппуон]] барабааннааччыларын «Кодо» бөлөҕө Дьокуускайга кэнсиэртээбит.
* [[2007]] — [[Google]] хампаанньа [[Android]] диэн мобильнай операционнай системанысистиэмэни көрдөрбүт. 2019 сыллаахха аан дойдуга уон смартфонтан аҕыһыгар Android система турар эбит.
* [[2008]] — [[Саха театратыйаатыра|Саха Тыйаатырыгар]] учуонайдар [[Пекарскай Эдуард Карлович|Эдуард Пекарскай]] уонна [[Серошевскай, Вацлав|Вацлав Серошевскай]] үбүлүөйдэригэр аналлаах өрөспүүбүлүкэ уопсастыбаннаһын уонна салататынсалалтатын мунньаҕа буолбут.
* [[2013]] — [[Ииндийэ]] бастакытын атын планетаҕа, [[Марс]]ка, зонд ыыппыт, зонд аата ''Мангальян''. Бу иннинэ Марсы бэйэлэрин зондтарынан чинчийбиттэрэ: [[ССРС]], [[АХШ]], [[Дьоппуон]] уонна [[Европа]]. Ону кытары [[Арассыыйа]] уонна [[ОАЭ]] ити ааттаммыт дойдулары кытары бииргэ үлэлэһэн холбоһуктаах миссияларымииссийэлэри оҥорбуттара. Кэлин 2020 сыллаахха [[Кытай]] ''Тяньвэнь-1'' диэн бэйэтин станциятын Марска ыыппыта.
 
== Төрөөбүттэр ==
* [[1938]] — [[Васильев Николай Васильевич|Николай Васильев]] (11.04.1990 өлб.) — социолог, Саха Сирин норуоттарын социальнай сайдыыларын чинчийбит учуонай, бөлүһүөпүйэ билимин хандьыдаата.
* [[1977]] — [[Дьяконов Николай Викторович|Николай Дьяконов]] — [[Дыгын оонньуулара|Дыгын оонньууларын]] 6 төгүллээх чемпионачөмпүйүөнэ (1998, 2002-2006), XVII [[Манчаары оонньуулара|Манчаары оонньууларын]] чемпионачөмпүйүөнэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуоттарын Спартакиадатын 2 төгүллээх чемпионачөмпүйүөнэ ([[Покровскай]] 2000, [[Сунтаар]] 2007), мас тардыһыытыгар Арассыыйа 3 төгүллээх, Саха Өрөспүүбүлүкэтин 7 төгүллээх чемпионачөмпүйүөнэ, мас тардыһыытыгар Саха Өрөспүүбүлүкэтин спордун маастара.
 
== Өлбүттэр ==