Сэтинньи 8: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
→‎Бэлиэ күннэр: Синтаксис
Тиэктэр: Мобиилаттан уларытыы Мобиил барылын нөҥүө уларытыы
→‎Түбэлтэлэр: Таба суруйуу
Тиэктэр: Мобиилаттан уларытыы Мобиил барылын нөҥүө уларытыы
8 устуруока:
 
== Түбэлтэлэр ==
* [[1519]] — [[Испания]] конкистадора [[Эрнан Кортес]] Ацтек импиэрийэтин киин куоратыгар Теночтитлаҥҥа этэрээтин кытары киирбит. Кинилэри ацтек ыраахтааҕыта Монтесума үөрүүлээхтик көрсүбүт уонна улахан бырааһынньыкмалааһын тэрийбит. Онно Монтесума Кортеска элбэх кыһыл көмүс киэргэл бэлэхтээбитэ испанецтар бу дойдуну баһылыыр баҕа санааларын эбии күүһурдүбүт эбит. Кортес дьоно Теночтитлаҥҥа биир нэдиэлэ эйэ-дэмнээхтик сылдьан баран ыраахтааҕы Монтесуманы тутан ылан аманаат гыммыттар.
* [[1895]] — Ньиэмэс физигэ [[Вильгельм Конрад Рентген]] электричествоҕаэлэктириичэстибэҕэ сыһыаннаахх эспэримиэннэри оҥоро сылдьан [[рентген сардаҥалара|рентген сардаҥаларын]] булбут. Рентген сардаҥалара билигин мэдиссиинэҕэ, аэропорт куттала суох буолуутугар, дефектоскопияҕа, материалларыматырыйааллары чинчийиигэ уо.д.а. эйгэлэргэ киэҥник туттуллаллар. 1901 сыллаахха ити арыйыытын иһин Рентген физикаҕа аналлаах маҥнайгы [[Нобель бириэмийэтэ|Нобель бириэмийэтин]] ылбыта.
* [[1917]] (эргэ истиилинэн алтынньы 26) — [[Петроград]]ка ''Аврора'' крейсеркириэйсэр көмөтүнэн ''Кыһыҥҥы дыбарыаһы'' штурмалааһынурусхаллааһын буолбут. ВременнайБириэмэннэй бырабыыталыстыба чилиэннэрин хаайбыттар, ол эрэн ,сарсыныгар кинилэри босхолообуттар.
* [[1917]] (эргэ истиилинэн алтынньы 26) — Сэбиэскэй былаас бастакы дэкириэттэрэ тахсыбыттар: "Эйэ туһунан" — [[Аан дойду бастакы сэриитэ|Аан дойду бастакы сэриитин]] тохтоторго ыҥырыы, "Сир туһунан" — помещиктар сирдэрин бааһынайдарга биэрии, "Былаас туһунан" — саҥа Сэбиэскэй былаас уорганнарын тэрийии.
* [[1923]] — [[Германия]]ҕа [[Мюнхен]] куоратыгар ''Пиибэ путча'' буолбут. [[Адольф Гитлер]] бэйэтин куомуннаахтарын кытары судаарыстыбаннай переворот оҥоро сатаабыта кыаллыбытах. Гитлер судаарыстыбаны таҥнарыыга буруйданан 5 сыллаах түрмэ хаайыытыгар ууруллубут, ол эрээри 9 ый ааспытын кэннэ босхоломмут. Бу путч кинини Германия үрдүнэн аатырдыбыта.
* [[1928]] — [[Дьокуускай]]дааҕыДьокуускайга областнойуобаластааҕы кыраайы үөрэтэр түмэлгэ хартыына саалата аһыллыбыт. Саалаҕа 106 хартыына уонна эскиз, ол иһигэр 10 [[Сибиир]] худуоһунньуктарын, 69 саха худуоһунньуктарын киэннэрэ уонна 27 Третьяковскай галерея хартыыналара көрдөрүллүбүттэр. Бу саалаттан билиҥҥитэ Саха Өрөспүүбүлүкэтин национальнайнаассыйалыы уус-уран түмэлэ үүнэн тахсыбыта.
* [[1943]] — [[ССРС]] үрдүкү байыаннай уордьана «[[Кыайыы уордьана|Кыайыы]]» уонна эмиэ байыаннай «[[Албан аат уордьана|Албан Аат]]» уордьана олохтоммуттар.
* [[1961]] — Бастакы Көрдөөх уонна булугас өйдөөхтөр кулууптара-КВН («Клуб весёлых и находчивых») программа эфииргээпииргэ тахсыбыт.
* [[2007]] — [[Мэҥэ Хаҥалас улууһа|Мэҥэ Хаҥалас улууһун]] киинэ [[Майа]]ттан [[Аллараа Бэстээх]]хэ көһөрүллүбүт. Аллараа Бэстээх бөһүөлэгэ хас даҕаны суол ыпсыытыгар сытар: икки федеральнай суолталаах суол (М56 [[«Өлүөнэ» (магистрал суол)|"Өлүөнэ"]] уонна [[«Халыма» (магистрал суол)|"Халыма"]]), биир өрөспүүбүлүкэтээҕи суолталаах суол ("Амма"), Амур-Дьокуускай [[тимир суол]] уонна [[Өлүөнэ]] өрүһүнэн устарустуу аалсуолун артериятахорук тымыра. Ону кытары өрүс уҥуор [[Бүлүү (суол)|A331 "Бүлүү"]] федеральнайбэдэрээл суолталаах суол аартыга баар.
 
== Төрөөбүттэр ==