Сэтинньи 9: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
17 устуруока:
* [[1867]] — [[Дьоппуон|Дьоппуоҥҥа]] сёгун Токугава Ёсинобу дойдуга толору былааһы Муцухито императорга төннөрбүт, Токугава аҕатын ууһун 365 сыллаах дойдуну салайыыта түмүктэммит. Император былааһа сөргүтүллүүтүн утарар дьон балтараа сыллаах гражданскай сэрии саҕалаабыттара. Сэрии түмүктэммитин кэнниттэн ''Мейдзи саҥардыыта'' саҕаламмыта, Дьоппуон арҕаа дойдулары үтүктэр модернизация суолугар туруммута.
* [[1887]] — [[АХШ]] [[Гавайи]] арыыларыгар баар Перл-Харбор хомотун бас билбиттэр. Бу [[Чуумпу далай]] хаба ортотугар бэрт табыгастаах сиргэ сытар дириҥ уулаах [[хомо]]ҕо АХШ флотун базата олохтоммута.
* [[1900]] — Арассыыйа сүүс тыһыынчалаах аармыйата Маньчжурияны бүүс бүтүннүүтүн ылбыт.
* [[1915]] — [[Дьокуускай|Дьокуускайга]] олохтоох худуоһунньуктар уонна муоһунан кыһаачылар быыстапкалара буолбут. Онно көскө сылдьар [[Емельян Ярославскай]] кыттыбыт.
* [[1917]] (эргэ стилинэн алтынньы 27) — Саха сиринээҕи Байыаннай уонна бааһынай дьокутааттар сэбиэттэрэ [[Петроград]]ка большевиктар былааһы күүһүнэн ылбыттарын утаран телеграмманан бырачыас ыыппыт.
23 устуруока ⟶ 24:
* [[1938]] — [[Германия]] уонна [[Австрия]] үрдүнэн ''Курустаал түүнэ'' диэн улахан [[дьэбириэйдэр|дьэбириэй]] погрома буолбут. Бу түгэн дьэбириэй омугун эһэ сатаабыт [[Холокост]] бэлиитикэтин саҕаланыытынан ааҕыллар.
* [[1977]] — [[Таатта улууһа|Таатта улууһун]] [[Чөркөөх|Чөркөөҕөр]] устуоруйа уонна өрөбөлүүссүйэ бас түмэлэ аһыллыбыт.
* [[1985]] — 22 саастаах Гарри Каспаров Анатолий Карповы 13:11 счетунан хотон аан дойду 13-с чөмпүйүөнэ буолар.
* [[1989]] — ''[[Берлин]] эркинин'' сууллуута, [[ГДР|Илин Германия]] ''Берлин эркинигэр'' баар ааннары арыйбыт. Мантан саҕалаан сотору кэминэн Илин уонна Арҕаа Германиялар биир илгэ холбоспуттара.
* [[2012]] — [[Эдьигээн (улуус киинэ)|Эдьигээн]] сэлиэнньэтигэр аэропорт вокзалын болуоссатыгар [[күндүөбэй]] балыкка өйдөбүнньүк туруоруллубут. Балык «илим» быыһыгар оҥоһуллубут, «илим» [[Эдьигээн улууһа|Эдьигээн улууһун]] картатыттан «хатыллыбыт».